سیاست خارجی دولت احتمالی ترامپ

مرکز مطالعاتی «نشنال اینترست» با نام‌بردن از وزیر خارجه احتمالی در دولت دوم «دونالد ترامپ»، هفت اصل در رویکرد وی را که بر «صلح ازطریق قدرت» مبتنی‌ست، تشریح کرد. «نشنال اینترست» در تحلیل وضعیت جهان در دوره ریاست‌جمهوری احتمالی «ترامپ» آورده است: دنیا به‌ندرت تااین‌حد خطرناک بوده و نیاز به یک سیاست خارجی قوی و قاطعانه ازسوی آمریکا نیز هرگز بیش از حال نبوده است. به‌گزارش حسین عباسی نسب (ایرنا)؛ این گزارش بنیان دومین‌دوره ریاست‌جمهوری ترامپ را طبق «صلح ازطریق قدرت» خواند و درپاسخ‌به‌اینکه سیاست خارجی وی در دوره دوم ریاست‌جمهوری چگونه خواهد بود؟ عنوان داشت: درحالی‌که ریاست‌جمهوری بایدن به تقلا افتاده، این سؤالی‌ست که بسیاری رهبران خارجی از در نشست ناتو تا پایتخت‌های آفریقا، آمریکای لاتین و آسیای شرقی از خود می‌پرسند؛ البته به‌غیراز سران در پکن، مسکو و تهران. طبق این تحلیل از وقتی ترامپ در ژانویه ۲۰۲۱ قدرت را ترک کرد، جهان به‌شکل نامطلوبی تغییر کرده و موقعیت استراتژیک آمریکا پس از سه‌سال‌ونیم حضور «جو بایدن» در کاخ سفید به‌شدت بدتر شده است. رهاشدن فاجعه‌بار افغانستان، حمله روسیه به اوکراین، عملیات طوفان الاقصی و پاسخ ایران به رژیم صهیونیستی از مهم‌ترین اتفاقات دراین‌دوره بودند. در حوزه داخلی نیز فروپاشی مرز جنوبی به‌دلیل مهاجرت غیرقانونی و نفوذ کارتل‌های موادمخدر مکزیک رخ داد. هم‌زمان آمریکا تاحدزیادی تماشاگری منفعل در مقابل فشار بی‌وقفه چین بر تایوان و فیلیپین بوده و کاری برای کنترل نفوذ پکن در جنوب جهانی ازجمله در حیاط‌خلوت واشنگتن در آمریکای لاتین انجام نداد. در بخش دیگر گزارش آمده است که حزب جمهوری‌خواه، چشم‌انداز ترامپ به جهان را کلاً در چارچوب «بازگرداندن صلح به اروپا و خاورمیانه در کنار تقویت و مدرن‌سازی ارتش آمریکا» بیان کرده است. دراین‌راستا «رابرت اوبراین» مشاور امنیت ملی سابق ترامپ که گزینه احتمالی وی برای وزارت امور خارجه به‌شمار می‌آید در کتابی باعنوان «بازگشت صلح ازطریق قدرت» هفت اصل کلیدی در سیاست خارجی دولت جدید ترامپ را بیان کرده است. نخستین مورد این‌است‌که دیگر برای تقویت قدرت و هدف ملی آمریکا که بزرگ‌ترین منبع صلح و ثبات در کل جهان هستند، عذرخواهی نخواهد کرد (تدافعی عمل نمی‌کند). اوبراین می‌نویسد: همان‌طورکه ترامپ در سپتامبر ۲۰۲۰ در مجمع عمومی سازمان ملل اعلام کرد؛ ایالات‌متحده «سرنوشتش را به‌عنوان صلح‌ساز انجام می‌داد اما صلح ازطریق قدرت به‌دست می‌آید». دوم، کنارگذاشتن برنامه جهانی گرایی‌ست که بیش‌ازحد سیاست خارجی، دفاعی و تجاری ایالات‌متحده را دگرگون کرده. این دستورکار نه‌تنها جاه‌طلبی‌های چین برای هژمونی جهانی را فعال کرده بلکه درها را به‌روی میلیون‌ها مهاجر غیرقانونی باز کرده است. اصل سوم به چین ارتباط دارد. درحالی‌که بایدن و گروهش از گسترش همکاری با خطرناک‌ترین تهدید علیه منافع آمریکا از زمان اتحاد جماهیر شوروی صحبت می‌کنند، دولت ترامپ به دوری از پکن در همه عرصه‌ها از تجارت و تایوان در کنار تجدید و گسترش اتحادها در هند و اقیانوس آرام تأکید دارد و راهبردی را برای کنترل نفوذ چین در اروپا، آفریقا و آمریکای لاتین فعال می‌سازد. نکته برجسته دولت اول ترامپ یعنی «ایستادگی در برابر چین» در دولت دوم اهمیت بیشتری خواهد داشت. رسانه «نشنال اینترست» افزود: چهارمین اصل این‌است‌که ترامپ حداکثر فشار را بر ایران پیگیری خواهد کرد تا حمایتش از گروه‌های (مقاومت) در سراسر خاورمیانه؛ از حماس و حزب‌الله گرفته تا انصارالله یمن را متوقف و برنامه تسلیحات هسته‌ای این‌کشور را خنثی کند. سیاست بایدن برای لغو تحریم‌های موفق علیه ایران و مماشات با تهران به‌پایان خواهد رسید. درعین‌حال، ترامپ حمایت آمریکا از اسرائیل، عربستان سعودی و امارات متحده عربی را برای مهار نفوذ ایران افزایش خواهد داد. اصل پنجم اوبراین به سیاست دولت جدید ترامپ در قبال اروپا مربوط است تا هم ولادیمیر پوتین را محدود و هم ناتو را تقویت کند و به جنگ در اوکراین پایان می‌دهد. ششمین اصل کلیدی او بازسازی ارتش آمریکا ازجمله سرمایه‌گذاری در تسلیحات با فناوری پیشرفته و اصلاحات در حوزه تدارکات است زیرا این اهداف برای متحدان واشنگتن هم درزمینه امنیت ملی مهم‌اند. این رویکردها سیاست همکاری با متحدان مورداعتماد ایجاد «زرادخانه دموکراسی‌ها» در قرن بیست‌ویکم شبیه به زمان جنگ جهانی دوم را تسهیل می‌کند و مشارکت‌های استراتژیک در اروپا و آسیا ازجمله ژاپن، کره جنوبی و هند را تقویت خواهد کرد. آخرین اصل در سیاست خارجی دولت دونالد ترامپ ایجاد پیوندهای قوی‌تر با دموکراسی‌های بازار آزاد در سراسر جهان (مجارستان، لهستان و آرژانتین) خواهد بود. انقلاب پوپولیستی که اکنون اروپا را فراگرفته، فرصت‌هایی را برای ایالات‌متحده فراهم می‌کند تا به‌جای تحمیل دستورات نخبگان جهانی‌گرا، مشارکت جهانی جدید مبتنی‌بر بازارهای آزاد، آزادی فردی و رشد اقتصادی را ایجاد کند. «آرتور هرمان» نویسنده گزارش که مشاور اوبراین است، درپایان مدعی شد: جهان به‌ندرت تااین‌اندازه خطرناک بوده و نیاز به یک سیاست خارجی قوی و قاطعانه ازسوی آمریکا به‌شدت ضروری‌ست. ازاین‌رو، دوره دوم ترامپ برپایه «صلح ازطریق قدرت»، نه‌تنها ازسوی رأی‌دهندگان آمریکایی؛ بلکه ازطرف جهان آزاد استقبال خواهد شد.