شراکت ضربتی ایران و چین علیه آمریکا و اسرائیل
همکاریهای ایران و چین در دوران تحولات ژئوپلیتیکی اخیر بهسمت تعمیق بیشتری سوق یافته و این دو کشور بااستفادهاز کشورهای واسطهای مانند پاکستان و افغانستان، در پی تقویت روابط اقتصادی و تجاری خود هستند که میتواند بهعنوان سلاحی مؤثر برابر یکجانبهگرایی غربی عمل کند. بهگزارش محمد کریمی (فارس)؛ در دنیای امروز که تحولات ژئوپلیتیکی سریعاً درحالوقوع است، همکاریهای اقتصادی میان ایران و چین بهطور قابلتوجهی درحالگسترش است. این دو کشور که دارای تاریخ و تمدن غنی هستند و سابقه همکاری اقتصادی در عصر طلایی راه ابریشم ۲۰۰۰ساله را دارند، در پی بازتعریف روابط خود با بهرهگیری از مسیرهای زمینی جدید ازطریق پاکستان و افغانستان هستند. این تلاشها میتواند به ایجاد اتحاد اقتصادی قویتر منجر شود که بهنفع هردو کشور و بهعنوان سلاحی در برابر فشارهای غربی عمل کند. ایران و چین در سالهای اخیر روابط اقتصادی خود را در حوزههای مختلف؛ ازجمله انرژی، زیرساختها، تجارت و فناوری تقویت کردهاند. تغییرات در سیاستهای جهانی بهویژه پس از تحولات اخیر و تنشهای تجاری، زمینه را برای تقویت این روابط فراهم کرده است که در قالب پروژههای مشترک با منافع دوجانبه درحالپیگیری هستند. یکی از کلیدیترین پروژهها، اتصال چین به غرب آسیا ازطریق ایران بااستفادهاز کریدور اقتصادی چین-پاکستان (CPEC) و جاده واخان در افغانستان است. این دو مسیر میتوانند بهعنوان محورهای همکاری بین ایران و چین عمل کنند و به تسهیل تبادلات تجاری کمک کنند. کریدور اقتصادی چین-پاکستان که با سرمایهگذاری حدود ۶۰میلیارددلاری چینیها درحالتوسعه است، بهعنوان پروژه کلیدی در راهبرد راه ابریشم جدید چین (BRI) شناخته میشود. این کریدور از بنادر گوادر و کراچی در پاکستان آغاز میشود و به غرب چین متصل میگردد. بهاعتقاد کارشناسان، بندر چابهار ایران میتواند بهعنوان مکملی مؤثر برای بندر گوادر عمل کند و گزینهای مطلوب برای چین باشد. اتصال خطوط جادهای و ریلی چابهار به کریدور CPEC میتواند زمان و هزینه حملونقل کالا را کاهش و امنیت زنجیره تأمین چین را درمواجههبا بحرانهای ژئوپلیتیک افزایش دهد. ازدیگرسو، جاده واخان در افغانستان (مرز باریک و مشترک چین و افغانستان) نیز بهعنوان یک مسیر استراتژیک مطرح شده است. این جاده، بهدلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود، امکان دسترسی چین به بازارهای آسیایمیانه و غرب آسیا را فراهم میکند و بهتازگی توجه بیشتری را جلب کرده است. رئیسجمهور چین شی جینپینگ در گفتار خود در حساب مجازی بریکس عنوان کرده بود که چین درحالشروع احداث جادهای ازطریق افغانستان برای دسترسی به ایران و غرب آسیا است. کریم نائینی؛ کارشناسان حملونقل و ترانزیت، عنوان کرد همکاری ایران و چین ازطریق جوامع واسطهای مانند پاکستان و افغانستان، نشاندهنده عزم جدی این دو کشور برای شکلدهی به یک اتحاد اقتصادی پایدار است. این اتحاد میتواند به کاهش وابستگی به مسیرهای دریایی تحت نفوذ غرب و آمریکا بهویژه تنگه مالاکا، کمک کند. این کارشناس تصریح کرد که باتوجهبهاینکه حدود ۹۰درصد تجارت دریایی چین ازطریق تنگه مالاکا انجام میشود، ایجاد ارتباطات زمینی ازطریق ایران، افغانستان و پاکستان میتواند بهعنوان یک راهبرد کلیدی برای کاهش ریسکهای ناشی از تنشهای بینالمللی و افزایش امنیت اقتصادی چین عمل کند. وی افزود: علاوهبراین، پروژههای مرتبط با این کریدور ازجمله راهآهن خواف-هرات و تأمین انرژی نیروگاههای چینی در بنادر گوادر و کراچی، میتواند به بهبود روابط سیاسی و اقتصادی میان چین و ایران کمک کند. درنهایت، باتوجهبه این تحولات، بهنظر میرسد که ایران و چین با نگاهی راهبردی به اینفرصت تاریخی، میتوانند از همکاریهای خود بهرهبرداری کنند و نظم منطقهای جدیدی را شکل دهند که براساس مشارکتهای متقابل و منافع مشترک ایجاد شده است. این شراکت میتواند بهعنوان سلاحی در برابر فشارهای غرب و یکجانبهگراییهای آن عمل کند و درنهایت به تقویت امنیت و توسعه اقتصادی هر دو کشور منجر شود.