برای مصرف‌آب در کشورمسابقه‌ داریم!

نخستین كنفرانس ملي اقتصاد آب با شعار «آب، بهداشت و محيط زيست» با حضور وزیر نیرو آغاز به‌کار کرد. به گزارش سایه، در این همایش که اهدافش ارزش‌گذاری اقتصادی در نظام تخصیص منابع آب و مدیریت عرضه و تقاضا و الزام‌های اقتصادی در مدیریت منابع آب و همچنین بررسی راهکارهای حصول درآمدهای پایدار به‌منظور تداوم خدمات بهینه توسط شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات آب، افزایش بهره‌وری منابع آب، امکان تأمین آب برای تقاضاهای جدید و دستیابی به عدالت اجتماعی و توزیع دوباره درآمد از طریق تعرفه‌گذاری مبتنی بر هزینه تمام شده آب و ایجاد علاقه برای سرمایه‌گذاری در بخش آب است، مسئولان مختلف این بخش سخنرانی کردند. وزیر نیرو در نخستین کنفرانس ملی اقتصاد آب گفت: وقتی هزینه کمی برای مصرف آب‌های تجدیدپذیر پرداخت شود، انگیزه‌ای برای صرفه‌جویی نخواهد بود و قیمت کنونی آب در کشور باعث مصرف‌گرایی می‌شود. حمید چیت‌چیان با بیان اینکه نخستین کنفرانس ملی اقتصاد آب سه دهه دیرتر تشکیل شده است، گفت: پراکندگی و تشتت بسیار شدیدی در دیدگاه‌ها و رویکردهای سازمان‌های مختلف، متفکران و صاحبنظران، مدیران و برنامه‌ریزان کشور در خصوص اقتصاد آب وجود دارد. وی با بیان اینکه وزارت نیرو، جهاد کشاورزی، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، بخش‌های خصوصی دولتی، صنعت و کشاورزی و امور اجتماعی نظرات بسیار متفاوتی و بعضاً متضادی درمورد اقتصاد آب وجود دارد، گفت: این تفرق دیدگاه‌ها و نظرات اثر نامطلوبی بر جایگاه اجتماعی و اقتصادی آب خواهد داشت و ضروری است فارغ از تعارضات و گرایش‌های سیاسی و سازمانی بخشی از کار که به صورت علمی با مشارکت همه صاحبنظران و بخش‌های اقتصادی و سازمان‌های اجرایی و مجامع علمی و تحقیقاتی کشور یک کار وزین و علمی در مورد اقتصاد آب صورت گیرد تا با همگرایی در زمینه‌های نظری به یک برنامه مشترک ملی در خصوص مسئله آب و اقتصاد آب برسیم و انتظار داریم با بیان دیدگاه‌ها و نظرات مختلف به نتایج مثبتی راه پیدا کنیم. چیت‌چیان با اشاره به اینکه در مسئله آب وجوه گوناگونی مانند قیمت و بازار آب وجود دارد، گفت: قیمت آب می‌تواند اثرات مثبتی در این زمینه ایجاد کند. وی ادامه داد: یکی از بزرگ‌ترین اسرار و رموز خلقت آب است که ماده حیاتی آن در عین اینکه فراوان‌ترین ماده روی زمین بوده و 70 درصد کره خاکی را در بر می‌گیرد، در عین حال بسیار کمیاب است، به‌طوریکه جنگ‌های آینده بر سر منابع آب خواهد بود. وی با بیان اینکه تحقیقات نشان می‌دهد تا سال 2030 نیاز به آب در کره زمین 40 درصد افزایش می‌یابد، گفت: این موجب نگرانی مدیران و برنامه‌ریزان کشورها شده است که چگونه این میزان آب تأمین شود، در حالی که یک سوم مردمی که در جهان زندگی می‌کنند و در کشورهای در حال توسعه هستند تنها از 50 درصد منابع آب قابل استفاده در منطقه خود برخوردار هستند. وزیر نیرو با بیان این مطلب که دو سوم کشور ما در منطقه خشک و نیمه‌خشک قرار دارد و متوسط بارندگی از 250 میلی‌متر به 243 میلی‌متر کاهش داشته که برابر یک سوم بارندگی جهان است، اظهار داشت: در سال‌های اخیر با پدیده خشکسالی تغییر اقلیم از نظر نوع، شدت، مدت و تعداد بارندگی مواجه بودیم و این در حالی است که متوسط هوای ایران نیز دو درجه سانتیگراد افزایش داشته که این موجب تبخیر بیش از حد روان‌آب‌ها و آب‌های سطحی شده است. وی ادامه داد: زمانی متوسط آب تجدیدشونده کشور 130 میلیارد مترمکعب بود که بعدها به 116 میلیارد مترمکعب کاهش یافت و در زمان حاضر این میزان بسیار کمتر شده است. وزیر نیرو با بیان اینکه امروزه در ادبیات آب دنیا بیان می‌شود که در هر منطقه‌ای بیش از 40 درصد از منابع تجدیدپذیر استفاده شود آن منطقه دچار تنش آبی می‌شود و اگر بیش از 60 درصد از آب تجدیدپذیر مصرف شود آن منطقه دچار بحران می‌شود، اظهار داشت: متأسفانه ما در حال حاضر بیش از 86 درصد منابع تجدیدپذیر خود را استفاده می‌کنیم و بنابراین ناچاریم برای پایداری در توسعه و منابع آب مصرف را کاهش دهیم، زیرا ادامه وضعیت موجود حیات انسان و ادامه تمدن را مورد تهدید قرار می‌دهد. وی با اشاره به اینکه برای مدیریت مصرف و کنترل میزان مصرف آب و استفاده 86 درصد منابع آب تجدیدشونده به حدود 60 درصد تقلیل یابد بایستی قیمت‌ها تغییر کرده و قیمت واقعی نزدیک شود، گفت: یکی از علت‌هایی که مصرف بیش از حد در کشور وجود دارد قیمت کنونی آب است که ما را ترغیب می‌کند تا بیش از حد مورد نیاز مصرف‌گرا شویم. درحالی‌که فرهنگ و دین ما مرتباً ما را به صرفه‌جویی ترغیب می‌کنند ولی در عمل ارزانی قیمت آب باعث شده ما مسابقه مصرف برگزار کنیم. وی در ادامه گفت: وقتی هزینه‌ی کمی برای مصرف آب‌های تجدیدپذیر پرداخت شود، انگیزه‌ای برای صرفه‌جویی نخواهد بود و از سویی نیز انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذاران برای ارائه راهکارهای صرفه‌جویی آب وجود ندارد. چیت‌چیان با تاکید بر اینکه مصرف بهینه منابع آب با بخش‌نامه انجام شدنی نیست و با خواهش و تبلیغات هم نمی‌توان این مهم را انجام داد، گفت: مادامی که آب به قیمت واقعی در اختیار مصرف‌کننده قرار نگیرد این وضع ادامه خواهد داشت. وی با اشاره به اینکه تأمین آب شرب یکی از معضلات کشور است، گفت: زمانی سد کرج پاسخگوی جمعیت تهران بود اما با توسعه شهرسازی و افزایش روزافزون جمعیت امروزه سدهای لتیان، لار، طالقان و ماملو نیز مورد بهره‌برداری قرار دارند و نمی‌توانند نیاز کامل مردم را تأمین کنند. وی ادامه داد: در زمان حاضر منابع آب از نظر کمی و کیفی در شرایطی هستند که ناچاریم پروژه‌های بزرگی برای انتقال آب اجرا کنیم. وزیر نیرو با اشاره به اینکه آب برخی مناطق ممکن است دارای نیترات، نیترید و یا فلزات سنگین باشد، گفت: استانداردهای آب شرب بسیار سختگیرانه است و بایستی به خوبی تصفیه شود و در این میان نیاز به سرمایه‌گذاری‌های کلان است که همکاری بخش خصوصی را می‌طلبد. وی ادامه داد: با گذشت چهار ماه از سال جاری هنوز اعتبارات عمرانی در اختیار سازمان‌های اجرایی کشور قرار نگرفته و هنوز با گذشته که نفت به قیمت 110 تا 130دلار به فروش می‌رفت فاصله زیادی داریم. چیت‌چیان با بیان اینکه وزارت نیرو در واگذاری پروژه‌ها به بخش خصوصی پیشرو بوده است، گفت: نیازمند این هستیم تا سرمایه‌گذاران بخش خصوصی حضور پررنگ‌تری را از خود در بخش آب و برق به نمایش بگذارند.