اجماع یا تفکیک؟ مسئله هنوز همین است!

درحالی‌که مدتی بود تحت تاثیر مراسم تنفیذ و تحلیف و پس از نظر منفی کمیسیون‌های تخصصی برای تفکیک وزارتخانه‌ها آن هم با فوریت، فضای رسانه‌ای از این موضوع فاصله گرفت؛ اما مجددا محمدرضا نعمت‌زاده در آخرین روزهای سکانداری وزارت صنعت، معدن و تجارت دوباره به موضوع تفکیک و ادغام گریزی زد. وی پنج‌شنبه گذشته در مراسمی تاکید کرد که باقی ماندن وزارت صنعت، معدن و تجارت به شکل کنونی بسیار مهم است و بیشتر کشورهای صنعتی به همین شکل تجمیع‌شده کار می‌کنند. شریعتمداری به‌عنوان وزیر پیشنهادی صنعت، معدن و تجارت؛ اما سابقه وزارت بازرگانی دارد و توسعه و شکل کنونی شرکت مادر تخصصی بازرگانی دولتی ایران نتیجه اقدامات وی است. سازمان توسعه تجارت هم در زمان وزارت شریعتمداری از ادغام مرکز توسعه صادرات ایران و معاونت بازرگانی خارجی پدید آمد. موافقان و مخالفان این طرح منتظرند تا نظر صریح شریعتمداری در این خصوص بیان شود تا دوباره مواضع خود را تشریح کنند. در روزهای اخیر این وزارتخانه، معاونین و مدیرکل‌ها و بسیاری از صاحب‌نظران صنعتی و بازرگانی کشور مشغول مصاحبه و صدور بیانیه درجهت کسب رای اعتماد شریعتمداری هستند. گفته‌های نعمت‌زاده مبنی‌بر ضرورت ادامه روند کنونی که برای بار چندم بیان می‌شد شاید یکی از تفاوت‌های دیدگاه میان وی و شریعتمداری باشد. اجماع از جهاتی محسنات دارد و از جاتی ایراد؛ اما آنچه مهم است حضور مدیران حرفه‌ای و کارآمد برای این بخش‌هاست. چه در وزارت چه در معاونت اینکه سکانداری امور به‌دست چه کسی باشد تعیین‌کننده موفقیت است. ساختار وزارت‌های اقتصادی در کشور ما متاسفانه بیشتر فردمحور است. ازسوی‌دیگر عباس آخوندی که در زمان وزارتش در دولت یازدهم مسئله تفکیک وزارت راه و ترابری از حوزه شهرسازی و مسکن مطرح شد، شخصا موافق تفکیک است. نگاهی به کارنامه وی در چهارسال گذشته هم نشان می‌دهد که حوزه‌های حمل‌ونقلی عملکرد خوبی داشتند. خرید هواپیما و تغییر وضعیت حمل‌ونقل هوایی که حتی منجر به انتصاب پرحاشیه یک رئیس زن برای هما شد نتیجه سرعت عمل آخوندی و تیمش از فرصت برجام بود. در بخش ریلی هم پیشرفت‌ها بسیار قابل توجه است. تلاش‌های صورت گرفته در بخش ریلی مبنی‌بر اتصال استان‌های مرزی به راه‌آهن سراسری است و به‌نظر می‌رسد که توجه ویژه‌ای هم بر حمل بار ریلی و ترانزیت صورت گرفته است. باتوجه‌به تاکیدهای آخوندی در مورد شهرسازی ریل‌پایه، به‌نظر می‌رسد که وی تحت تاثیر نگرش‌های حمل‌ونقلی و شهرسازی انگلیسی قرار دارد و همین موضوع سبب شده که توجه ویژه به راه‌آهن داشته باشد. نمی‌توان انکار کرد که توسعه راه‌آهن در کشور ما بسیار کند بوده و علاوه‌بر تحمیل هزینه‌های بسیار به دولت و جامعه برای حمل‌ونقل، از درآمدزایی و شغل‌آفرینی هم کاسته است. گسترش راه‌آهن سراسری به تمامی بنادر و گمرکات کشور نه‌تنها در ایجاد درآمد ترانزیتی مهم بوده و سهم ما را در این حوزه افزایش می‌دهد که می‌تواند ابزاری مناسب برای مذاکرات سیاسی هم باشد. با اینکه چند وقتی است درخصوص تفکیک وزارتخانه‌ها موردی شنیده نمی‌شود نمی‌توان این‌گونه انگاشت که این موضوع فراموش می‌شود. در صورت رای اعتماد، چهار سال پیش رو برای شریعتمداری و آخوندی متفاوت است. آخوندی چهار سال فرصت دارد تا برنامه‌های گذشته خود را تکمیل و ثابت کند انتقاداتی که به مدیریت شهری قالیباف و برخی دیگر از حوزه‌ها داشت واقعا درست بوده است؛ ازاین‌رو درگیری در طرح تفکیک از وقت وی به‌شدت می‌کاهد. در مقابل شریعتمداری در ابتدای راه است و می‌تواند برنامه‌های خود را پس از تفکیک و انتزاع وزارت بازرگانی از وزارت صنعت به منصه ظهور برساند. معاونینی که باید برای بخش‌های مختلف وزارت صنعت انتخاب شوند هر کدام در قامت یک وزیر باید باشند و این کار را کمی سخت خواهد کرد.