نقش رسانه و هنر در ارتقای فرهنگ سبک زندگی سالم

ارتقای فرهنگ سبک زندگی سالم، از جنبه‌های مختلفی اهمیت دارد و می‌تواند تأثیرات عمیقی بر سلامت فردی، جامعه و حتی اقتصاد و توسعه کشور داشته باشد. سبک زندگی سالم نقش کلیدی در پیشگیری از بیماری‌های مزمن روانی و جسمانی‌ افراد مانند بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت، سرطان‌ها و بیماری‌های تنفسی دارد و منجر به افزایش سطح سلامت عمومی، کاهش اضطراب و افسردگی و سایر مشکلات روانی در افراد شود و درنهایت امید به زندگی در نسل‌های فعلی افزایش خواهد یافت و مردم از سال‌های عمر باکیفیت‌تری برخوردار خواهند بود و خطر انتقال این بیماری‌ها به نسل‌های آینده نیز کاهش می‌یابد. کاهش بار مراجعه و بستری بیماران در بیمارستان‌ها، کاهش بار مراقبت از بیماران توسط خانواده‌ها و کاهش هزینه‌های سیستم‌های درمانی و بهداشتی، کاهش مصرف دارو و حذف بخش عظیمی از هزینه‌های تأمین دارو از نتایج مهم فرهنگ‌سازی سبک زندگی سالم است. افزایش بهره‌وری، مشارکت اجتماعی، ایجاد جوامع سالم‌تر، فعال‌تر و پویا‌تر از دیگر جنبه‌های مهم ارتقای فرهنگ سبک زندگی سالم است. افراد سالم‌تر، توانایی بیشتری در انجام کارها و فعالیت‌های روزمره دارند که این‌امر باعث افزایش بهره‌وری در جامعه می‌شود. همچنین افراد سالم‌تر، بیشتر در فعالیت‌های اجتماعی شرکت می‌کنند و از زندگی اجتماعی فعال‌تری برخوردار هستند. ترویج سبک زندگی سالم در جامعه، به نسل‌های آینده آموزش می‌دهد تا الگوهای رفتاری سالم را از کودکی یاد بگیرند و درطول زندگی خود به کار ببرند. لذا سرمایه‌گذاری در ارتقای فرهنگ سبک زندگی سالم، نوید جامعه‌ای سالم‌تر و بانشاط‌تر برای نسل‌های آینده خواهد داد. رسانه‌ها اعم تلویزیون، رادیو، مطبوعات و خبرگزاری‌ها، اینترنت و شبکه‌های اجتماعی نقش مهمی در اطلاع‌رسانی عمومی درمورد مسائل بهداشتی، بیماری‌ها، پیشگیری و درمان و ترویج سبک زندگی سالم به افراد دارند و با انتشار اخبار، مقالات، مصاحبه‌ها و مستندها، آگاهی مردم را افزایش دهند و به آن‌ها در اتخاذ تصمیمات آگاهانه درمورد سلامت خود کمک کنند. رسانه‌ها می‌توانند با ارائه پیام‌های متقاعدکننده، رفتارهای ناسالم را کاهش داده و رفتارهای سالم را ترویج کنند و دیدگاه‌ها، نگرش‌ها و باورهای نادرست درمورد سلامت و سبک زندگی سالم را تغییر دهند و با طرح مسائل و مشکلات بهداشتی در سطح جامعه، توجه سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیران را به تدوین سیاست‌های حمایتی و برنامه‌های ترویج سلامت جلب کنند. هنر نیز نقش بسیارمهم و چندجانبه‌ای در ارتقای فرهنگ سلامت ایفا می‌کند. هنر فراتر از یک سرگرمی ساده است و می‌تواند به‌عنوان یک ابزار قدرتمند برای ایجاد تغییرات مثبت در نگرش‌ها، رفتارها و ارزش‌های مرتبط با سلامت عمل کند. هنر می‌تواند ازطریق نمایشگاه‌ها، فیلم‌ها، تئاتر، موسیقی و سایر اشکال هنری، مفاهیم پیچیده سلامت را به شیوه‌ای جذاب و قابل‌فهم به مخاطبان منتقل کند و به‌عنوان یک ابزار قدرتمند در به تصویر کشیدن پیامدهای رفتارهای ناسالم، انگیزه‌ای برای تغییر رفتار ایجاد کند. هنردرمانی می‌تواند به کاهش اضطراب، افسردگی و درد کمک کند و با ایجاد احساسات مثبت، استرس را کاهش داده و به ارتقای سلامت روان کمک کند. هنر می‌تواند با ایجاد فضایی برای ابراز احساسات و تجربیات، بیماران را در مقابله با بیماری‌های خود توانمند سازد و به بیماران کمک کند تا با بیماری خود سازگار شوند. به‌طور خلاصه، ابزار رسانه و هنر نقش مهمی در ارتقای فرهنگ سلامت، افزایش آگاهی، تغییر رفتار، توانمندسازی بیماران و آموزش و توسعه حرفه‌ای ایفا می‌کنند. استفاده مؤثر از این ابزارها می‌تواند به ایجاد تغییرات اجتماعی و فرهنگی مثبت بیانجامد و منجر به بهبود سلامت عمومی و افزایش کیفیت زندگی افراد گردد و درنهایت به یک جامعه سالم‌تر، شادتر و باکیفیت زندگی بالاتر برای امروز و نسل آینده دست یابیم.
*مشاور رئیس و مدیر روابط‌عمومی دانشگاه علوم‌پزشکی مازندران