شکایت گازی ایران به مراجع بین‌المللی می‌رود

بعد از بی‌نتیجه ماندن مذاکرات نهایی مدیران شرکت ملی گاز ایران با طرف ترکمنی در خصوص تغییر رویکرد غیرمنطقی آنها در تجارت گازی دو کشور، ایران تصمیم به ارائه شکایت گازی به مراجع بین‌المللی اتخاذ کرده است. به گزارش تسنیم، قطع یکباره گاز صادراتی به ایران از سوی ترکمنستان، در شرایطی که در ابتدای فصل سرما قرار داشتیم و حفظ پایداری فشار گاز شمال کشور با گاز وارداتی از ترکمنستان پیش‌بینی شده بود، ایران را در موضع دادخواهی در مقابل شریک ترکمنی خود قرار داد. ترکمنستان یکبار در سال 86 در زمانی که یکی از سردترین زمستان‌های نیم قرن اخیر در ایران حاکم شده بود، اقدام به قطع گاز و درخواست پول بیشتر بابت ارسال گاز به ایران کرده بود که بنا به گزارش‌های رسمی وزارت نفت که در دو سه هفته اخیر منتشر شده، ایران در آن زمان این درخواست را پذیرفت. ترکمنستان با وجود اینکه ایران به پرداخت پول گاز خریداری شده در موعدهای مشخص در قرارداد پایبند بود، در سال جاری شروع به چانه‌زنی برای قیمت گاز کرد و در مواردی خواهان افزایش قیمت گاز صادراتی به ایران، خارج از چهارچوب‌های قرارداد، و در مواردی خواهان پول زیاده‌خواهی‌های خود در سال 86 شد. پیرو بازی‌های شرکت ترکمن گاز با حجم گاز ارسالی به ایران، در ابتدای پاییز صادرات گاز این کشور ابتدا به حدود 15 میلیون مترمکعب در روز رسید و در ابتدای آذرماه با شروع موج جدید سرما در ایران، این شرکت ترکمنی با هدف تحت فشار قرار دادن ایران در زمان پیک نیاز تزریق گاز به شبکه، گاز صادراتی به ایران را به 5 میلیون مترمکعب در روز رساند. وزیر نفت در همین زمان خبر از افت واردات گاز از ترکمنستان داده بود. از ابتدای آذرماه مذاکراتی بین مدیران شرکت گاز ایران و مدیران شرکت ترکمن گاز آغاز شد و در جلساتی که بین مدیران مربوطه در طول سومین ماه پاییز برگزار شد، ترکمن‌ها خواهان بازنگری در قرارداد فی مابین و همچنین پرداخت پولی از سوی ایران بابت فروش گاز در میانه دهه 80 شمسی شدند اما با توجه به مشخص بودن تمامی روند فروش گاز در قرارداد منعقد شده بین دو کشور، ایران متعهد ماندن طرف ترکمنی را به اصول قراردادی و صحبت بر روی خواسته‌های آنها را در جلساتی کارشناسی خواستار شد. ترکمن‌ها با وجود قراردادی معین با ایران، در جلسات برگزار شده نتوانستند دلیلی منطقی برای درخواست‌های غیرمنطقی خود ارائه دهند و ایران به دنبال محکم کردن قراردادهای موجود با امضای تفاهم نامه‌های جدید برای تأمین گاز بخشی از استان مازندران با گاز ارسالی از ترکمنستان برآمد. مدیرگازرسانی شرکت ملی گاز ایران هشتم دی ماه سال جاری در ساری با اشاره به تامین گاز مورد نیاز مشترکان مناطق شمالی ایران از طریق ترکمنستان، گفت: معاون وزیر نفت برای انعقاد قرارداد به ترکمنستان سفر کرده است. با وجود اینکه روند مذاکرات با شرکت ترکمن گاز نشان از توافق‌های اولیه با این شرکت برای قطع نشدن گاز ارسالی به ایران می‌داد، مسئولان این شرکت از درخواست 1.8 میلیارد دلاری ترکمن‌ها برای ادامه همکاری با ایران در بخش گاز خبر دادند. این رقم درخواستی شرکت ترکمن گاز که به اتفاقات سال 86 باز می‌گردد، مورد قبول ایران واقع نشد و مدیران شرکت ملی گاز ایران با اعلام اینکه این رقم بسیار بیشتر از توافق دو طرف بر روی افزایش غیرمنطقی هزینه خرید گاز در سال 86 است، رسیدگی به این موضوع و کسب توافق نظر بر روی میزان بدهی ایران را به جلسات بعدی موکول کردند. با وجود قبول این موضوع از سوی مدیران شرکت ترکمن گاز، در شروع سال 2017 میلادی به یکباره گاز صادراتی به ایران قطع شد و ترکمن‌ها به تعطیلات رفتند. این حرکت غیراخلاقی و عجیب مدیران شرکت ترکمن گاز، صدور بیانیه‌های پی در پی را به دنبال داشت و بعد از بی‌نتیجه ماندن مذاکرات نهایی مدیران شرکت ملی گاز ایران با طرف ترکمنی در خصوص تغییر این رویکرد در تجارت گازی دو کشور، ایران تصمیم به ارائه شکایت گازی به مراجع بین‌المللی را اتخاذ کرده است. تولید بیشتر گاز شیرین و ارسال آن به شبکه مصرف و همچنین تغییر در آرایش شبکه به‌منظور ارسال بیشتر گاز از جنوب و مرکز ایران به استان‌های شمالی در دستور کار شرکت ملی نفت ایران و شرکت ملی گاز ایران قرار گرفت. در این راستا غلامرضا بهمن‌نیا مدیر هماهنگی و نظارت بر تولید شرکت ملی گاز ایران از انجام عملیات دریافت گاز از خط پنجم و انتقال گاز به فاز 19 پارس جنوبی، تغییر در اتصال خوراک فازهای 20 و 21 به فازهای 17 و 18 و تغییرات گسترده‌ در دیگر پالایشگاه‌های مجتمع گاز پارس جنوبی خبر داد. همچنین، سعید توکلی، مدیرعامل شرکت انتقال گاز ایران از تغییر آرایش سیستم انتقال گاز به شمال کشور خبر داد و افزود: ایران پس از قطع واردات از سوی ترکمنستان تغییراتی در تأسیسات رامسر به عمل آورد که سبب افزایش میزان انتقال گاز از غرب به شرق حوزه شمال شد. همچنین، گاز تمامی صنایع و نیروگاه‌های شمال کشور قطع شده و این صنایع با مصرف سوخت مایع به فعالیت مشغولند. با دستور دولت، نانوایی‌های استان مازندران نیز در بازه‌ای 3 هفته‌ای موظف به تجهیز خود به تأسیسات مصرف سوخت مایع شده‌اند تا با قطع گاز نانوایی‌ها، تمامی گاز ارسالی به شبکه مازندران، به بخش خانگی اختصاص یابد.