گفت‌وگو با اعضای گروه تعزیه «فرشته‌های زمینی» یزد

رؤیا باقری؛ سرپرست گروه تعزیه «فرشته‌های زمینی»
رؤیا باقری؛ سرپرست گروه تعزیه «فرشته‌های زمینی» و مدیر مرکز توان‌بخشی بهزیستی «محک» در یزد، از روند شکل‌گیری این‌گروه متشکل از افراد دارای معلولیت، دشواری‌ها و موفقیت‌های راه، نقش مهم خانواده‌ها و بی‌مهری برخی نهادها سخن گفت. او با اشک و افتخار از فرشتگانی گفت که «بی‌بال اما آسمانی» هستند و برای امام‌حسین‌(ع) هنرنمایی می‌کنند. وی گفت: گروه تعزیه ما یک‌سال‌پیش که حالا وارد دومین‌سال فعالیتش شده، تأسیس شد. البته این شکل‌گیری به خواست خود بچه‌ها بود. ما پیش‌تر در حوزه تئاتر با آن‌ها کار می‌کردیم و آن‌ها علاقه زیادی داشتند که در ایام محرم تعزیه اجرا کنند. پیشنهاد اجرای تعزیه را به من دادند و من با آغوش باز پذیرفتم و شروع‌به‌کار کردیم. او افزود: حقیقتش را بخواهید، ما با دست‌خالی آغاز کردیم. هیچ وسیله‌ای نداشتیم؛ نه لباس، نه ساز، نه دکور؛ اما با توکل به خدا پیش رفتیم. من خودم متن تعزیه‌ها را نوشتم و با بچه‌ها که اغلب سواد خواندن و نوشتن نداشتند، کلمه‌به‌کلمه تمرین کردیم تا متن‌ها را حفظ کنند. وی افزود: به‌دلیل گرانی و نبود امکانات، خودمان دست‌به‌کار شدیم. لباس‌ها را خودمان دوختیم، وسایل را ساختیم و با عشق جلو رفتیم. از همان ابتدا به‌جای تهیه حرفه‌ای، کار را بومی و دستی پیش بردیم؛ اما رفته‌رفته پا گرفتیم و شکل گرفتیم. او گفت: پارسال در مکان‌های کوچکی اجرا داشتیم؛ در موکب‌ها، بعضی مساجد، برخی حسینیه‌ها؛ اما امسال به‌لطف امام‌حسین‌(ع) و حضرت ابوالفضل (ع)، از شب قبل از محرم، برنامه اجراهای دهه اول ما تنظیم شد. ما را به حسینیه‌های بزرگ یزد دعوت کردند و این خود افتخاری بزرگ بود. باقری بااشاره‌به بازخوردهای مثبت ازسوی مخاطبان گفت: کسانی‌که سال‌ها در حوزه تعزیه در یزد فعالیت می‌کردند، بعد از دیدن اجرای بچه‌های ما، نزد من آمدند و گفتند: «50سال است تعزیه اجرا می‌کنیم؛ اما چنین اجرای مرتب، منظم و تأثیرگذاری تاکنون ندیده بودیم». او افزود: برخی‌ازآن‌ها با من تماس گرفتند، برخی‌دیگر در همان مجالس جلو آمدند و تبریک گفتند. حتی فردی مسن با عصا پیش من آمد و گفت: «خانم! من 80سال تعزیه یزد را دیده‌ام؛ ولی اثری مثل این تعزیه را ندیده‌ام»؛ این جمله برایم بسیارارزشمند بود. وی گفت: همین بازخوردها به من نشان داد که کار ما موفق بوده و این موفقیت را مدیون عزیزانی هستم که کنارم بودند؛ از گروه موسیقی گرفته تا مداحان و بازیگران بااراده‌ام. باقری بااشاره‌به تجربه ۱۸ساله‌اش در کار با کودکان دارای نیازهای ویژه گفت: حدود 18سال است با این بچه‌ها کار می‌کنم؛ در رشته‌های مختلف؛ اما تعزیه تنها دوسال است که با آن‌ها شروع شده و با تمام وجودم می‌گویم این‌مسیر یکی از پرشورترین تجربیات زندگی‌ام است. او افزود: شوق‌وذوقی که بچه‌ها در تمرینات و اجرا از خود نشان می‌دهند، به من هم منتقل می‌شود. گاه از شدت حس مسئولیت و عشق، شرمنده می‌شوم. نمی‌توانم توصیف کنم چه انرژی عجیبی از آن‌ها می‌گیرم. وی گفت: گاه احساس می‌کنم خدا این فرشتگان را فرستاده تا معنای واقعی خلوص، عشق و اراده را به ما بیاموزند. واقعاً خوشحالم کنارشان هستم. وی باتأکیدبر نقش خانواده‌ها گفت: برخی از خانواده‌ها همکاری بسیارخوبی دارند. حتی در شب اجرا همراه من هستند و کمک می‌کنند؛ اما متأسفانه برخی کم‌لطفی می‌کنند. او افزود: یکی از مشکلات، باورنداشتن به توانایی فرزندانشان است. باید بدانند این بچه‌ها استعدادهای درخشانی دارند و می‌توانند موفق شوند؛ فقط کافی‌ست حمایتشان کنند. باقری گفت: از حسینیه‌ها و مراکز مذهبی خواهش می‌کنم گروه ما را جدی بگیرند. فکر نکنند اجرای ما «فقط یک نمایش ساده» است. ما کار فرهنگی انجام می‌دهیم و باید به ما اعتماد شود. باقری ادامه داد: تعریف من از هنر این‌است‌که بتوانی با مردم ارتباط برقرار کنی. در هر هنری که هستی، باید به مخاطب احترام بگذاری و واکنش او را پذیرا باشی. فکر می‌کنم ما دراین‌زمینه موفق بودیم. هم من و هم فرشته‌هایم. در شهر، هنرمندان زیادی تماس گرفتند، تبریک گفتند و از اجرای ما تعریف کردند و گفتند این‌کار، نویسندگی و کارگردانی خاصی می‌خواست و شما موفق شدید. وی درباره نام «فرشته‌های زمینی» گفت: حدود 18سال‌پیش که وارد این‌حوزه شدم، بچه‌ها را شناختم. آن‌ها با همه مشکلات جسمی، ذهنی، گفتاری و تشنج‌هایی که داشتند، دل‌های پاکی داشتند. با خود گفتم: «خدایا! درسته در آسمان‌ها فرشته‌هایی داری که بال دارند؛ اما من در زمین فرشته‌هایی دیدم که بی‌بال‌اند!» او افزود: همین باعث شد که نام «فرشته‌های زمینی» را برایشان انتخاب کنم. از همان‌روز این نام بر زبانم ماند و هنوزهم آن‌ها را باهمین‌نام می‌خوانم. به آن‌ها افتخار می‌کنم و خود را مدیون محبتشان می‌دانم. این مدیر توان‌بخشی گفت: رسانه‌ها می‌توانند نقش مؤثری داشته باشند؛ اما متأسفانه ما کمتر دیده می‌شویم. ای‌کاش رسانه‌ها به ما اهمیت می‌دادند و کاری می‌کردند که دیده شویم. او افزود: برخی نهادهای دولتی هم ما را مثل توپ فوتبال این‌طرف و آن‌طرف می‌اندازند. ما یک ‌گروه فرهنگی هستیم، با نیت خالصانه برای امام‌حسین‌(ع) تلاش می‌کنیم. انتظار داریم نهادها کمی به ما بها بدهند. وی تأکید کرد: هرشب بعد از اجرا برای بچه‌ها ویس می‌فرستم، به آن‌ها انرژی می‌دهم و می‌گویم اجرای فوق‌العاده‌ای داشتید. وظیفه‌ام این‌است‌که امید بدهم و بگویم غیرممکن‌ها ممکن است. ما می‌توانیم اگر دلمان یکی باشد، اگر گروهی کار کنیم و اگر پشت‌هم باشیم. باید این بچه‌ها را باور کنیم. باقری گفت: از ابتدای کار با توکل به خدا و توسل به اهل‌بیت‌(ع)؛ به‌ویژه علی‌اصغر امام‌حسین‌(ع)، آغاز کردیم. همیشه حس نزدیکی عجیبی به ایشان دارم. در تعزیه‌مان هم شهادت حضرت علی‌اصغر‌(ع) را داریم و از همان ابتدا از او خواستم دست فرشته‌هایم را بگیرد. هرشب قبل از اجرا با خودم می‌گویم: یا امام‌حسین(ع)، یا حضرت ابوالفضل‌(ع)، یا حضرت رقیه(س)، یا علی‌اصغر(ع)، کمکمان کنید تا فقط بتوانیم گوشه کوچکی از واقعه کربلا را تصویر و نوکری‌مان را ادا کنیم. وی درپایان گفت: به همه فرشته‌های عزیزم می‌گویم: شما می‌توانید؛ فقط به خودتان باور داشته باشید. خداوند پشت‌وپناه شماست. از همه عزیزانی که دوست دارند کنار ما باشند، دعوت می‌کنم به گروه بپیوندند. من دستشان را می‌بوسم و افتخار می‌کنم که با ما همراه باشند. او تأکید کرد: تمام تلاشم این‌بوده‌که اعتمادبه‌نفس این بچه‌ها را بازگردانم. امیدوارم خانواده‌ها، نهادها، هنرمندان و رسانه‌ها دراین‌مسیر با ما همراه شوند.

محمدهادی گلیمی؛ مداح  و عضو فعال «فرشته‌های زمینی»
محمدهادی گلیمی؛ مداح اهل‌بیت‌(ع) و عضو فعال گروه تعزیه‌خوانی «فرشته‌های زمینی» نیز با بیش از دوسال سابقه فعالیت در ‌گروه، از تجربه‌های متفاوت خود در کنار هنرمندان دارای معلولیت می‌گوید. او باافتخار از نقش مداحی در گروه یاد می‌کند و معتقد است کار برای امام‌حسین‌(ع) کنار این عزیزان، نه‌تنها عبادت است؛ بلکه درس بزرگی برای زندگی به‌همراه دارد. وی معتقد است فعالیت دراین‌گروه، نه‌تنها یک وظیفه هنری؛ بلکه وظیفه دینی و انسانی‌ست که آثار عمیقی در زندگی او گذاشته است. گلیمی گفت: بیش از دوسال است افتخار نوکری دراین‌گروه را دارم. از وقتی با «فرشته‌های زمینی» همراه شدم، مسیر جدیدی در زندگی‌ام آغاز شد که پر از برکت و یادگیری بوده. او افزود: من از دوران نوجوانی به مداحی و فعالیت‌های آیینی علاقه داشتم و با دیدن شوروشوق اعضای این‌گروه، انگیزه‌ام دوچندان شد. وی افزود: شکل‌گیری این‌گروه با دغدغه‌های مقدس دوستان آغاز شد؛ دغدغه‌هایی که ریشه در عشق به اهل‌بیت‌(ع) و نگاه انسانی به ظرفیت‌های هنری افراد دارای معلولیت دارد. از همان ابتدا تصمیم گرفتیم بدون‌توجه به محدودیت‌ها، بهترین اجراها را برای امام‌حسین‌(ع) داشته باشیم و همین نیت خالصانه، راه را برایمان باز کرد. وی بااذعان‌به حس‌وحال معنوی فعالیت در کنار هنرمندان دارای معلولیت گفت: کارکردن برای امام‌حسین‌(ع) در کنار این دوستان، لطفی‌ست که شامل حال ما شده. این تجربه، نه‌تنها ما را به اهل‌بیت‌(ع) نزدیک‌تر کرده؛ بلکه درس‌های بزرگی درباره صبر، توکل و تلاش به ما داده است. گلیمی بااشاره‌به دشواری‌های تمرینات تعزیه دراین‌گروه گفت: قطعاً تمرین‌ها و اجراها با دشواری‌هایی همراه است؛ به‌ویژه به‌خاطر شرایط جسمی اعضا؛ اما این سختی‌ها همیشه با عشق جبران شده‌اند. گاهی چندبار باید یک صحنه را تکرار کنیم تا بهترین نتیجه حاصل شود؛ ولی همین، خود تمرین صبر و همدلی‌ست. این مداح تأکید کرد: نیازهایی داریم که واقعاً باید جدی‌تر دیده شوند؛ از فضای تمرین مناسب گرفته تا امکانات فنی و لباس و تجهیزات. ما تلاش خود را می‌کنیم؛ اما بدون حمایت نمی‌توان مسیر را افزود. امیدواریم دیده شویم. گلیمی بااشاره‌به نقش نهادهای مختلف فرهنگی و حمایتی گفت: از نهادهایی مثل سازمان تبلیغات اسلامی، بهزیستی و اداره ارشاد انتظار داریم از ما حمایت کنند. حمایت‌ها می‌تواند در قالب تأمین بودجه، فراهم‌کردن سالن تمرین، تجهیزات صوتی و حتی تبلیغ برای اجراها باشد. وی درباره بازخورد اجرای تعزیه در گروه «فرشته‌های زمینی» گفت: واکنش مخاطبان همیشه مثبت بوده است. بسیاری‌ازآن‌ها تحت‌تأثیر فضای معنوی و خلوص این اجراها قرار گرفته‌اند. برخی هنرمندان از دیدن تلاش این عزیزان شگفت‌زده می‌شوند و برای همراهی و حمایت اعلام آمادگی می‌کنند. وی درباره انتخاب نام «فرشته‌های زمینی» گفت: این نام از دل باور ما بیرون آمد. معتقدیم اعضای گروه، واقعاً فرشتگانی‌اند که با وجود محدودیت‌های جسمی، باتمام‌توان برای اهل‌بیت‌(ع) تلاش می‌کنند. این نام، هم روحیه‌بخش است و هم بیانگر حقیقت وجودی اعضای گروه ما. وی بااشاره‌به روند تمرین‌ها گفت: تمرین‌ها با صبر، همدلی و مشارکت جمعی پیش می‌رود. هرکس وظیفه خود را می‌داند و با عشق انجام می‌دهد. گاهی تمرین‌ها طولانی می‌شود؛ ولی انرژی معنوی و انگیزه درونی ما را پیش می‌برد. گلیمی درباره واکنش اعضای گروه در موقعیت‌های دشوار گفت: یکی از ویژگی‌های زیبا در گروه ما این‌است‌که در سختی‌ها هیچ‌کس تنها نمی‌ماند. او افزود: هرکس مشکلی دارد، دیگران به کمکش می‌آیند. این همدلی یکی از مهم‌ترین نقاط قوت ماست. وی درباره ذهنیتش نسبت به افراد دارای معلولیت گفت: پیش از حضور دراین‌گروه، ذهنیتم به‌شکل دیگری بود. تصورم این‌بودکه توانایی‌های آن‌ها محدودتر است؛ اما حالا می‌دانم آن‌ها در بسیاری‌ازموارد از ما توانمندتر، صبورتر و مصمم‌تر هستند. واقعاً از آن‌ها درس گرفته‌ام. گلیمی باتأکیدبر تأثیر تمرین و اجرا بر اعضای گروه گفت: این تجربه‌ها تأثیر مثبتی بر روحیه همه ما داشته؛ چه اعضای دارای معلولیت، چه بقیه. این‌فضا باعث رشد، امید، انگیزه و ارتباط بیشتر با معنویت شده است. این مداح در تعریف هنر و هنرمند گفت: هنرمند کسی‌ست‌که با نیت خالص کار کند، اثرگذار باشد و مسئولیت اجتماعی و دینی خود را بشناسد. هنر واقعی آن‌است‌که مردم را به‌خوبی و معنویت نزدیک کند. با عشق به اهل‌بیت‌(ع) کار می‌کنیم و حتی اگر سختی‌ها بیشتر شود، بازهم ادامه می‌دهیم. تا آخر ایستاده‌ایم و امیدواریم روزی برسد که هیچ هنرمندی به‌خاطر محدودیت دیده نشود و همه درکنارهم بدرخشند.