یادداشت
سیگنال گرانی دلار برای مسکن
با عنایت به اینکه بخش عمدهای از کالاهای سرمایهای و واسطهای و همچنین کالاهای مصرفی ایران از کشورهای دیگر وارد میشود، بنابراین تغییرات نرخ ارز و به تناسب آن تغییر در شاخص قیمت وارداتی کالاها، شاخصهای قیمت تولیدکننده و مصرفکننده را تغییر داده و تعادل بازارها را جابهجا خواهد کرد. در روزهای اخیر شاهد افزایش محسوس نرخ ارز و عبور آن از 3600تومان بودهایم که همین موضوع نگرانیهایی در چگونگی اثرگذاری آن و تحریک سایر بخشهای اقتصادی را ایجاد کرده است. نکتهی مهم این است که دولت باید به شدت مراقب نحوهی اثرپذیری بازار مسکن از شوکها باشد؛ زیرا این بازار آمادهی هرگونه واکنش غیرعادی و جهشگونهای به شوکها در سایر بازار است. این موضوع از 2 کانال قابل بررسی است:
1. عرضهکنندگان مسکن
با توجه به افزایش نرخ ارز و افزایش احتمالی تورم، صاحبان مسکن برای جبران هزینهی فرصت از دست رفتهی سالهای گذشته ناشی از رکود، زمان فروش را به آینده موکول کرده از اینرو قدرت چانهزنی بیشتری پیدا خواهند کرد. از طرفی سازندگان مسکن نیز به دلیل رونق آتی این بخش، انگیزهی ساختوساز پیدا خواهند که همین امر نیز موجب افزایش تقاضای مصالح و افزایش نسبی قیمت مسکن در آینده خواهد شد.
2. تغییر رویکرد تقاضاکنندگان مسکن
از آنجا که نیازمندان واقعی مسکن تاکنون به علت کمبودن قدرت خرید نمیتوانستند تقاضای موثری صورت دهند؛ پس افزایش قیمت مسکن قدرت خرید آنها و تقاضای موثر در بازار را بیشتر کاهش میدهد. از سویی، دلالان و واسطهگران این بخش که به دنبال کسب سود از طریق آربیتراژهای موجود در بازارها هستند و با دامنزدن به هیجانات و تغییرات قیمت سود به دست میآورند، در شرایط کنونی که نرخ ارز در کوتاهمدت دچار افزایش قابل توجهی شده، منابع خود را وارد بازار ارز میکنند، بنابراین در کوتاهمدت تقاضا در بخش مسکن کاهش خواهد یافت. بنابراین پیامی که نرخ ارز برای بازار مسکن خواهد داشت را در 2 دورهی زمانی کوتاهمدت و بلندمدت میتوان ارائه کرد؛ در دورهی کوتاهمدت با عنایت به تمایل صاحبان منابع به استفاده از حاشیهی سود بازار ارز و پیشبینی افزایش احتمالی دیرهنگام قیمت مسکن موجب کاهش انگیزهی این دسته از افراد برای سرمایهگذاری در بازار مسکن میشود و به دلیل انتقال زمان فروش مالکان به آینده، رکود همچنان در ابن بخش استمرار داشته و حتی تشدید خواهد شد. اما در بلندمدت افزایش نرخ ارز، شاخص قیمت مسکن را با خود همسو کرده و رونق را به این بازار برخواهد گرداند، زیرا افزاش نرخ ارز موجب افزایش هزینهی ساخت شده و قیمت بالای مسکن در بلندمدت را تثبیت خواهد کرد، از طرف دیگر افزایش نرخ ارز و بیاعتمادی مردم به دولت در کنترل آن، موجب افزایش تورم انتظاری شده و همین امر افزایش نسبی قیمت مسکن را در بلندمدت به همراه دارد؛ بنابراین در بلندمدت احتمال خروج بخش مسکن از رکود وجود دارد.
مهدی پورمهر/ اقتصادنیوز