به همت دانشجویان مرکز علمیکاربردی فرهنگ و هنر خلیجفارس استان هرمزگان
مراسم چهاردهمی از آیینهای سنتی مردم بندرعباس برگزار شد
سایه- بندرعباس- سمانه کمالی باغستانی: مراسم نمادین چهاردهمی به همت دانشجویان رشته امور فرهنگی مرکز علمیکاربردی فرهنگ و هنر خلیجفارس استان هرمزگان برگزار شد. این آیین که با یکی از دروس این رشته با عنوان «میراث معنوی فرهنگی» مرتبط است، با همکاری استاد این درس خانم نسرین طاهریفرد برگزار شد.
وی هدف از برگزاری این مراسم قدیمی را، حفظ و پاسداشت آیینها و مراسمات سنتی و قدیمی دانست. وی یادآور شد: دانشجویان باید از آیینها و سنتهای قدیمی کشور عزیزمان ایران شناخت کافی داشته باشند و آنها را به نسلهای بعد از خود انتقال دهند. مراسم چهاردهمی یکی از آیینهای سنتی و قدیمی مردم شهر بندرعباس است که هرساله در چهاردهم ماه صفر توسط خانمها برگزار میشود. قدمت این مراسم تقریبا 600سال است و در قدیم بیشتر در مناطقی که نزدیک به دریا بوده انجام میشد. این مراسم بیشتر در شهرستان میناب استان هرمزگان رواج داشته است. مردم میناب بر این باور بودهاند که هنگام به جنگ رفتن امام حسین(ع) در روز عاشورا حضرت زینب استخاره میگیرد که آیا امام حسین(ع) از جنگ برمیگردد یا خیر و اعتقاد دیگری که داشتند این بوده که این مراسم به خاطر تسلی دادن به حضرت صغری دختر امام حسین برگزار شده و ایشان نیت کردهاند که آیا علیاکبر و پدر بزرگوارش امامحسین و همه یاورانش از جنگ سلامت باز خواهند گشت. عدهای دیگر بر این باورند که این مراسم از زمان حضرت زهرا(س) میباشد. شروع این مراسم به این گونه است که کسی که نذر داشته و نذرش برآورده شده از هفت خانه که اسم یکی از اعضای آنها فاطمه یا زهرا باشد، گشته، عود، گل خوشبو میآورد و سپس مقداری گلاب و آب به همراه برگ هفت درخت بیخار و گشته و عود و گل خوشبو را درون ظرفی میریزند آن گاه کودکی 6-5ساله که نامش فاطمه یا زهرا باشد را استحمام میکنند و لباس تمیز و مرتبی به او میپوشانند و او را کنار ظرف مینشانند تا محتویات درون ظرف را هم بزند. در این راستا حضار که همگی خانم هستند نیت کرده و انگشتر، پلاک، گوشواره و... را درون ظرف میاندازند. در این حین فردی شروع به شعرخوانی میکند که این اشعار میتواند عاشقانه و عارفانه باشد پس کودک یک تکه از وسایل درون ظرف را بیرون میآورد و حضار شعر را برای صاحب شیء تقسیر میکنند که اگر شعر عاشقانه باشد معمولا خنده خانمهای حاضر را به دنبال دارد. این مراسم سه مرتبه در شب چهاردهم صفر و درعصر چهاردهم ماه صفر برگزار میشود و در پایان مراسم مقداری از محتویات درون ظرف را همرا خود برده و برای تبرک آن را به سر و صورت خود میمالند.
نمونهای از اشعار چهاردهمی:
سر کوه بلند الماس الماس
مراد من بده یا حضرت عباس
مراد من بده که بیمرادم