در بیستوچهارمین دوره جایزه جهانی کتاب سال مطرح شد؛
پایان دوران سختگیری بر اصحاب فکر و قلم
از مجموع ۶۵هزار اثری که امسال مجوز نشر گرفتهاند که حدود ۱۴هزار عنوان آنها آثار ترجمهای بوده و بیش از ۵۰هزار اثر هم آثار تألیفی که از این تعداد هم ۴۵هزار عنوانش، چاپ اول بوده است، تعداد آثاری که در مسیر نظارت و ممیزی قرار گرفتهاند، آنقدر ناچیز بوده که قابل ذکر نیست؛ بهطوریکه کمتر از سههزارم آثار، نیازمند نظارت و ممیزی است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه کمتر از سههزارم کتابها در کشور نیازمند ممیزی است، از دستور رئیسجمهور برای مذاکره با پدیدآورندگان این کتابها جهت اصلاح آنها خبر داد. به گزارش مهر، مراسم اختتامیه سیوچهارمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و بیستوچهارمین دوره جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران صبح روز سهشنبه (۱۹بهمنماه) با حضور حجتالاسلام والمسلمین حسن روحانی؛ رئیسجمهور در تالار وحدت برگزار شد. سید رضا صالحیامیری؛ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این مراسم گفت: «خدا را شاکریم که در این دولت، احساس منزلتی برای اصحاب فکر، قلم و اندیشه ایجاد شد تا آنها با دولت آقای روحانی احساس برادری و وحدت داشته باشند؛ ما بهعنوان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به این سرمایه میبالیم». این عضو کابینه دولت تدبیر و امید افزود: «شهادت میدهم از گذشتههای دور و قبل از ریاستجمهوری، آقای روحانی یک نکته کلی را به ما متذکر میشد و آن اینکه «به اصحاب قلم اعتماد و سختگیری بیمورد را رها کنید. خوشحالم که بگویم امروز دوران سختگیری به پایان رسیده است و دوران هماهنگی و هماندیشی با اصحاب فکر و قلم و پدیدآورندگان کتاب آغاز شده است». وی ادامه داد: «از مجموع ۶۵هزار اثری که امسال مجوز نشر گرفتهاند که حدود ۱۴هزار عنوان آنها آثار ترجمهای بوده و بیش از ۵۰هزار اثر هم آثار تألیفی که از این تعداد هم ۴۵هزار عنوانش، چاپ اول بوده است، تعداد آثاری که در مسیر نظارت و ممیزی قرار گرفتهاند، آنقدر ناچیز بوده که قابل ذکر نیست؛ بهطوریکه کمتر از سههزارم آثار، نیازمند نظارت و ممیزی است». صالحیامیری در ادامه گفت: «تصمیم گرفتهایم دیگر اعلام خط قرمز نکنیم؛ بلکه حتی همین سههزارم را هم از طریق مذاکره و گفتوگو با پدیدآورندگان آثار حل کنیم و آنها به اصلاح متونی از آثارشان که خطوط قرمز را رعایت نکردهاند، بپردازند تا همگان با هر فکر و اندیشهای و در آزادی بیان، آثار خود را منتشر کنند». به گفته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، این سیاست را رئیسجمهور به وی و این وزارتخانه ابلاغ کرده است و ازاینپس حتی همین سههزارم کتابها هم در مسیر چاپ قرار خواهد گرفت. وی در ادامه بر لزوم پرهیز از تنش و مناقشه در فعالیتهای فرهنگی و بهویژه حوزه نشر کتاب تأکید کرد و گفت: «در محیط پر مناقشه، امکان کار فرهنگی وجود ندارد و اصحاب فرهنگ و هنر با مناقشه نسبتی ندارند. سیاست برقراری و پایداری ثبات و آرامش در محیط فرهنگی، یک سیاست قطعیست و بنده اعلام میکنم که امروز دستگاه فرهنگی کشور با ۲۲ مأموریتی که دارد، در باثباتترین شرایط خود پس از پیروزی انقلاب اسلامی قرار دارد». صالحیامیری با بیان اینکه از رسانه ملی انتظار دارم که خدمات دستگاه بزرگ فرهنگی را به مردم منتقل کند، به برخی از فعالیتهای صورتگرفته در این وزارتخانه در چندسال اخیر اشاره کرد و گفت: «طرح پایتخت کتاب در کشور شکل گرفت و بیش از 100 شهر در این پروژه مشارکت دارند. طرح روستاهای دوستدار کتاب در کشور شکل گرفت و بیش از 1000 روستا در آن مشارکت دارند. طرح گروههای مروج کتابخوانی در کشور شکل گرفت و بیش از ۵۰۰ گروه در این حوزه فعال شدهاند. در ۱۶ شهر، ۲۵۰۰ باشگاه کتابخوانی فعال شده است. در سهسال گذشته و در دولت تدبیر و امید، ۸۵ نمایشگاه کتاب در سراسر کشور برگزار شد». وی در بخش دیگری از این برنامه با اشاره به حضور مهمانان خارجی در مراسم جایزه جهانی کتاب سال، گفت: «حضور این عزیزان در مراسم امروز به این معناست که ما بهدنبال گفتوگو هستیم. ایران درایندوره در بیش از ۴۰ نمایشگاه خارجی کتاب شرکت کرده است. آثار اهل قلم و نویسندگان ایرانی بهسرعت در حال ترجمه به زبانهای دیگر است. در سال جدید بیش از ۱۴هزار اثر داخلی به زبانهای دیگر ترجمه شد و اینها همه یک پیام را منتقل میکند و آن اینکه ما یک تغییر نگاه در داخل کشور داشتهایم و از ایده ایجاد یک دیوار بیاعتمادی با اصحاب فرهنگ و هنر بهسمت خودیشدن اصحاب فرهنگ، هنر و قلم با دولت حرکت کردهایم». پیش از سخنان صالحی امیری، حجتالاسلام والمسلمین محمدعلی مهدویراد؛ دبیر سیوچهارمین دوره جایزه کتاب سال با ارائه گزارشی از این جایزه گفت: «در سال ۹۴ حدود ۴۵هزار عنوان کتاب در کشور منتشر شد؛ البته بدون احتساب تولیدات آموزشی و کتابهای درسی، کمک درسی و آثار افست که در بررسی این آثار ۸۸۲ عنوان به مرحله داوری راه یافت که از این تعداد ۱۸۲ عنوان به مرحله نهایی رسید که هر یک از این آثار توسط چهار داور ارزیابی شد». به گفته مهدویراد، در بخش جایزه جهانی کتاب سال هم ۲۵۰۰ عنوان کتاب مورد بررسی قرار گرفت که ۱۸۲ عنوان به مرحله داوری راه یافت. وی سپس با بیان اینکه ما از جهت کمی در انتشار کتاب در ایران کاستی نداریم و بلکه کموبیش رشد هم داشتهایم، درعینحال از افت کیفی آثار مکتوب در کشور سخن گفت و یادآور شد: «در حوزه کیفیت، حرکت ما یا ایستا بوده یا اندکی کاستی داشته است؛ البته وقتی از کیفیت سخن میگوییم، این مقوله از کتاب مفید تا آثار برگزیده در جایزه کتاب سال را شامل میشود». دبیر سیوچهارمین دوره جایزه کتاب سال به مشکلات حوزه نشر هم اشاره کرد و با تمجید از ناشرانی که به گفته وی علیرغم تنگناها، بزرگوارانه مسیر نشر را به پیش میبرند، گفت: «باید اذعان کنیم که ناشرانی که آثار فاخر و ارجمند را در حوزههای گوناگون تمدن اسلامی منتشر میکنند، مشکل دارند». وی به دانلود غیرمجاز کتابها توسط برخی افراد و باندهای سودجو پرداخت و افزود: «اثری که یک پژوهشگر عمر خود را برای تدوین و نگارش آن میگذارد و یک ناشر هم با مشقات بسیار، آن را منتشر میکند، متأسفانه تنها به فاصله چندروز بهصورت PDF در سایتها بارگذاری میشود و ما با یک سرقت الکترونیک گسترده در حوزه آثار مکتوب روبهرو هستیم». مهدویراد در پایان با تأکید بر اهمیت فرهنگ و کتاب ابراز امیدواری کرد: «فرهنگ، دانش و پژوهش آنچنان که باید و شاید مورد توجه قرار گیرد و تنگناهای خودخواهانه به یکسو زده شود و فرهنگ و فرهنگبانان آنچنان که در شأنشان است، دیده شوند و مورد تجلیل قرار گیرند». گفتنیست، در این مراسم، بیانیه هیئت داوران بیستوچهارمین دوره جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران قرائت شد. بر اساس این گزارش، هیئت داوران جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران ضمن سپاس از تمامی اندیشمندان حوزه مطالعات اسلامی و ایرانی که آثار خود را به این دبیرخانه ارسال کرده اند، برگزیدگان بیستوچهارمین دوره این جایزه را بدین شرح اعلام کرد: «راه میانه اعتدال در اسلام: اصل قرآنی وسطیه» از انتشارات دانشگاه آکسفورد، تالیف آقای پروفسور محمد هاشم کمالی؛ افغانیتبار و از کشور مالزی. پروفسور محمد هاشمی کمالی؛ استاد فقه و حقوق اسلامی دانشگاه بینالمللی اسلامی مالزی و مدیر موسسه بینالمللی مطالعات عالی اسلامی در مالزی، همچنین رئیس موسسه اندیشه و تمدن اسلامی است. «ترجمه شاهنامه فردوسی به زبان ترکی استانبولی» از انتشارات کابالجی، اثر پروفسور نعمت پلدرم؛ استاد و مدیرگروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آتاترک ترکیه. «منابع سانسکریت، سریانی و فارسی کتاب رازی (الحاوی فی الطب)» از انتشارات بریل، اثر دکتر الیور کال که از سال ۲۰۱۲ بهعنوان پژوهشگر در مرکز مطالعات خاور نزدیک و میانه دانشگاه ماربورگ آلمان مشغول فعالیت است. «خودآگاهی در فلسفه اسلامی» از انتشارات دانشگاه کمبریج، اثر پروفسور یاری کائوکوا از فنلاند که رساله دکترای خود را به فلسفه ابن سینا اختصاص داد و ازآنپس، اغلب فعالیتهای پژوهشیاش در رابطه با فلسفه اسلامی بهخصوص فلسفه ابن سینا ادامه یافته است. «فرجامشناسی و کیهانشناسی: پیوندگان مفهومی نظام دینی زرتشتیان» از انتشارات انجمن توسعه مطالعات ایران، تالیف دکتر میهائیلا تیموش؛ عضو مرکز تاریخ ادیان فرهنگستان رومانی و نیز همکار مرکز ایرانشناسی دانشگاه آزاد برلین و فرهنگستان علوم برلین. «ترجمه اسرار التوحید فی مقامات الشیخ ابی سعید ابی الخیر به زبان اسپانیایی» از انتشارات ماندالا، اثر پروفسور خواکین رودریگز بارگاس؛ استاد زبان فارسی دانشگاه سویلا و دانشگاه بارسلونا که مترجم بسیاری از آثار ادبیات فارسی به اسپانیایی است. همچنین، برگزیده بخش ویژه گفتوگوی ادیان: اسلام و مسیحیت؛ دکتر آبوت تیموتی رایت از کشور انگلستان که مدرس دانشگاه سنت مارتین بوده و نیز پدر روحانی در «کالج پاپی بدا» در رم است. برگزیده بخش ویژه گفتوگوی ادیان: اسلام و مسیحیت نیز دکتر محمدعلی شمالی؛ مدیر مرکز اسلامی لندن و نیز مدیر موسسه بینالمللی مطالعات اسلامی در قم است.