بررسی فرصتها در تجارت و توسعه هند با بریکس
اولین نشست (RIC روسیه، هند و چین) در سال ۲۰۰۵ در سن پترزبورگ برگزار شد. برزیل و آفریقای جنوبی در فوریه ۲۰۱۱، زمانی که نسخه فعلی بریکس تکمیل شد، به این گروه پیوستند. بااینحال، بریکس یک ائتلاف رسمی نیست و اختلافاتی بین اعضا وجود دارد؛ اما در یک دهه گذشته با دهها نشست و اجلاس سران، منافع مشترکی را در تقویت سازوکارها دنبال کرده است.
همکاری اقتصادی متقابل
بریکس همچنین جایگزینهایی را برای مکانیسمهای جهانی موجود که بهشدت تحتتأثیر غرب جمعی و سیاستهای آنها هستند، ارائه کرده است. بانک توسعه جدید بریکس که بهعنوان جایگزینی جزئی برای بانک جهانی تأسیس شده، بیش از ۹۰ پروژه به ارزش ۳۲میلیارددلار را برای حمایت از زیرساختهای اعضا تصویب کرده است.
هند در بریکس
اقتصاد هند با افزایش۷.۲درصدی تولید ناخالص داخلی در سال مالی ۲۰۲۲-۲۰۲۳، رشد اقتصادی خوبی را تجربه کرد و پس از بحران کووید ۱۹ بهبود یافت. در دهه گذشته، سیاستهای هند ابتکارات زیادی برای تقویت اقتصاد، رشد سریع اقتصادی و صادرات انجام داده است. شاخص تولید ناخالص داخلی اسمی هند تا ژوئن ۲۰۲۳ حدود ۳.۷۵تریلیوندلار آمریکا پیش بینی می شود که نرخ رشد قابل توجه ۱۶.۱درصد را نشان میدهد. توجه دهلی نو به بخش خدمات، انجام اصلاحات، افزایش تولیدات صنعتی و صادرات آنها، سیاست خارجی مناسب، تمرکز بر بخش فناوری اطلاعات (IT)، افزایش مصرف، سرمایه گذاری خصوصی، بهره گیری از منابع موجود، افزایش ذخایر ارزی، افزایش سرمایه گذاری در بخش خصوصی، تداوم جریان سرمایه گذاری مستقیم خارجی از علل رشد اقتصادی مناسب در هند هستند. هند در حال حاضر پنجمین اقتصاد بزرگ جهان است. ساخت زیربناهای های صنعتی در هند و توسعه اقتصادی، در حالی که عدم وابستگی کامل به یک صنعت خاص به گونه ای است که صنعت، کشاورزی، خدمات و بخش مالی از بخش های مهم اقتصادی و تجاری هستند. در دهه گذشته، هند تولید ناخالص داخلی سرانه خود را تقریباً دو برابر کرده است و میتواند از بریکس به عنوان یک پلت فرم برای اعمال نفوذ جهانی خود استفاده کند. دهلی نو در امضای قراردادهای تجارت آزاد (FTA) با شرکای تجاری خود گام برداشته و اقدامات متعددی را برای ارتقای تجارت انجام داده است، ازجمله طرحهایی برای پلت فرم دیجیتال و دسترسی آزاد به بریکس. هند در سال ۲۰۲۲ بیش از ۱۰۰میلیارددلار تجارت درون بریکس ثبت کرد و با همه اعضا تجارت کرده است. بریکس به هند اجازه میدهد تا اختلافات دوجانبه را حل کند و از آن برای تقویت روابط با آفریقا و آمریکای جنوبی استفاده کند.
هند - روسیه
روسیه طی دو سال گذشته به سرعت از جایگاه ۲۵ به 7 در میان شرکای تجاری هند رسیده است. تجارت دوجانبه بین آوریل ۲۰۲۲ و فوریه ۲۰۲۳ به رکورد ۴۵میلیارددلار رسید. تقریباً یکسوم این حجم را محصولات معدنی (شامل سنگ معدن و سوخت) تشکیل میداد. به نوبه خود، هند در سال ۲۰۲۱ کالاهایی بهارزش ۴.۴۳میلیارددلار به فدراسیون روسیه صادر کرد. کالاها عمدتاً محصولات شیمیایی، ماشینآلات، تجهیزات و وسایل نقلیه، محصولات غذایی و مواد خام کشاورزی هستند. می توان انتظار داشت که این تجارت باتوجهبه اقلام کالایی مطلوب متقابل این دو، به علاوه بهبود مسیرهای تجاری به زودی از طریق (راه گذر بینالمللی شمال به جنوب INSTC)، رشد کند.
پیشبینی: رشد سریع تجارت مبتنیبر انرژی، بااینحال تجارت غیر نفتی نیز در حال افزایش است. با تطبیق تجار و مصرفکنندگان هندی و روسی و راهاندازی زنجیره های تأمینی مانند (INSTC راه گذر بینالمللی شمال به جنوب)، توسعه تجارت دوجانبه بین این دو عضو بریکس بسیار امیدوارکننده است.
هند - چین
تجارت دوجانبه بین هند و چین در سال ۲۰۲۲ به بالاترین میزان خود یعنی ۱۳۵.۹۹میلیارددلار رسید، در حالی که کسری تجاری دهلی نو با پکن برای اولین بار از مرز ۱۰۰میلیارددلار عبور کرد. با وجود سردی روابط سیاسی، تجارت دوجانبه در حال حاضر ثابت است. عمدهترین محصولاتی که چین صادر میکند رایانهها، تلفنهای هوشمند و نیمهرساناها هستند، در حالی که هند سنگآهن، نفت تصفیهشده و آلومینیوم خام صادر میکرد.
پیشبینی: روابط در حال حاضر پایدار است و علائم رشد را نشان میدهد؛ اما به دلیل رقابت سیاسی و مسائل امنیتی سرزمینی مورد مناقشه همچنان آسیبپذیر است. اگر اینها حل شوند و هر دو رهبر دقیقاً این تمایل را در ماه اوت ۲۰۲۳ ابراز کردند در صورتی که اتصال زیرساخت ها بهبود یابد توسعه تجارت می تواند پویا شود.
هند - برزیل
هند در حال حاضر پنجمین شریک تجاری بزرگ برزیل است و هند ۹.۷۲میلیارددلار محصول در سال ۲۰۲۲ صادر کرد که نسبت به ۶.۷۷میلیارد دلار آمریکا در سال ۲۰۲۱ افزایش قابلتوجهی داشته است. برزیل در سال گذشته، ۶.۳۴میلیارددلار به هند صادر کرده است. عمده محصولاتی که هند به برزیل صادر می کند نفت تصفیه شده، آفتکشها و داروهای بستهبندی شده است. عمده محصولاتی که برزیل به هند صادر میکند نفت خام، روغن سویا و طلا است.
پیشبینی: کالاهای تجاری دوجانبه و افزایش مسیرهای کشتیرانی، تجارت برزیل هند را به یک مطالعه موردی پر جنب و جوش از شناسایی و تلاش متقابل تجارت تبدیل کرده است.
هند - آفریقای جنوبی
در سال ۲۰۲۲، تجارت دوجانبه در یک رابطه تجاری متعادل با افزایش اندک نسبت به سال ۲۰۲۱ به کمتر از ۲۰میلیارددلار رسید. عمده محصولاتی که آفریقای جنوبی به هند صادر کرد طلا، بریکت زغال سنگ و مس خام است. عمدهترین محصولاتی که هند به آفریقای جنوبی صادر میکند، نفت تصفیهشده، خودروها و کشتیهای ویژه است. پیش بینی: تمرکز توسعه تجارت هند بیشتر بر کل قاره آفریقا و به ویژه شرق آفریقاست تا آفریقای جنوبی. کل تجارت هند با آفریقا در سال مالی ۲۰۲۲-۲۰۲۳ بهمیزان ۹.۲۶درصد رشد کرد و به تقریباً یلیارددلار رسید. هند به ارتباطات منطقه ای آفریقای جنوبی بهاندازه چین یا روسیه نیاز ندارد. همانطور که درحالحاضر یک شبکه آفریقایی قابل توجهی دارد که قدمت آن به دوران استعمار بریتانیا برمیگردد. درنتیجه، آفریقای جنوبی از نظر سیاست کلی هند در مقیایسه با آفریقا چندان مهم نیست؛ اما تجارت ثابت است و میتوان فرصتهایی را پیدا کرد. هند در مورد گسترش بریکس محتاط است. نقش هند در سازمان تجارت همسایه (سارک) SAARC بخش مرکزی سیاست خارجی آن است، درحالیکه هند همکاریهای زیرمنطقهای را برای ارتقای رشد اقتصادی، پیشرفت اجتماعی، توسعه فرهنگی و امنیت در جنوب آسیا درنظر میگیرد. گفته میشود، هند میتواند از قوه و قدرت گسترش بریکس برای توسعه استراتژی همکاری منطقهای در سارک استفاده کند.
سارا اخلاق/ دیپلماسی ایرانی