جایگاه مشورت در زندگی اجتماعی
وحید حاجسعیدی
انسانها درطول زندگی غالباً در معرض مشکلات و مسائل مختلفی قرار میگیرند که بهدلیل محدود بودن دانش و تجربیاتشان به همفکری با دیگران نیاز پیدا میکنند. افراد تحصیلکرده و دارای آگاهی و بینش نیز گاهیاوقات از تبعات بحرانهای عاطفی، اجتماعی، اقتصادی و ... مصون نیستند و در تصمیمگیری دچار تردید و شک میشوند. تحولات و تغییراتی که در جریان زندگی رخ میدهند، نظیر ازدواج، طلاق، شکست عشقی، قبولی یا عدم قبولی در دانشگاه، بحرانهای اقتصادی، ورشکستگی مالی، دوری از خانواده و دوستان بهواسطه سربازی، ازدواج یا تحصیل، بیماری یا از دست دادن آنهایی که دوستشان دارند و برخی موارد دیگر، گاهیاوقات انسانها را دچار اضطراب، تردید، نگرانی، تعارض و حتی بحرانهای شخصیتی و هویتی میسازند. لازمبهذکراست؛ هنگام سازش با شرایط محیطی جدید و یا مواجهه با بحرانهای نوظهور، بروز برخی از احساسات فوق تا حدی طبیعی است؛ اما اگر این احساسات از میزان عادی خود خارج شوند، میتوانند باعث کاهش تمرکز، بر هم خوردن آرامش و به خطر افتادن سلامت جسم و روح و روان شوند. هرچند انسان بهواسطه داشتن عقل و خرد برتری محسوسی نسبت به سایر موجودات دارد و یکی از اسرار ناشناخته و حیرتانگیز عالم هستی، همین نعمت عقل و خرد است که خداوند متعال آن را به اشرف مخلوقات؛ یعنی انسان کرامت کرده است و بهوسیله آن قادر به حل بسیاری از بحرانها است؛ بااینحال، گاهی همین عقل در کار خود میماند و در تشخیص راه صحیح و انتخاب شایسته، دچار سردرگمی و بعضاً خطا و اشتباه میشود. درچنینشرایطی راهکار منطقی خروج از بحرانهای بهوجود آمده مستلزم استمداد از متخصصین و مشورت با اهلفن یا همان یاری جستن از سایرین از مبادی شور و مشورت است. در حقیقت مشورت و نظرخواهی از دیگران یکی از فاکتورهای مهم و حیاتی در تصمیمگیری است که در صورت بهرهگیری بهموقع و بهنگام در امورات فردی و اجتماعی، مانع بروز خسران یا تأخیر در رسیدن به هدف میشود. مشورت با افراد عالم، دلسوز، آگاه، خبره، متخصص و کاربلد بهمعنای استفاده از ظرفیت و دانش افرادیست که سالها در موضوعات مختلف به کسب دانش و تجربه پرداختهاند و دیگران میتوانند، بهراحتی با پارهای مصاحبت و مشورت از این گنجینههای ارزشمند منتفع شوند. هرچند در چنین موقعیتهایی همفکری با خانواده و ریشسفیدهای فامیل میتواند به حل یا کمرنگ کردن بحران بینجامد ولی به خاطر داشته باشیم معمولاً مشاور به دلایل مختلفی بهتر از هر شخص دیگری میتواند به فرد یاری برساند و او را در اتخاذ تصمیمات منطقی، عاقلانه و بهدوراز احساسات کمک نماید. درواقع مشاور فرد متخصصی است که دارای دانش یا مهارت در همه رشتهها نیست؛ اما با دقت به دلمشغولیها و نگرانیهای افراد گوش داده و به آنها کمک میکند تا درک بهتری از مشکلات داشته باشند و بتوانند بهراحتی و با کارآمدی بیشتری بر اوضاع مسلط شوند و در صورت لزوم آنها را به فرد یا افرادیکه در موضوع مورد مناقشه تخصص دارند، ارجاع میدهد تا مشکلشان را سریعتر، کمهزینهتر و آسانتر حل کنند. در پایان باید اشاره داشت که تنها تخصص و دانش نیز ملاک مناسبی برای مشورت و کسب آگاهی نیستند و دارا بودن صلاحیت مشورت در کنار خیرخواهی و رازداری، از دیگر ملزومات اساسی این فرایند محسوب میشوند. اینجاست که افراد باید در انتخاب فرد مشاور یا مشورت دهنده دقت بسیار کنند و تنها به داشتن مدرک و تخصص افراد اتکاء نکنند.