یادداشت
جایگاه ورزش در کاهش آسیبهای اجتماعی
ناصر زنگانه
نقش ورزش در جامعه امروزی بهمراتب فراتر از سلامت و تفریح است و کارشناسان از آن بهعنوان ابزاری قدرتمند در حل چالشهای حوزههای اجتماعی نظیر اقتصاد، سیاست، آموزش، سلامت و ... یاد میکنند. اما از منظر اجتماعی و فرهنگی نقش بیبدیل ورزش در کاهش آسیبهای اجتماعی بسیار موردتوجه دولتمردان و کارشناسان قرار گرفته است و برنامهریزیهای گستردهای اینامر صورت گرفته است. از دیدگاه کارشناسان، ورزش بهعنوان یک ابزار قدرتمند در کاهش آسیبهای اجتماعی شناخته میشود، چراکه میتواند در تقویت مهارتهای اجتماعی، ارتقاء سلامت روانی و جسمی افراد و ایجاد حس تعلق به جامعه مؤثر باشد. مشارکت در فعالیتهای ورزشی به افراد فرصتی برای تعامل با دیگران، یادگیری نظم و انضباط و تقویت اعتمادبهنفس و تبدیلشدن به انسانی مسئولیتپذیر میدهد. همچنین، ورزش میتواند از رویآوردن افراد به رفتارهای پرخطر و اجتماعی ناسالم جلوگیری کند، زیرا بهجای وقتگذرانی در فعالیتهای منفی، فرد انرژی خود را در یک مسیر مثبت و سازنده قرار میدهد و اساساً فرصتی برای حرکت بهسمت تفریحات ناسالم نمیماند. از دیگر جنبههای مثبت ورزش میتوان به حرفشنوی و تأثیرپذیری ورزشکاران از مربیان و رابطه دوستانه و پدرانه اشاره کرد که در مواقعی اثرات آن از صدها جلسه نصیحت و مشاوره و تراپی و ... بیشتر است! درمجموع، ورزش نهتنها در بهبود وضعیت جسمی افراد تأثیر دارد، بلکه با تقویت پیوندهای اجتماعی و کاهش احساس انزوا در ورزشکاران و کوچک کردن یک شهر بهاندازه یک سالن ورزشی، به همدلی و وحدت از یکسو و کاهش آسیبهای اجتماعی و فرهنگی از پنجره دیگر کمک میکند. در قالب فرهنگ نیز ورزش میتواند به ارتقای ارزشهای اخلاقی و فرهنگی در جامعه کمک کند. احترام به قوانین و مقررات رعایت اصول بازی، جوانمردانه و تحمل شکست و پیروزی ازجمله ارزشهایی هستند که در فعالیتهای ورزشی تقویت میشوند این ارزشها میتوانند به بهبود رفتارهای اجتماعی و کاهش رفتارهای ضداجتماعی کمک کنند. امیدواریم با جدی گرفتن اثرات مثبت ورزش در جامعه و تقویت زیرساختهای ورزشهای همگانی، ورزش آموزشگاهی و بهدنبالآن ورزش قهرمانی شاهد، گسترش نشاط و شادابی در جامعه و کاهش آسیبهای اجتماعی و فرهنگی در سطوح مختلف باشیم.