در تنش آبی از آخر، اول شدیم!
یک قطره مانده تا بحران
رتبهی اول تنش آبی از آن ایران است! شاید این اولینبار است که از اخذ مقام نخست برای کشورمان غمگین میشویم، رتبهای که ساده گذشتن از آن میتواند تبعات زیادی را با خود همراه داشته باشد و ایران را در چاه تشنگی فرو ببرد. به گزارش ایسنا، هر روزه آمارهای بیمناکی از حوزهی آب به چشم میخورد، آمارهایی که برای خیلیها اهمیتی نداشته و به صرف باز کردن شیر آب خانه و دیدن جریان آب، به خود اجازهی هرگونه مصرف بیرویهای را میدهند. اما واقعیت این است که ذخایر آبی کشور روزهای پایانی خود را طی میکند و سهلانگاریهای مسئولان و مردم میتواند تعداد این روزها را کمتر کند، روزهایی که حتی تصور بیآبی در آن نیز مشکل است اما در شرایط فعلی مانند آب خوردن در ذهن جاری میشود. علت این بیتوجهی، چشم مردم و مسئولانی است که با دیدن ظاهر ماجرا قانع میشوند و حتی به خود زحمت درگیر شدن در این بحران عظیم را نمیدهند اما نمیتوان این واقعیت را منکر شد که هرچه هم که بیخیال باشیم، آبهای زیرزمینی و سطحی در حال کاهش هستند. اگر گذری به آمارهای بحران آب بیندازیم شاید نتوانیم آنقدر بیتفاوت از این بحران عظیم گذر کنیم، چراکه ایران در حالی رتبهی اول تنش آبی را به خود اختصاص داده که برخی کشورها با کمبود بارندگی بیش از ایران چنین رتبهای را از آن خود نکردهاند. در حال حاضر ایران در شرایط آبی خوبی قرار ندارد و متاسفانه برای بهرهبرداران آبی این جمله تنها به مانند یک شعار یا حرف روزمره تبدیل شده است، اما واقعیت اینکه در شرایط فعلی ایران با 25درصد فاصله از مصر رتبهی اول تنش آبی را در برداشت از آبهای زیر زمینی به خود اختصاص داده که به نظر میرسد این آمار بسیار نگرانکننده است.
به عبارتی باید گفت زنگ خطر آبهای زیرزمینی در حالی به صدا درآمده که بیش از 90درصد مصارف آب کشور در حوزهی کشاورزی صرف میشود که شاید همین مساله نیز موجب اشاعهی شیوههای نوین آبیاری برای خروج از برونرفت آبی شده است تا جایی که تاکنون بیش از یکمیلیون و 400هزار هکتار از اراضی کشاورزی به سیستمهای نوین آبیاری مجهز شدند. اما مشکل اصلی که در حوزهی آبی کشور به ویژه بخش کشاورزی وجود دارد مربوط به برداشت بیش از حد آب از چاههای مجاز و غیرمجاز است که افت سطح آبهای زیرزمینی را در پی داشته به طوریکه براساس آمارهای موجود بیش از 11میلیارد مترمکعب آب از دشتهای کشاورزی بیش از ظرفیت مجاز برداشت میشود. این مساله تا جایی بحرانی شده که به گفتهی ابتکار، معاون رئیسجمهور کشاورز برای اینکه بتواند کشاورزی کند ابتدا باید نسبت به حفظ منابع آب و خاک مسئولیتپذیر باشد، بنابراین باید رویکرد کشاورزان تغییر یابد و کاری کنیم که همه در این مساله سهیم شده و به یک باور و درک مشترک برسند، بهطوریکه بتوانیم کشاورزی پایدار با ملاحظات زیستمحیطی در کشور داشته باشیم. وی با بیان اینکه حفظ کیفی منابع آب هم در بخش صنعت و هم کشاورزی امری بسیار مهم است، اظهار کرد: متاسفانه نمونههای خوبی در آلایندگی آبهای صنعتی نداریم. این آلودگیها و مصرف سموم میتواند مشکلات آبی ما را حادتر کند. ابتکار با بیان اینکه در خیلی از موضوعات زمان را از دست دادهایم، افزود: در حال حاضر فرصت محدودی برای انجام کار داریم و دیگر نمیتوانیم زمان را از دست بدهیم زیرا تغییر اقلیم، کاهش نزولات آسمانی و... به شکلی است که شرایط ما را دشوارتر میکند و لازمهی آن نشاندادن واکنش مناسب است. با توجه به شرایط بحرانی کشور در حوزهی آب و مهم بودن این مطلب باید توجه ویژهای از سوی تمام بهرهبرداران در این بخش صورت بگیرد تا بتوان از این بحران گذر کرد، در غیر اینصورت شکی نیست که وضعیت کشور بحرانیتر و پیدا کردن راهحل برای آن سختتر میشود.