مازندران
محمدعلی نوبخت
توسعه قربانی عربدهکشان بیخرد نمیشود؛ نعره بهجای منطق
توسعه، راهی روشن اما پیچیده است که تنها با چراغ عقل، خرد جمعی، گفتوگو و آرامش میتوان آنرا پیمود؛ نه با نعره، تهدید و رفتارهای قلدرمنشانه. در روزگاری که جوامع پیشرفته، سرمایه حقیقی خود را نه بر قدرت بازو، بلکه بر توان اندیشه، نظم نهادی، اجماع و قانونمداری بنانهادهاند، هنوز عدهای سادهانگارانه میپندارند که با فریاد و هیاهو میتوان مسیر گفتوگو، تصمیمسازی و حرکت جمعی را به نفع خود منحرف ساخت. واقعیت آن است که خشونتطلبان، دشمنان حقیقی عقلانیت و گفتوگوی سازندهاند. آنان با ایجاد فضای رعب، التهاب و اختلال در نظم جلسات و نهادها، نهتنها هیچ دستاورد مؤثری خلق نمیکنند، بلکه به سرمایه اجتماعی، اعتماد عمومی، همدلی سازمانی و کارآمدی اجرایی، آسیب جدی وارد میسازند. تاریخ هیچ فرد و جامعهای را بهخاطر فریادهای خشن و توهینهای بیمنطق تقدیر نکرده است. هیچ تمدنی در سایه عربده و ترس، شکوفا نشده و هیچ نهادی با بیاحترامی و آشوب، به رشد نرسیده است. پیشرفت، از دلِ آرامش، گفتوگو، تعقل و مشارکت متولد میشود. جایی که استدلال خاموش گردد و فریاد جای منطق را بگیرد، نه تصمیم درستی گرفته میشود و نه مسیر توسعهای گشوده خواهد شد. ارکان توسعه، بهروشنی مشخصاند که به شرح زیر است:
۱. ایجاد نهادهای پایدار، مستقل و حرفهای
۲. تقدم قانون بر اشخاص و تحقق عدالت ساختاری و رویهای
۳. تصمیمسازی مبتنیبر داده، تحلیل و منطق، دور از هیجان و هیاهو
۴. رعایت انضباط فردی و اجتماعی، وقتشناسی و احترام به قرارداد
۵. گسترش رقابت سالم در اقتصاد، سیاست و فرهنگ و حذف رانت و تبعیض
۶. ارتقاء فرهنگ گفتوگو و تقویت عقلانیت جمعی
۷. اندیشهورزی جهانی و پرهیز از ذهنیت بسته و انزواطلب
۸. آموزش و توانمندسازی نیروهای انسانی
۹. استقلال نخبگان و اندیشمندان از حاکمیتهای اقتدارگرا
۱۰. استقرار نظام تصمیمگیری عقلانی، علمی و مشارکتی
این مؤلفهها، در کنار درک عمیق از اهمیت زمان، بهرهوری و نظم در اجرا، موتور پیشران هر جامعه روبهجلوست. رفتارهای متکبرانه، هیجانی و پرخاشگر، نه نشانه اقتدار که عموماً نشانهایست از ترس، ضعف درونی، فقر فکری و ناتوانی در فهم پیچیدگیهای جامعه امروز. بزرگی، به صدا نیست؛ به فهم است. به وقار، به منطق و به دلسوزی است و دراینمسیر، اگر درهای گفتوگو گشوده نشود، اگر تفاهم، جای خود را به تعصب دهد و اگر فضا بهجای خردمندان به عربدهکشان سپرده شود، توسعهای در کار نخواهد بود. ازاینرو، فریادهای توخالی و پرخاشگریهای نمایشی در محافل عمومی، نهتنها راهی به پیش نمیگشاید، بلکه رسوایی برای گوینده و مانعی برای حرکت جمعی بهدنبال دارد. *نگذاریم فریاد، چراغ عقل را خاموش کند. آینده از آن کسانیست که با تفکر، گفتوگو، نظم و کار تیمی پیش میروند؛ نه آنان که با زور، هیاهو و تهدید، در پی جلب توجهاند.