آیا رنگها ضامن یک ازدواج ایدهآل هستند؟
سبز بودن یا نبودن؟!
کمتر کسی پیدا میشود که نگاهی محیط زیستی به مراسم ازدواج داشته باشد، ولی باید گفت که یک مراسم عروسی آن هم در حال حاضر که بیش از پیش تجملگرایانه شده است به محیط زیست ضربه وارد میکند، که اینبار این قضیه از چشمان مسئولین و متولیان جامعه دور نمانده است و در طرحی از سوی سازمان جوانان، ازدواج، اینبار رنگ و روی دیگری میگیرد. مانند تمام ازدواجهای قبلی که رنگهای جدیدی به خود گرفت، ایستگاهی به نام سبز برایش درنظر گرفته شده است. با شنیدن اسم ازدواج سبز، ناگاه به یاد «گل به سر عروس» میافتیم. شعری که به کرات در مراسم عروسی شنیده میشود یا بهتر است بگوییم شنیده میشد. ازدواج در این دوره و زمانه، شهامت میخواهد. وقتی که درس و دانشگاهش را تمام میکند، رخت نو به تن کرده و دست پدر و مادر خود را میگیرد و به سمت منزل عروس خانم روانه میشود. در آن زمان شاید شوق و شور یدک کشیدن نام «تاهل» را دارد. وقتی که جواب بله را شنید و دست عروس را گرفت و به خانه بخت برد، تازه با مسائل روبهرو میشود. اجاره خانه و بریز و بپهاشهایی که شاید پیش از این خود را در ورطهاش، غوطهور ندیده بود. حالا تازه شروع ماجراست...
شاید رنگ سبز، رنگ نویی باشد برای رها شدن از تکرار مکرراتی که هنوز راه حل باید و شایدی برایش پیدا نشده است. اینبار، مسئولان امر، رنگ سبز را برای ازدواج انتخاب کردهاند. رنگی از طبیعت برای اصلاحسازی الگوهای اجتماعی و محیط زیستی! کش و قوسهای تمام مراحل ازدواج در جاده هزار خم و هزار چم این راه بیپایان گم میشود.
طرحی نو در معاونت ساماندهی امور جوانان
معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان، از انجام ازدواج سبز با هدف اصلاح بسیاری از الگوها خبر میدهد. خبری که شاید جذابیتش در انتخاب رنگش باشد و به ادامه مسیر رهنمودمان سازد. محمدرضا رستمی از نوعی ازدواج جدید رونمایی میکند. ازدواجی که پیشنهاد شده از سمت و سوی وزارت ورزش و جوانان به مناسبت هفته ازدواج به سازمان حفاظت محیط زیست است. طرحی که چیزی جز اهداف اجتماعی و محیط زیستی به همراه ندارد. تا اینجای کار، مسئولان امر، طرحی نو درانداختهاند. اما تمامی اهداف و مقصود این است که شاخصهای محیط زیستی و ازدواج به عنوان دو امر اجتماعی و محیط زیستی با هم ترکیب و الگوی جدیدی با عنوان ازدواج سبز برای جوانان ارائه شود. قرار است که در این الگو، جوانان کمک کردن به محیط زیست را به عنوان ملاک و معیار برای خود قرار دهند.
رنگ و روی دیگر
ازدواج، این بار رنگ و روی دیگری میگیرد. مانند تمام ازدواجهای قبلی که رنگهای جدیدی به خود گرفت. ایستگاهی به نام سبز برایش درنظر گرفته شده است و در آن قرار است که مصرف آب در عروسیها و سایر مراسمهای مرتبط با ازدواج مدیریت شود. مسایلی از جمله استفاده از گل طبیعی و فرهنگ غلطی که به عنوان شادی استفاده میشود، اصلاح شده و از آلودگیهای محیط زیستی جلوگیری به عمل آید. آلودگیهایی مثل بوق زدنهای مکرر در سطح خیابان و ایجاد ترافیک و... مدنظر گرفتن اصلا بسیاری از الگوهای اشتباه را کسی اشتباه نمیپندارد. اما آیا طی این فرآیند، تمامی مشکلات بر سر راه ازدواج جوانان را از بین خواهد برد؟
بدفهمی پیش میآید
اسماعیل غلامیپور، جامعه شناس در این رابطه میگوید: به نظرم اصل قضیه ازدواج سبز و فرهنگسازی برای آن چیز خوبی است (البته این فرهنگ سازی چیز جدیدی نیست) اما جزئیاتی که از آن ارائه شده نشان میدهد که هنوز ناپخته است و البته در مورد آن بدفهمی هم وجود دارد. وی در ادامه میافزاید: به نظرم ازدواج سبز هم مانند زندگی محیط زیستی و سبز باید متکی بر کاهش میزان مصرفگرایی غیرضروری باشد که هم به محیط زندگی مان لطمه میزنند و هم به روابطمان. ترویج زندگیهایی دوستدار محیطزیستی مانند کاهش زبالهها، استفاده بیشتر از حمل و نقل عمومی، کمتر کردن مصرف بیرویه و... میتواند به عنوان فرهنگ عمومی، برای کل نظام اجتماعی خوب باشد. ازدواج نیز از این قاعده جدا نیست.
جزئیات بیربط
اما تمامی این صحبتها، نمیتواند در اصل قضیه تغییری ایجاد کند. غلامیپور ادامه میدهد: طی سالهای گذشته مراسم ازدواج با مصرفگرایی بیرویه گره خورده است و آن را به فرآیندی پیچیده بدل کرده است. این درست است که ازدواج بنا به دلایل اقتصادی و اجتماعی سخت شده است اما باید به این نکته توجه کنیم که نگرشها و ارزشهای مصرف گرایانه این موانع را بزرگتر میکنند. به نظرم اگر ایده ازدواج سبز به معنی تغییر نگرش به فرایند ازدواج و زندگی مشترک باشد که بیش از آنکه به کالاها توجه دارد به روابط و فهم و درک متقابل توجه دارد، ایده خوبی است و هم به نظام اجتماعی کمک میکند و هم به محیط زیست. اما متاسفانه این ایده با عجله مطرح شده و جزئیات بیربطی از آن منتشر شده است که باعث شده مخالفان زیادی هم پیدا کند. البته بحث کاهش مصرفگرایی و تجمل گرایی در ازدواج در قالبهای ازدواج آسان و... طی سالهای گذشته مطرح بوده است اما متاسفانه جامعه به این بحثها چندان اعتنایی نکرده است.
رنگ و لعابهای تشریفاتی
رنگ و لعاب ازدواج تغییر میکند. رنگهای جدیدتر و فانتزیتری به آن زده میشود. شاید هم در چند سال آینده، سوالی به سوالات درس علوم اجتماعی دانش آموزان اضافه شود. مضمونی که در چهار گزینه خلاصه میشود. ازدواج به چند رنگ تقسیم میشود؟ ۱- سیاه ۲- زرد ۳- سبز ۴- قرمز و پاسخی که جز علامت سوال چیز دیگری دربرنخواهد داشت. بسته مشکلات جوانان در زمینه اشتغال و ازدواج و اوقات فراغت و غیره و ذالک، در دست مسئولان به سازمانهای ذیربط میرود و میآید. بستههایی که این روزها، آنقدر به نقطه بحرانی رسیده که پیدا کردن راهحل برای آن بسیار مشکل میکند. آیا تعیین رنگ میتواند یاری دهنده بسیاری از شاخصههای مشکل دار مقوله ازدواج برای هزاران هزار هزار جوانی باشد که به دنبال استقلال، رخت و لباس خود را منزل پدری خود جمع کرده و به سمت خانهای به نام بخت میروند؟ سبز بودن یا نبودن ازدواج چقدر میتواند مشکلگشا باشد؟