نشست صلح شرمالشیخ؛ پرزرقوبرق و بدون ضمانت اجرایی
نشست صلحی که دولت ترامپ در شرمالشیخ برگزار کرد با همه تشریفات و زرقوبرق آن، فاقد تعهد الزامآور و قابلیت اجرا است. بهگزارش بهجت عباسی (ایرنا)؛ مجله آتلانتیک نوشت: رئیسجمهوری آمریکا در نشست صلح ۱۳ اکتبر در شرمالشیخ، بیش از ۳۰نفر از سران جهان؛ ازجمله رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه و (بهدلایلی) جیانی اینفانتینو، رئیس فدراسیون بینالمللی فوتبال را گردهم آورد. اینجلسه حدود دوساعت طول کشد تا به توافق کلی بر سر طرح ۲۰مادهای برای غزه دست یابد. گریم وود؛ گزارشگر مجله آتلانتیک افزود: بلافاصله بعد از اعلام توافق ۲۰ گروگان (اسیر) زنده اسرائیلی باقیمانده بهازای تقریباً ۲۰۰۰ زندانی فلسطینی آزاد شدند، بهعلاوه تضمینهایی مبنیبر عقبنشینی نظامی اسرائیل و پایان جنگ، مطرح شد. درآنروز، از روی خوشبینی از اینطرح دفاع کردم؛ اما اکنون زمان آن رسیده که برخلاف آن صحبت کنم. ازیکمنظر و احتمالاً فقط ازیکمنظر، مراسم باشکوه در شرمالشیخ شبیه نوعی عروسی پروتستانی بود. مهمانان در جلسه تشریفاتی شرمالشیخ با صدای بلند تأیید کردند که بهقول انگلیکانها، «تمام تلاش خود را برای حفظ این دو نفر در ازدواجشان انجام خواهند داد! بهنظر میرسد در نشست شرمالشیخ نقش حاکمان مصر اینبودکه بگویند پیوندی را که ترامپ بهتازگی منعقد کرده، مبارک است و گامهای نامشخصی برای حمایت از آن بردارند؛ اما چنین اتحادی بهویژه شکننده خواهد بود، باتوجهبهاینکه دو طرف حاضر در محراب دوست دارند یکدیگر را بکشند. مراحل باقیمانده از طرح، شامل خلعسلاح حماس، بهمیدانآوردن یک نیروی امنیتی بینالمللی و تأسیس یک کمیته حکومتی از تکنوکراتهای فلسطینی، یک چالش خواهد بود، بهایندلیل ساده که هیچکس نمیداند چگونه هیچیکازآنها را انجام دهد. یک مقام سابق اطلاعاتی (رژیم) اسرائیل که خواست نامش فاش شود، یکهفتهپیش گفت: «این اتفاق نخواهد افتاد». وی مدعی شد، خلعسلاح حماس وظیفهای است که فقط ارتش (رژیم) اسرائیل میتواند از عهده آن برآید، زیرا فقط تلآویو است که از وضعیت انسانی غزه آگاه است. (رژیم) اسرائیل از محلهها نقشهبرداری کرده، میداند کدام قبیله از کدام قبیله متنفر است و آماده است تا از این دانش برای ازبینبردن عناصر باقیمانده حماس استفاده کند. نویسنده آتلانتیک نوشت: سیزدهمین بند طرح صلح شرمالشیخ خواستار تخریب دائمی ۵۰۰مایل تونل ساختهشده توسط حماس در زیر غزه است. (رژیم) اسرائیل ۲۰۰مایل تونل را تخریب کرده است. چهکسی بقیه را نابود خواهد کرد؟ چهزمانی؟ اگر حماس به مهندسانی که آنها را تخریب میکنند شلیک کند اینعملیات چگونه انجام خواهد شد؟ کشورهایی که درحالحاضر درنظر گرفته شدهاند، هیچ تجربه مرتبطی ندارند. گریم وود خاطرنشان کرد که مقام اطلاعاتی ناشناس به او گفته است که: اینکشورها (بهاصطلاح) «دیانای» غزه را نمیشناسند و بسیاریازآنها مانند اندونزی و پاکستان یک کلمه هم عربی نمیدانند. چه اتفاقی خواهد افتاد اگر برای اولینبار یکگروه نظامی اندونزیایی یا پاکستانی مورداصابت موشک قرار گیرد، یا حماس را درحالآمادهشدن برای حمله ببیند و نتواند از آن جلوگیری کند؟ این سناریوها هم کابوسوار و هم محتمل هستند. از میان کشورهایی که انتظار میرود نقش امنیتی داشته باشند، ترکیه ازجمله کشورهای دارای صلاحیت بیشتر است؛ اما این مقام سابق اطلاعاتی اسرائیل گفت اسرائیل مانع از ایفای نقش امنیتی مستقیم ترکیه و قطر خواهد شد زیرا آنها حامی حماس هستند و مدتهاست خود را به شرکایی غیرممکن در غزه تبدیل کردهاند. دوسالپیش، برخی پیشنهاد دادند که تشکیلات خودگردان فلسطین اداره غزه را بهدست بگیرد و ایالاتمتحده حتی تلاش کرد که تیمهای امنیتی تشکیلات خودگردان را آموزش داده و گسترش دهد. این تلاشها آنقدر ناچیز بود که بهادعای این مقام سابق اطلاعاتی ناشناس، تشکیلات خودگردان فلسطین اکنون «کاملاً بیفایده» است و نمیتواند امور خود را در کرانه باختری، چهرسد به غزه، مدیریت کند. زمانیکه توافق لازمالاجرا شد، مارکو روبیو؛ وزیر امور خارجه و مشاور موقت امنیت ملی آمریکا، بهعنوان مسئول جلوگیری از واکنش (رژیم) اسرائیل به تحریکات تعیین شد. جی دی ونس، معاون رئیسجمهور آمریکا، بهتازگی از سرزمینهای اشغالی بازدید کرد. این الگوی بازدید آمریکاییهایی که رتبهشان بهطورپیوسته درحالکاهش است، نشان میدهد که از توجه مداوم آمریکا به اینمنطقه کاسته شده. آتلانتیک نوشت: درحالحاضر، اجرای طرح ۲۰مادهای عملاً متوقف شده درحالیکه معاونان ترامپ تلاش میکنند تا مشخص کنند که کدامیک از کاستیهای آن قابلجبران هستند. طولانیشدن این توقف پرهزینه است. طبق گزارشها، عربستان، امارات و بحرین پیشازاین به ترامپ گفته بودند اگر حماس مسلح بماند، از این توافق خارج خواهند شد. بهعبارتی، آنها از اینطرح در شرمالشیخ حمایت کردند؛ نه چون مشتاق پیوستن به گروه کاری بودند که قرار بود بهدنبال اجرای طرح صلح تشکیل شود بلکه بهایندلیلکه امیدوار بودند دیگران کار را در غزه تمام کنند و آنها را از دردسر نجات دهند. اگر آمریکا نتواند داوطلبان بیشتری را جذب کند، بهنظر میرسد این بیشتر عملیاتی خواهد بود که اسرائیل آنرا تمام خواهد کرد. نتیجه اینکه، طرح صلح غزه بهدلیل نبود اراده و تعهد منطقهای برای پذیرش مسئولیت امنیتی و اجرایی، درآستانه فروپاشی است و این خلأ نهایتاً میتواند به کنترل مجدد اسرائیل بر آینده امنیتی و مدنی غزه منجر شود.