تأثیرات مثبت حسن همجواری در معادلات بینالمللی
عزم مشترک برای ادامه مسیر تقویت روابط در حوزههای مختلف سیاسی، امنیتی و اقتصادی و روابط روبهرشد و توسعه ایران و عربستان مهمترین محورهای همه دیدارها و گفتوگوهای مقامات دو کشور در سال قبل بود و بهتعبیر «سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه، جغرافیا همواره ایران و عربستان را همسایه نگاه داشته و ایمان، همواره دو کشور را برادر قرار دهد. مقامات ایران و عربستان در سالی که گذشت دیدارهای متعدد و نیز گفتوگوها و رایزنیهای تلفنی متعددی را صورت دادند که نخستین آن دیدار روز ۱۳ فروردین «علیرضا عنایتی» سفیر جمهوری اسلامی در عربستان با «ولید الخریجی» قائممقام وزیر خارجه اینکشور بود که دو طرف بر اصل حسن همجواری و توسعه مناسبات، بهعنوان یک اصل ثابت تأکید کردند. بهگزارش ایرنا؛ تحولات و رویدادهای سال شمسی گذشته که گاهی سمتوسوی بحران و درگیری نظامی هم یافت؛ همه دیدارها و گفتوگوهای مقامات دو کشور ایران و عربستان را تحتالشعاع قرارداد. حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران در سوریه و پاسخ ایران به این حمله در فروردین سال گذشته، ترور شهید اسماعیل هنیه رئیسدفتر سیاسی حماس در تهران، ترور فرماندهان مقاومت حزبالله و عملیات وعده صادق ۲ ازسوی ایران و درپاسخبه این ماجراجوییها و درنهایت حمله جنگندههای رژیم صهیونیستی به حریم هوایی ایران، از مهمترین این تحولات بودند که مقامات عربستان سعودی و ایران در دیدارها و گفتوگوهای تلفنی درباره آنها ابرازنظر کردند. وزرای امور خارجه دو کشور، پس از عملیات نظامی ایران علیه رژیم صهیونیستی فروردینماه، تلفنی درباره تهدیدات ثبات منطقه با یکدیگر گفتوگو کردند. ریاض درواکنشبه پاسخ نظامی ایران به اسرائیل بر پیشگیری از افزایش بحران در منطقه تأکید و تصریح کرد: گسترش دایره بحران عواقب جدی برای منطقه خواهد داشت. «فیصل بن فرحان» وزیر خارجه عربستان اردیبهشت سال گذشته و در دیدار با همتای ایرانی خود حمله رژیم صهیونیستی به سفارت ایران را قابلقبول و توجیه ندانست و استمرار تعامل تهران و ریاض را برای مقابله با طرحهای جنگطلبانه نتانیاهو در منطقه ضروری دانست. طرفین همچنین باتأکیدبراینکه مناسبات دو کشور در مسیر درستی قرار دارد، همکاریهای مشترک اقتصادی و تجاری را مهم ارزیابی و درزمینه تسهیل صدور روادید تجاری و برقراری پرواز مستقیم فیمابین تبادلنظر و توافق کردند. این دیدار خردادماه هم با حضور «علی باقری» سرپرست وزارت امور خارجه در حاشیه نشست وزیران خارجه کشورهای بریکس برگزار شد. عربستان سعودی همچنین آبانماه سال گذشته اقدام متجاوزانه رژیم صهیونیستی علیه اهداف نظامی در ایران را محکوم کرد. یکی از مهمترین رویدادهای سال گذشته در ایران برگزاری کنفرانس بینالمللی علوم و فنون هستهای در اصفهان بود و از مهمترین رویدادهای مرتبط با اینهمایش حضور و بازدید «عبدالله العنزی» سفیر عربستان همراهی از نمایشگاه دستاوردهای هستهای ایران بود. «محمد اسلامی» رئیس سازمان انرژی اتمی هم در جریان برگزاری نخستین کنفرانس بینالمللی علوم و فنون هستهای در اصفهان، ضمن دیدار و گفتوگو با سفیر عربستان سعودی در تهران، به تبیین فعالیتهای صلحآمیز هستهای جمهوری اسلامی ایران پرداخت. اقدام ایران در دعوت از سفیر سعودی و پذیرش آن ازسوی العنزی حکایت از عزم دو کشور برای کاستن از سوتفاهمات شکلگرفته بهویژه در حوزه فعالیتهای هستهای قابلارزیابی است. پس از گذشت نهسال وقفه، سوم اردیبهشت نخستین گروه عمرهگزاران ایرانی با استقبال سفیر جمهوری اسلامی ایران در عربستان، سرکنسول کشورمان و مسئولان حج و عمره ایران و عربستان وارد مدینه منوره شدند. شاهزاده «منصور بن متعب بن عبدالعزیز» دستیار ویژه ملک سلمان پادشاه عربستان سعودی هم در مراسم بزرگداشت آیتالله ابراهیم رئیسی، رئیسجمهوری فقید ایران شرکت کرد. مرداد گذشته هم باقری، در نشست فوقالعاده کمیته اجرایی وزرای امور خارجه سازمان همکاری اسلامی که در جده و بهمنظور بررسی ابعاد تجاوز رژیم صهیونیستی و بهشهادترساندن اسماعیل هنیه رئیسدفتر سیاسی جنبش حماس و نقض حریم حاکمیت و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، شرکت کرد. با رویکارآمدن دولت چهاردهم و اولویت یافتن سیاست همسایگی، اهمیت تداوم و تثبیت روابط با عربستان هم اولویت یافت. عراقچی در نخستین گفتوگو تلویزیونی در مقام وزیر امور خارجه، توافق ایران و عربستان سعودی بهمیزبانی چین را «مهمترین دستاورد دستگاه دیپلماسی دولت قبل» دانست که زمینه را برای احیای روابط دیپلماتیک با سایر کشورها ازجمله امارات، سودان، لیبی و تونس فراهم کرد و منجر به گفتوگوهای دیپلماتیک با مصر و بحرین نیز شد. وی همچنین درگفتوگوبا شبکه خبری الشرق عربستان، اینکشور را دارای جایگاه ویژه در سیاست همسایگی ایران دانست و تأکید کرد: عربستان کشور بزرگ و قدرتمند منطقه است و بین ایران و عربستان الزاماً باید یک رابطه خوب و همکاری گستردهای برقرار باشد و اینمسئله یک نیاز برای صلح و ثبات در منطقه است. مواضع وزیر امور خارجه در سفر به عربستان و دیدار با «محمد بن سلمان» ولیعهد آنجا و همتای سعودی خود تکرار شد. وی حسن همسایگی را سیاست قطعی دولت چهاردهم دانست و گفت: ادامه سیاست گسترش روابط با همسایگان بهمنظور تقویت ثبات، امنیت و رفاه منطقهای و افزایش همکاریهای اقتصادی با کشورهای منطقه، از اولویتهای جدی جمهوری اسلامی ایران است. در دیدار «مسعود پزشکیان» با بن فرحان در حاشیه اجلاس مجمع گفتوگوی همکاری آسیای قطر هردوطرف بر گسترش روابط و حراست از آن تأکید کردند. روابط ایران و عربستان در سال گذشته نقطهعطف دیگری هم تجربه کرد و آن ترسیم چشمانداز همکاریهای دفاعی و نظامی بود. دیدار سرلشکر «محمد باقری» رئیس ستادکل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی آبانماه گذشته با ارتشبد «فیاض بن حامد الرویلی» همتای عربستانی خود دراینزمینه قابلارزیابیست. دیداری که در آن سرلشکر باقری با ابراز تمایل به برگزاری رزمایش مشترک میان دو کشور گفت: علاقهمندیم نیروی دریایی ارتش عربستان در سال آینده در رزمایش دریایی ایران با حضور یگانهای شناور یا بهصورت ناظر شرکت کند.