دستاوردهای حضور ایران در اجلاس «کاپ ۲۹»
سمیه رفیعی؛ رئیس کمیته محیطزیست کمیسیون کشاورزی، آب، منابعطبیعی و محیطزیست مجلس شورای اسلامی در نشستی که با موضوع بررسی دستاوردهای حضور هیئت جمهوری اسلامی ایران در اجلاسیه کاپ ۲۹، باانتقاداز رفتارهای دوگانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی تأکید کرد: خیلی محکم بیانیه کاملاً جانبدارانه و غیرمستقل شورای حکام را محکوم میکنم؛ پارسال که اجلاس کاپ ۲۸ در امارات برگزار شد، اینکشور از موضوعی بهنام «رنسانس هستهای» رونمایی و اتفاقاً در آنجا به برخی از برنامههای خود در ارتقای فعالیتهای هستهای اشاره کرد و مورد تشویق حضار قرار گرفت؛ و این برخورد دوگانه جای تأسف دارد برای یک نهاد بینالمللی که باید استقلالش را مراعات کند و براساس موازین انصاف و حقانیت جواب دهد.
رئیس کمیته محیطزیست کمیسیون کشاورزی، آب، منابعطبیعی و محیطزیست مجلس افزود: درباره اجلاس کاپ ۲۹ که در باکو برگزار شد، بهلطف خدا اهدافی که جوامع توسعهیافته بهدنبالآن بودند؛ ازاینجهتکه در نشستهای قبل و نشستهای کارشناسی موردتوجه قرار دادند تا از مسئولیتهای خود سر باز بزنند، محقق نشد و آنها نتوانستند آنطورکه برنامهریزی کرده بودند به اهداف خود دست یابد و صحنه اجلاس باکو، بهلطف خدا تاحدزیادی صحنه خوبی شد و بهنفع جوامع کمترتوسعهیافته رقم خورد. هدف کشورهای کمترتوسعهیافته اینبودکه طبق کنوانسیون تغییر آبوهوایی و موافقتنامه پاریس، جوامع توسعهیافته باید تسهیلاتی را به کشورهای کمترتوسعهیافته یا درحالتوسعه پرداخت میکردند اما با لطایفالحیلی میخواستند از این تعهد سر باز بزنند؛ در نشستهای مختلف اجلاس اینکشورها طوری عمل میکردند که هم به تعهدات خود عمل نکنند و هم هزینه عدماعتنا به تعهدات خود را بر دوش دیگر جوامع بیندازند و دنبال بازیسازی بودند. بهگزارش محمدرضا نورمحمدیان (ایسنا)؛ این نماینده مجلس شورای اسلامی گفت: بهلطف خدا در پایان اجلاس و با حضور فعالانه برخی از کشورها بهویژه ایران، این صحنه کمی متفاوت شد و جوامع توسعهیافته نتوانستند به اهداف موردنظر خود دست یابند؛ در جمعبندی و بیانیه انتهایی اجلاس قراربراینشدکه کشورهای توسعهیافته سالانه ۳۰۰میلیارددلار را به کشورهای کمترتوسعهیافته یا درحالتوسعه اختصاص دهند. اینرقم غیر از تعهد ایالاتمتحده است. اینکشور آشکارا و بهدوراز هرنوع محافظهکاری و طبق ذات خود که تولیدکننده آلایندگی و کربن است، اصلاً تعهدات اجلاس را نپذیرفت و این باعث شد که رویکرد ضد محیطزیستی آمریکا برای کشورهای حاضر در اجلاس خودنمایی کند و این اتفاق مهمی بود و باید بهایننقطه دست پیدا میکردیم. وی اظهار کرد: از هیئتهای کارشناسی محیطزیست جمهوری اسلامی ایران تشکر میکنم که شبانهروز کار کردند تا موضوعی که علیه منافع ملی ایران بود تصویب نشود؛ همچنین نقش محوری ادارهکل محیطزیست وزارت خارجه فوقالعاده بود. ازطرفی آنچه بهعنوان مجلس انتظار داشتیم و دنبال میکردیم مبنیبر گفتوگو با کشورهایی دارای منافع مشترک، در اجلاس کاپ ۲۹ باکو تا حد مطلوبی محقق شد و توانستیم هماهنگی با کشورهای مشترکالمنافع را برقرار کنیم. وی بااشارهبه حضور چهار نفر از مجلس در اجلاس پارلمانی کاپ ۲۹، گفت: ما بهعنوان کمیته محیطزیست بالغبر چهارماه است که درباره موضوع رویکرد جمهوری اسلامی ایران و حضور ایران در اجلاس کاپ ۲۹ بررسی و رایزنیها و نشستهای متعددی را برگزار کردیم تا چگونگی حضور ایران حتماً مشخص شود و ایران بهصورت رهاشده درایناجلاس حضور پیدا نکند چراکه اجلاسیست که تصمیمات اقتصادی عمیقی را اتخاذ میکند؛ بنابراین برخورد و مواجهه جمهوری اسلامی ایران بهعنوان کشوری صادرکننده میتواند خیلی اثرگذار باشد. خطمشی جمهوری اسلامی ایران در بخش پارلمانی اجلاس کاپ ۲۹ اینبودکه با صدای بلند و رسا گفته شود که تحریمها قطعاً و حتماً درزمینه اقدامات جمهوری اسلامی در کاهش کربن تأثیرگذار است؛ متأسفانه در ۲۸ اجلاس قبلی اینمسئله بهدرستی تبیین نشده بود. اقدام مهم دیگر که درزمینه اجلاس پارلمانی انجام دادیم، ارائه دستاوردهای ایران بود و درایناجلاسیه فرصتی برای گفتوگو درباره اینموضوع پیش آمد. رئیس کمیته محیطزیست کمیسیون کشاورزی، آب، منابعطبیعی و محیطزیست مجلس افزود: آنجا ضمناینکه با صدای بلند سیاستهای کلی ابلاغی مقام معظم رهبری درزمینه محیطزیست را مطرح کردیم، گفتیم که ما معتقد به مسئله حفظ محیطزیست هستیم و جمهوری اسلامی با وجود همه سختیها بهویژه تحریم توانسته است ایناقدامات را انجام دهد؛ ایندرحالیستکه کانالی برای تبادل تجهیزات نداشته و یکریال دراینزمینه دریافت نکرده است. من درایناجلاس بهصراحت گفتم که ایران شایسته تقدیر بینالمللیست. هم در گفتوگوهای دوجانبه و هم در خود اجلاس به نکاتی درباره حالوروز غزه و لبنان پرداختیم. رفیعی درپاسخبهاینپرسشکه آیا اعتبار تصویبشده درایناجلاس به ایران نیز تعلق میگیرد؟ گفت: این اعتبار به کشورهایی تعلق میگیرد که عضو موافقتنامه پاریس هستند؛ ما همچنان عضو این موافقتنامه نیستیم و هیچ تعهدی از محل این موافقتنامه نپذیرفتهایم اما این، ناقض و نافی سایر کمکهایی که از محل کنوانسیون تغییرات آبوهوایی ایران میتواند داشته باشد نیست. ایران از سال ۱۳۷۱ به کنوانسیون تغییرات آبوهوایی پیوسته و اینموضوع در مجلس بهتصویب رسیده و بهعنوان قانون مطرح است. موضوع پاریس کنوانسیون نیست؛ موافقتنامهایست که ذیل کنوانسیون تغییرات آبوهوایی طراحی شده و در آن برنامههای سختگیرانهای تعیین و اگر کشورهایی که صادرکننده نفت هستند، اگر بهعضویت این معاهده در درآمدهاند، چون شرایط تحریمی مانند ما ندارند و کانالهای مالی آنها برقرار است با شرایطی موافقتنامه را پذیرفتهاند؛ کشورهایی نظیر عربستان، عمان و امارات بهصورت مشروط عضویت در این موافقتنامه را پذیرفتهاند و ما بهایندلیل هنوز عضویت دراینموافقتنامه را نپذیرفتهایم و فعلاً در شرایط حاضر برای ما عقلانی نیست تا عضو این معاهده شویم؛ زمانیکه همه تحریمها علیه جمهوری اسلامی برداشته شود میتوان بهاینموضوع فکر کرد. وی درپاسخبه پرسش دیگری درباره عدمحضور رئیسجمهوری در اجلاس کاپ ۲۹ گفت: بهنظر من تصمیم بدی گرفته نشد که آقای پزشکیان در اجلاس حضور نیابند؛ ازاینجهتکه درآستانه اجلاس خیلی از کشورهایی که حضور مقامات خود را ثبت کرده بودند اما حضور نیافتند. عدمحضور ایشان تصمیم درستی بود که اتفاق افتاد و از این تصمیم دفاع میکنیم. در اجلاسیه کاپ ۳۰ اگر مشخص شود رئیسجمهوری با چه موضعی میخواهند حضور پیدا کنند و منافع ملی را مطرح کنند، بهصورت کاملاً تخصصی میتواند حضور خوبی باشد. وی درباره انزوای رژیم صهیونیستی در اجلاس کاپ ۲۹ عنوان کرد: بستر اجلاس کاپ و اصل آن به مدیریت انرژی در دنیا بازمیگردد و یکی از محوریترین عناصری که درایناجلاس نقشآفرینی میکند، تینکتنکهای اسرائیلی هستند. بهویژه در سه تا چهار اجلاسیه اخیر نقش محوری و حضور هیئتهای اسرائیلی بهشدت بهچشم میخورد؛ در اجلاسیهای که در امارات برگزار شد نیز سفیر امارات در تهران به من گفت که در حوزه محتوا، تیمهای کارشناسی اسرائیلی به آنها کمک کردهاند؛ اینها مسائل پوشیدهای نیست و ازاینجهت است که کنشگری جمهوری اسلامی ایران در سطوح کارشناسی دولتی پارلمانی و خصوصی میتواند بسیارمهم باشد. در اجلاس کاپ ۲۹ با فعالیتهایی که جمهوری اسلامی ایران داشت، توانستیم اقداماتی را انجام دهیم و کمپینهایی که بهویژه در بعد بینالمللی ایجاد شد، باعث شد چالشهایی در جامعه بینالملل بهوجود بیاید. همچنین کمپینهایی با موضوع تحریم اسرائیل و نه به اسرائیل خیلی فراگیر و سایر مسائل سیاسی منجر به منتفیشدن حضور رئیسجمهور اسرائیل گردید که این عدمحضور نیز یک موفقیت مهمی بود. رفیعی همچنین در بخش دیگری از ایننشست خبری درپاسخبه پرسشی درباره تصمیم دولت درخصوص توقف شده در سه نیروگاه کشور عنوان کرد: خیلیخوب است که دولت به کاهش مصرف سوختهای غیراستاندارد اهتمام داشته باشند اما بهنظرم بهتر است برخی از اقدامات بهاسم کمک به محیطزیست صورت نگیرد. براساس آخرین گزارش سیاهه انتشار، عمده عامل آلایندگی منابع متحرک عنوان شده است و برای آنها سهمی بالغبر ۷۰درصد تعیین شده؛ بنابراین سهم منابع ثابت درمقایسهبا منابع متحرک بالایی نیست بهویژه درمورد سه نیروگاهی که در کلان آلودگی هوا سهم بالایی ممکن است نداشته باشند اما دولت طبق قانون موظف است سوخت پاک را به نیروگاهها و صنایع برساند. وی ادامه داد: اینکه بالاخره مدیران به خودشان بیایند و بدانند که باید درطول همه اینسالها کارهایی را میکردند که بتوانند سوخت نیروگاهها و سایر صنایع را تأمین کنند، ازاینجهت رویکرد درستی بود اما از اینکه بگوییم مازوتسوزی سهم بالایی در آلودگی هوا دارد پذیرفته نیست. گفتنیست: کنفرانس اعضای کنوانسیون تغییرات آبوهوای سازمان ملل متحد هرساله بهمیزبانی یکی از کشورهای عضو و بهمنظور اتخاذ تصمیمات لازم و عملیکردن کنوانسیون چارچوب سازمان ملل درباره تغییرات اقلیمی (۱۹۹۴) و همچنین معاهده پاریس (۲۰۱۵) برگزار میشود. بیستونهمیندوره این کنفرانس باعنوان «کاپ ۲۹» از ۲۱ آبان تا ۲ آذر سالجاری بهمیزبانی باکو، پایتخت جمهوری آذربایجان برگزار شد.