«اهلیت»؛ پاشنه آشیل سامانه «خودنویس»
تورج سرباز بابیاناینکه طبق ماده ۵۰ قانون ثبتاسناد و املاک؛ علاوهبر احراز هویت طرفین، باید اهلیت متعاملین نیز احراز شود، تصریح کرد: بهعنوانمثال در دفتر اسناد رسمی، از فردیکه سن بالایی دارد یا شرایط روحی مناسبی ندارد و احراز هویت نیز شده، برای سند از او امضا نمیگیرند. میگویند حتماً باید اهلیت فرد مشخص شود. وی با طرح این پرسش که در سامانه خودنویس اهلیت متعاملین چگونه احراز میشود؟ افزود: اهلیت شخص با دو معرف از بستگان سببی یا نسبی درجه یک طرفین بهعنوان شاهد احراز میشود. وی بابیاناینکه حال «اهلیت کسیکه محجور است چگونه در سامانه خودنویس احراز میشود؟» ادامه داد: از وزارت راهوشهرسازی میخواهیم به موضوع احراز اهلیت متعاملین توجه و دقت کند؛ بیتوجهی به اینامر تبعاتی درپی دارد. وی به نمونههایی اشاره کرد و گفت: در مواردی، طرف معامله مجنون است. چندنوع مجنون داریم؛ مجنون ادواری یکیازآنهاست؛ یعنی فرد در دورهای سالم است و در دورهای خیر. در دورهای که افاقه باشد، مانند یک فرد عادیست اما اگر دراینحالت نباشد، مجنون شده و هرنوع معامله با این فرد باطل است. وی افزود: در جلسه مشترک هیئتمدیره اتحادیه املاک با رئیس سازمان ثبتاسناد کشور و مقامات وزارت راهوشهرسازی، موضوع عدمتوجه به اهلیت در سامانه خودنویس را مطرح کردم که مورداستقبال قرار گرفت. وی گفت: در خودنویس طرفین معامله در کافینت مینشینند و برای آنها پیامک میآید. یکیازآنها موجر میشود، یکی مستأجر یا فروشنده و خریدار. چنینچیزی در حوزه املاک نداریم. حدود دودهه است بهعنوان یک مشاور املاک فعالیت دارم. اگر در معاملهای یکی از طرفین حالت غیرعادی داشته باشد یا وضعیت مناسبی نداشته باشد، هیچوقت از او امضا نمیگیریم. هرچند احراز هویت صورت گرفته اما مسئله مهم اهلیت طرفین معامله است. عضو هیئتمدیره اتحادیه املاک تأکید کرد: وقتی اهلیت متعاملین احراز نمیشود، باعث بروز دعوای حقوقی و شکایت و نیازمند مراجعه به دادگاه و افزایش پروندهها و مسائل دیگر میشویم. وی با یادآوری اینکه در سامانه «کاتب»، اهلیت متعاملین بااستفادهاز زیرساخت موجود در بنگاههای مشاوران املاک لحاظ شده، گفت: از حسنهای بزرگ کاتب ایناستکه به اداره ثبتاحوال و ثبتاسناد متصل است. طبق ماده ۵۰ قانون ثبتاسناد و املاک، هرگاه مسئول دفتر در هویت متعاملین یا طرفی که تعهد میکند تردید داشته باشد، باید دونفر از اشخاص معرف و معتمد حضوراً هویت آنان را تصدیق و مسئول دفتر مراتب را در دفتر ثبت و بهامضای شهود رسانیده و ایننکته را در خود اسناد قید کند.