شقایق فتحی؛
دیگر اینروزهای تئاترمان بوی خوش گذشته را نمیدهد
سهیلا انصاری
شقایق فتحی؛ کارگردان، بازیگر و طراح صحنه نمایش «برف سرخ» متولد 1361 دانشجوی ادبیات نمایشی، بازیگر و کارگردان تئاتر، طراح صحنه و مدرس تئاتر، عضو پیوسته انجمن بازیگران خانه تئاتر فعالیت هنری خود را از سال 1377 آغاز كرده است. وی بازی در نمایشهای «بعدازظهر وحشی» در سالن قشقایی، «ترور» سالن اصلی تئاتر شهر؛ «خسوف» در سنگلج، «شانس داشتن تهدیگ» در خانه نمایش اداره تئاتر، «فطرس» در سالن اصلی مولوی، «سکوت سپید» در خانه نمایش اداره تئاتر، «معرکه در معرکه» در محراب و...؛ و کارگردانی نمایشهایی نظیر «خواب عجیب»، «ضایعات جنگی»، «خسوف»، «خوب، بد، زشت» و... را در كارنامه هنری خود دارد.
شقایق فتحی، علت انتخاب نمایشنامه «برف سرخ» را اینگونه عنوان میکند: «ازآنجاکه سالهاست در حرفه تئاتر، مشغول هستم و سینهسوخته این مسیر سخت؛ اما شیرین بودهام، با تمام کموکاستیها هنوز هم گرفتار عشق به هنر و دراینعرصه غوطهورم و با دردها و رنجهای بسیاری تابهامروز دستوپنجه نرم کردهام و شاهد فرسایش هنر هنرمندان اینملک و خودخوریهای مظلومانهشان بودهام، با شنیدن ایده این نمایشنامه از دوست هنرمندم ابوالفضل حاجیعلیخانی؛ نویسنده ایناثر، آنرا با آنچه تابهامروز در دل بسیاریاز هنرمندان اینملک مسکوت مانده و به سرطان مبدل گشته و حتی گاه دمل چرکیاش دامن تئاتر را میگیرد، بسیار نزدیک دیدم، حرف آن، زندگی خودم بود؛ گویی آئینهای پیش رویم گرفتهاند و تمام درد و غصههایم در این هفت شهر عشق و تعالی مرور میشد». وی درادامه گفت: «ازهمانابتدا هم که متن درحال نگارش اولیه بود، برایش نقشهها داشتم و مدام ایدههای جالبی در ذهنم جان میگرفتند؛ اما زودتر از آنچه که فکرش را كنم برایش خاطرخواه پیدا شد و خانم ژاله صامتی عزیز ابراز تمایل کردند برای بهاجرابردن متن. لحظهای انگار تمام روحم پرپر شد؛ اما ازطرفیهم خوشحال بودم که متن، دست اهلش افتاده و خانم صامتی بیشک کارشان را خوب بلدند که همانطور هم بود؛ چون کارشان را دیدم». اینهنرمند ادامه داد: «اما آتش بهاجرارساندن ایننمایشنامه غنی و سرشار از لحظات ناب، هنوز در من روشن بود تا اینکه صحبت جشنواره آئینی،سنتی بهمیان آمد و باز نمایشنامه برف سرخ، بههمراه دو نمایشنامه گذر لوطی هاشم و سیاه و غزال بهعنوان متون برگزیده در جشنواره آئینی،سنتی امسال از ابوالفضل حاجیعلیخانی اعلام شد؛ اما هیهات که با وجود سطح کیفی نمایش برف سرخ و ویژگیهایی مناسب جشنواره آئینی،سنتی و بازخورد فوقالعاده بازبینان محترم جشنواره آئینی،سنتی (دکتر رحمت امینی، استاد بهزاد فراهانی و استاد هنگامه مفید) درکمال تعجب، ایناثر از لیست آثار جشنواره آئینی،سنتی امسال حذف شد! وااسفا که هیچ دلیل منطقی پشت اینمطلب نشنیدیم که این خود، توهین بزرگی به بازبینهای محترم جشنواره است که در تخصصشان شکی نیست و سالهاست دراینعرصه مو سپید کردند؛ پس، چطور میشود که کاری با وجود دو رای مثبت از جشنواره حذف میشود؟» شقایق فتحی درادامه گفت: «سوال من این است که آیا وقتش هنوز نرسیده جشنوارهها از غبار سلیقه و سلیقهبازی، لایروبی شود و آثار، بیطرفانه و تخصصی کارشناسی شوند؟ همین میشود که روزبهروز بیشتر شاهد پائینآمدن سطح کیفی آثار تئاتر هستیم و درمقابل، از لحاظ کمی هم بر تعداد سالنهای تئاتر افزوده میشود و هم بر هنرجویانی که آتش روی صحنهبردن کارهایشان سبب شده نظارت کمتری روی سطح کیفی آثار برود و اینچنین میشود که اینروزها ما شاهد آثاری ضعیف بیشتر هستیم تا آثاری چشمگیر و خلاقانه». وی ادامه داد: «هیچ فکر کردهاید که یکیاز دلایل مهمی که اینروزها حتی گروههای تئاتری با بازیگران چهره، گریبانشان را گرفته یعنی (کمبود مخاطب تئاتر و پائینآمدن فروش گیشههای تئاتر) همین عدم سطح کیفی ارضاکننده و قوی برای مزاج مخاطب مدرن و روبهرشد امروزیست. متاسفانه دیگر اینروزهای تئاترمان بوی خوش گذشته را نمیدهد. یکدههونیمقبلتر، دانشجویان و هنرجویان تئاتر که بخش اعظم مخاطبین تئاتر را تشکیل میدادند، بر سر گیرآوردن بلیط، با عشق به گیشههای سالنها رجوع میکردند. هنوز تصویر صفهای طویلی که برای تهیه بلیط تئاتر به دور تئاتر شهر در ذهنم نقش بسته، از خاطرم نرفته است». وی درادامه گفت: «دلیل دیگر این نابسامانی، غم نان مردمان این ملک است اما نمیشود گفت که 100درصد ایندلیل قانعم میکند؛ چراکه مگر در یکدههقبل شکم همه سیر بود؟ آیا آنزمان کسی غم نان نداشت؟ کسی از تورم رنج نمیبرد؟ آیا همهچیز بر وفق مراد اقشار مختلف جامعه بود؟ من خود در خانوادهای از قشر ضعیف جامعه بزرگ شدهام؛ پدرم دو شغل داشت و مادرم هم تا همیناواخر شاغل بود. خودم هم کم مشکلات مالی گریبانم را نگرفته و هرگز از شکمسیری تئاتر را بهعنوان حرفهام انتخاب نکردهام. میخواهم بگویم که در روزگار قبل به تئاتر بهعنوان عنصر فرهنگساز یک جامعه بسیار بیشتر بها داده میشد؛ چه از جانب دولت و چه از جانب خود هنرمندان اما اینروزها این دغدغه و آنهمه عشق تنها تبدیل شده به نگاهی کاسبکارانه و دگم و بسته که مسیر هنر اینمرزوبوم را از رشد خلاقانه دور کرده و اینتراژدی، پایان تلخی برای تیاتر این ملک است». فتحی افزود: «حرف بسیار است و دلایل بیشمار من بهعنوان عضو کوچکی از این خانواده هنری که روزبهروز هم بزرگتر میشود، تنها تقاضای قدری تامل و تفکر دارم که اگر بههمینمنوال پیش برود، دیگر چیزیاز هنر غنی ایرانی که پزش را به غربیها میدادیم نمیماند و جای بسیتاسف دارد». وی درپایان گفت: «اجرای نمایش برف سرخ به درخواست مدیریت محترم تماشاخانه پایتخت مجدد تمدید خواهد شد و به اجراهای خود ادامه میدهد شاید کمی از بغض فروخوردهمان بکاهد و توجه مسئولین را به معضلات مذکور جلب کند».