یک آتشنشان، وقف مردم است
معصومه درخشان
وقتی صدای آژیر ماشینهای آتشنشانی در شهر میپیچد خبر از وقوع یک حادثه میدهد؛ حادثهای مثل آتشسوزی در نقطهای از شهر و بدون شک آتشنشانان اولین کسانی هستند که در این صحنه حضور دارند؛ اما کار یک آتشنشان فقط مربوط به اطفای حریق در حادثه آتشسوزی نیست؛ بلکه آنها در همه سوانح حضور دارند. با اکبر خندقی یکی از آتشنشانان فعال کشور همصحبت شدهایم تا از چگونگی کار یک آتشنشان و انواع حوادثی که آنها با حضور به موقع باعث نجات جان انسانها میشوند مطلع شویم که شرح این گفتوگو در ادامه میآید.
تعریف شما ازیک آتشنشان؟
آتشنشان فردی است که برای نجات جان انسانها، حفظ اموال و ثروتهای ملی و عمومی و ارائه خدمات بشردوستانه به همنوعان خویش اقدام میکند. آتشنشان بهمنظور تحقق اهداف سازمان در هر گونه حوادث اضطراری که مردم به او احتیاج دارند با وسایل و تجهیزات همراه خود اقدامات لازم را انجام میدهد. همه باید خوب بدانند آتشنشانی شغل نیست؛ بلکه عشق است و اگر عاشق نباشی و وارد این جرگه مقدس شوی به همنوعان خود ظلم کردی. عشق از سه حرف(ع ش ق)تشکیل شدهاست؛ یعنی علاقه شدید قلبی. در کل زندگی یک آتشنشان، وقف مردم است.
کار تخصصی یک آتشنشان چیست؟
در ابتدای تاسیس آتشنشانی در کشور، آتشنشانان فقط برای اطفای حریق آن هم با امکانات محدود وارد عمل میشدند ولی امروزه با توجه به توسعه جوامع شهری نیاز به تخصصهای لازم جهت امدادرسانی در حوادث مختلف اعم از کار در ارتفاع و نجات در ارتفاع و مناطق مرتفع شهری ساختمانهای بلندمرتبه، فضاهای معلق، حوادث تلهکابین، امداد کوهستان، گیر کردن دستوپا در لای نردهها و تصادفات خودرویی، آوارها، چاهها، صنایع و تاسیسات، آسانسور، گیر کردن دست در چرخ گوشت و مشاهده جانوران مانند مار، عقاب، گرگ، خرس، زنبور و... بخشی از کار تخصصی آتشنشانان است.
یک آتشنشان چگونه در حوادث نقش ایفا میکند؟
وقتی یک فرد بهعنوان آتشنشان وارد سازمان آتشنشانی میشود دورهها و تخصصهای لازم را در طی یک دوره آموزشی چند ماهه پشت سر میگذارد تا در برابر حوادث مختلف آمادگی لازم را داشته باشند آتشنشان بودن نیاز به آمادگی جسمانی بالایی دارد و ورزش نیاز اصلی آتشنشانان است. آتشنشانان وارد مکانی میشوند که همه از آنجا میگریزند. بنابراین استرس این شغل بسیار بالاست؛ اما زمانی که موفق به نجات جان یک انسان میشویم لذت و شیرینی کار را با تمام وجود حس میکنیم. واضح است که نقش یک آتشنشان در حوادث بسیار مهم است چون هنگام مبارزه با حریق و عملیاتهای امداد و نجات و موارد اضطراری بهمنظور حفظ جان اشخاص و سرمایههای ملی و عمومی بدون تعلل وارد عمل میشود.
آیا یک آتشنشان فقط در صحنه آتشسوزی حضور دارد یا در بقیه حوادث نیز نقش دارد؟
با توسعه جوامع شهری وجود حوادث مختلف اجتنابناپذیر است، بنابراین برای جلوگیری از این گونه حوادث و برخورد احتمالی با آن حوادث آتشنشانان نیز وارد عمل میشوند و تنها مختص به اطفای آتشسوزی یا حریق نیست.
عجیب ترین خاطره شغلی شما؟
یکی از خاطرات عجیب شغلی بنده این است که پدر و مادری فرزند شیرخواره خود را درآپارتمان گذاشته و برای خرید رفته بودند موقع برگشت متوجه میشوند که کلیدهایشان در آپارتمان جا مانده با 125 تماس میگیرند، ما سریعا در محل حاضر شده و چون درب آپارتمان ضد سرقت بود نخواستیم خسارتی به درب آنها شود به وسیله تکنیک دسترسی با طناب از پشتبام به طبقه هفتم فرود آمده و از پنجره وارد ساختمان شدم و در را از داخل باز کرده و فرزند شیرخواره را که به خواب رفته بود تحویل پدر و مادرش دادم که اشک شوق از چشمانشان سرازیر شد. خوشحالی این خانوادهها انگیزه مرا در کمک به همنوعان و هموطنانم چندین برابر میکند.
آیا برای یک آتشنشان بودن باید شجاع بود؟ یعنی ترس در کار شما بیمعناست؟
فرد آتشنشان علاوه بر اینکه در امدادرسانی جسور، شجاع و نترس است باید در امدادرسانی ترس را چاشنی کار خود قرار دهد. البته ترس نه به جهت فرار از حادثه؛ بلکه تعریف ترس در آتشنشانی به جهت رعایت ایمنی خود و همنوعان است. همچنین ترس در آتشنشانی جهت ارزیابی مکان وقوع حادثه و فرد حادثهدیده است تا با رعایت کامل عملیات نجات یا حریق به نحو شایسته به پایان برسد.
در مورد سابقه کارهایی که در ارتفاعات انجام دادید توضیح دهید؟
بیشتر فعالیت بنده در فضاهای معلق، مناطق مرتفع شهری، ساختمانهای بلند، کار در ارتفاع و نجات در ارتفاع، نجات از تلهکابین و امداد کوهستان است که دارای تخصصهای ایراتا، صخرهنوردی، یخنوردی، غارنوردی، امداد در فضاهای معلق، مناطق غیرقابل دسترس است. همچنین در دوازدهم اردیبهشت سال 1394 به مناسبت ولادت حضرت علی(ع) و روز پدر صخرهنوردی با چشمان بسته و به مناسبت روز دانشجو صخرهنوردی با یک دست را به افتخار آتشنشانان ایران و جهان انجام دادم. بنده حداقل دو روز از هفته را در فضاهای معلق و صخرهنوردی تمرین میکنم. در اینجا شایسته است از آقای داود طالبنژاد مدیرعامل سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری کلانشهر تبریز تشکر و سپاسگزاری کنم که مسیرهای پیشرفت را برای ما هموار کردند.