ذرهبین
سهم اندک خردهفروشی آنلاین در سبد خرید ایرانیان!
درحالیکه در برخی کشورها حجم خرید آنلاین و اینترنتی بالاست، در ایران اینرقم ششدرصد است و ۹۰درصد مردم خریدشان را هنوز از بازارهای فیزیکی و سنتی انجام میدهند. طبق آییننامه صدور پروانه کسبوکارهای مجازی؛ همه افراد باید برای فعالیت اقتصادی در فضای مجازی از اتحادیه مذکور پروانه کسب بگیرند؛ که شامل صاحبان مشاغل آفلاین نیز میشود. بهگزارش ندا خسروشاهی (ایسنا)؛ طی سالهای اخیر و پس از همهگیری کرونا در کشور، استقبال از خدمات غیرحضوری و تمایل مردم به خریدهای اینترنتی افزایش پیدا کرد. این الگو تجربه موفقی درآنبرهه بود که باعث شد بسیاری مشاغل در بستر فضای مجازی سریعاً شکل گرفته و به ارائه خدمات و عرضه کالا و محصولات به مردم بپردازند.
هرچند بستر فعالیت مشاغل اینترنتی در کشور آنطورکه باید فراهم نشده و همچنان درخصوص ایجاد زیرساختها تردیدهایی وجود دارد اما کارشناسان براینباورندکه برای توسعه اقتصاد دیجیتال و گسترش کسبوکارهای آنلاین باید زیرساختها برای انجام فعالیتها بهشکل الکترونیکی فراهم و محدودیتها برطرف شود؛ زیرا از یکسو با ضعف تکنولوژیک برای بهینهکردن چنین شرایطی در کشور بهلحاظ فناوری مواجه هستیم که باید رفع شود و ازسویدیگر از فرصت فضای مجازی بهنحومطلوب و شایسته استفاده نشده و چالشهایی همچون کندی یا قطعی اینترنت همچنان دیده میشود. کسبوکارهای اینترنتی بهدلیل هزینه و سرمایه کم و سودآوری بالا از رونق بسیاری برخوردارند و روزبهروز به طرفداران ایندسته کسبوکارها افزوده میشود. فروش محصولات خانگی اینترنتی، مزونهای لباس آنلاین و مشاورههای پزشکی مجازی تنها نمونههایی است که میتوان در بستر اینترنت و در قالب کسبوکارهای مجازی دنبال کرد. خوشبختانه کشور ما از ظرفیتهای بالایی دراینزمینه برخوردار است و جزو کشورهایی است که قوانین مربوط به اقتصاد دیجیتال را زودتر از سایر کشورهای منطقه تدوین کرده است بااینحال فاصله فروش آنلاین در ایران و سایر کشورها قابلتأمل و بررسی است و اینامر دلایل متعددی دارد که از جمله آنها نیاز شدید بازار به سرمایهگذاری و کاهش اعتماد عمومی به مشاغل و کسبوکارهای مجازی است زیرا کسبوکارهای اینترنتی برای بقا به سرمایه نیاز دارند تا زیرساختهای خود را بهروز نگه دارند درحالیکه بهدلیل شرایط اقتصادی امکان سرمایهگذاری خارجی وجود ندارد و سرمایهگذار داخلی هم بهدلیل وضعیت نامناسب اینترنت رغبت چندانی برای ورود به اینعرصه نشان نمیدهد. درهمینراستا رضا الفتنسب؛ رئیس اتحادیه کسبوکارهای مجازی در یک گفتوگوی رادیویی مهمترین مزایای کسبوکارهای اینترنتی و اقتصاد دیجیتال را مورداشاره قرار داد و گفت: افزایش فرصتهای شغلی و کاهش هزینهها در زندگی انسان و جامعه فضای اقتصاد دیجیتال را گسترش داده است و امروزه کسبوکارهای اینترنتی فرصت اشتغال را برای افراد فراهم کرده و صاحبان سرمایه در کنار کسبوکار آفلاین و سنتی خود میتوانند کسبوکار مجازی هم داشته باشند. وی بااشارهبه حجم ۶ درصدی خرید آنلاین در کشور افزود: در کشور ترکیه حجم خرید آنلاین حدود ۲۵ درصد و در چین ۵۰ درصد است اما نزدیک به ۹۰ درصد خرید داخلی ما از بازارهای آفلاین صورت میپذیرد و کشور ما فاصله معناداری با اینکشورها دارد. نقش شبکههای اجتماعی دراینزمینه پررنگ است و استفاده از شبکههای اجتماعی موجب میشود مشتریان بالقوه با علاقه خود به کسبوکار جذب شوند و این پلتفرمها به کسبوکارها امکان ارتباط فوری با مشتریان و افزایش شناخت برند را میدهند. الفتنسب درعینحال دسترسی به اینترنت و راهاندازی کمهزینه این کسبوکار را مهمترین عامل گسترش آن دانست و گفت: موضوع اعتماد کاربران به اینامر اهمیت دارد و اگر صاحبان محصول بتوانند اعتماد مشتریانشان را جلب کنند، خیلیسریع میتوانند مشتری جذب کرده و فروش محصول داشته باشند. بهگفته وی کسبوکارهای مجازی مکلفاند مالیات بپردازند و از معافیت مالیاتی برخوردار نیستند. رئیس اتحادیه کشوری کسبوکارهای مجازی بااشارهبه حمایت از کسبوکارهای نوپای اینترنتی و استارتآپها تأکید کرد: این کسبوکارها که بهتازگی شکل گرفتهاند نیازمند کمک و حمایت هستند و براساس نوع فعالیت از یکدیگر تفکیک میشوند و برای هرکدام قوانینی وضیع شده که به نحوه و تعداد تولید محصول مربوط است. الفتنسب درباره امنیت خرید اینترنتی نیز گفت: این کسبوکارها لازم است دارای نماد اعتماد الکترونیکی باشند اما این نماد اعتماد الکترونیکی یک مجوز نیست بلکه یک نشان است. باتوجهبه افزایش این کسبوکارها در اتحادیه پروانه کسب تعلق میگیرد و توصیه میشود از سایتهایی خرید شود که دارای پروانه کسب هستند تا درصورت بروز مشکل بتوان آنرا پیگیری کرد. رئیس اتحادیه کشوری کسبوکارهای مجازی بااشارهبه بیمهکردن فعالیتهای آنلاین گفت: اینموضوع راهکار مناسبی برای این کسبوکار است که ریسکهای آنرا بیمه پوشش بدهد. طبق آییننامه صدور پروانه کسبوکارهای مجازی همه افراد باید برای فعالیت اقتصادی در فضای مجازی پروانه کسب از اتحادیه بگیرند و این شامل صاحبان مشاغل آفلاین هم میشود. کسبوکارهای آنلاین مشاغلی هستند که در بستر اینترنت و فضای مجازی شکل گرفتهاند این کسبوکارها دائم درحالافزایش هستند ولی کسبوکارهای آفلاین هم جایگاه خود را حفظ کردهاند و همچنان بیشترین سهم بازار را دراختیار دارند. مشاغل آفلاین شامل خردهفروشیها یا سوپرمارکتها و مراکز تجاری فیزیکی است که مردم همچنان خرید از این فروشگاهها را ترجیح میدهند چون میتوانند محصول را ببینند و لمس کنند. درحالحاضر «والمارت» یکی از بزرگترین خردهفروشیهای آفلاین است که بیش از ۴۰۰۰ فروشگاه در بیش از ۲۸ کشور دارد و نزدیک به دومیلیوننفر برای آن کار میکنند. ارزش این شرکت بیش از ۳۶۰ میلیارددلار است که نشان میدهد با وجود هرچه بیشترشدن کسبوکارهای آنلاین، کسبوکارهای آفلاین هنوز ارزش بسیارزیادی دارند. طبق آمار اتحادیه کشوری کسبوکارهای مجازی ۹۰ درصد مردم در ایران همچنان خریدهای خود را از بازارهای فیزیکی انجام میدهند و حجم خردهفروشی بهصورت برخط در کشور ما تنها ۶ درصد است که نیمی از این ۶ درصد مربوط به فروشهایی است که ازطریق شبکههای اجتماعی انجام میگیرد لذا تنها ۳ درصد به کسبوکارهای دارای وبسایت اختصاص دارد. درحالحاضر باید ضمن فراهمکردن زیرساختهای لازم برای توسعه مشاغل اینترنتی و تسهیلگری دراینزمینه از موازیکاری در حوزه مشاغل آنلاین جلوگیری شود و با همراهی دولت نظام واحدی درزمینه توسعه اقتصاد دیجیتال بهوجود آید.