لطفا شهر را به دست مهندسین عمران نسپارید!
پساز برگزاری هر دوره از انتخابات شوراهای شهر و روستا اولین موضوعی که مطرح میشود، انتخاب شهردار برای هر شهر است. از منظر علمی ما در ایران اصولا شهردار نداریم؛ زیرا کلمه شهردار را تنها به کسی میتوان اطلاق کرد که یا با رای مستقیم مردم یا از میان اعضای شورای شهر که خود با رای مردم برگزیده شدهاند، انتخاب شود. بنابراین بر اساس علوم مطالعات شهری آنچه که ما در ایران با آن سروکار داریم، مدیر شهر است. این گفته که شهر باید توسط متخصصین علوم شهری اداره شود، حرفی درست و منطقیست اما با هر متر و معیاری که بسنجیم، مهندسین عمران بههیچوجه گزینههای مناسبی برای اینکار نیستند؛ زیرا علم و آگاهیاش را ندارند و حتی یک واحد علمی دراینباره نخواندهاند. شهر، محیطی صرفا فیزیکی و عمرانی نیست. شهر، موجود زندهایست که عنصر اصلی آن انسانها و حیات فرهنگیست. محل تلاقی محیط زیست و انسان است. ازاینمنظر است که مدیریت شهری باید دنبال ساختن شهرهای انسانگرا باشد. شهرهایی که در آن، اولویت اول انسان است؛ نه جادههای ماشینرو و آسمانخراشهای سربهفلککشیده. بنا بر یک رسم کاملا غلط، مدیریت شهری را در شهرهای مختلف معمولا به مهندسین عمران سپردهایم. یعنی مهندسین رشتههایی که به شهر بهعنوان عملیاتی عمرانی نگاه میکنند و حتی یک واحد جامعهشناسی شهری، برنامهریزی شهری، مدلهای محیط زیست شهری، آبوهواشناسی شهری، اقتصاد شهر و درسهای مشابه نخواندهاند. کار مهندسین عمران یا سازه یا زلزله ساخت بنا و تعیین مقاومت مصالح و محاسبات عددی مربوط به ساختمان است و هیچ سنخیتی با اداره شهر ندارد. اگر دنبال انتخاب متخصص برای اداره شهر هستیم، این متخصصین باید از میان رشتههایی همچون جغرافیا، برنامهریزی شهری، برنامهریزی محیط زیست، جامعهشناسی شهری، مدیریت شهری و شهرسازی انتخاب شوند که بر تمام جوانب فیزیکی، فرهنگی، کالبدی، محیط زیستی، اقتصادی و انسانی شهر آگاهی دارند و دراینزمینه به کسب دانش پرداختهاند و به شهر بهعنوان موجودی زنده نگاه میکنند. برایناساس، شوراهای شهر اگر هم دنبال انتخاب مدیر متخصص هستد، بهتر است دست از سر مهندسین عمران بردارند و شهر را در جاده و خیابان و برج خلاصه نکنند و شهر را بیشازاین، از انسان تهی نسازند. شهر نه از برای زیستن که برای «به» زیستن است. /روزبه زعفرانی/ خبرآنلاین