نرجس بهشتیان/
حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی در حکمی رئیس، دبیر و اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام را برای یک دوره پنجساله منصوب کردند. مطابق با حکم رهبر معظم انقلاب اسلامی، آیتالله سیّدمحمود هاشمی شاهرودی به مدت پنج سال عهدهدار ریاست مجمع پس از فقدان مرحوم آیتالله هاشمی رفسنجانی خواهد بود. فارغ از تغییر در عضویت برخی اشخاص حقوقی، چند چهره حقیقی نیز به اعضای مجمع پیوستهاند. با نگاهی به اعضای مجمع که در حکم اسفندماه سال ١٣٩٠ توسط حضرت آیتالله خامنهای منصوب شده بودند با این دوره اولین تغییر در نحوه عضویت حسن روحانی و علی لاریجانی است که از شخصیت حقیقی به حقوقی مبدل شدهاند. با این حساب روسای سهقوه در عضویت مجمع خواهند بود و بنابر این پس از اتمام دوره و شروع دوره ریاست جمهوری و مجلس شورای انقلاب اسلامی، هر فردی که رئیس این دو قوه باشد در مجمع حضور خواهد داشت. همچنین رئیس ستاد کل نیروهای مسلح به اشخاص حقوقی افزوده شده که باتوجهبه حضور سرلشگر باقری در این سمت، درحال حاضر وی عضو مجمع نیز خواهد بود. شش فرد حقیقی هم به مجموعه اعضا پیوستهاند که از میان آنها محمدباقر قالیباف و سید ابراهیم رئیسی بهدلیل کاندیداتوری در دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری شاید بیش از سایر چهرههای جدید شناخته شده باشند. احمد توکلی نماینده تقریبا جنجالی دوره هفتم، هشتم و نهم مجلس شورای اسلامی و وزیر کار دولت سوم هم سومین عضو جدید مجمع است. محسن مجتهدشبستری نماینده دورههای سوم، چهارم و پنجم مجلس خبرگان رهبری که نماندگی ولیفقیه و امامت جمعه تبریز در خلال سالهای ٧٤ تا ٩٦ را نیز عهدهدار بود چهارمین عضو جدید مجمع تشخیص مصلحت نظام است. سید محمد میرمحمدی و سید محمد صدر دو عضو جدید دیگر مجمع در این دوره خواهند بود. سید محمد میرمحمدی معاونت نظارت و حسابرسی دفتر مقام معظم رهبری را برای ١٤ سال برعهده داشته و نمایندگی دورههای ششم و هفتم مجلس شورای اسلامی را نیز در کارنامه دارد. وی همچنین رئیس دفتر ویژه رهبر انقلاب در دوران ریاست جمهوری و زئیس دفتر هاشمی رفسنجانی در دوره ریاست جمهوری را برعهده داشته است. سید محمد صدر فرزند سید رضا صدر و برادرزاده سید موسی صدر بوده و دخترش عروس خانواده خمینی است. وی در دولت رجایی با سمت مدیرکل امور اروپا - آمریکای وزارتخارجه به این وزارتخانه پیوست تا در دولت اصلاحات نیز معاون عربی – آفریقای وزارت خارجه باشد. صدر در دولت روحانی و وزارت ظریف بر امور خارجه نیز، به مشاور ارشد منصوب شد. هرچند که این شخصیت سیاسی بیشتر بهعنوان دیپلمات شناخته میشود؛ اما در سالهای ٦٤ تا ٦٨ معاون سیاسی محتشمیپور در مقام وزیر کشور بود. در حالیکه پس از فوت آیتالله هاشمی رفسنجانی بسیاری از سیاسیون و حتی عموم جامعه منتظر بودند ببینند چه کسی جانشین آن مرحوم خواهد شد، برخی احتمال میدادند که این وظیفه به موحدی کرمانی محول شود. هاشمی شاهرودی پیش از این به مدت ده سال ریاست قوه قضائیه را عهدهدار بوده است. هاشمیشاهرودی ر که دورههای چهارم و پنجم (۸۰ تا ۹۰) ریاست کمیسیون حقوقی و قضایی مجمع تشخیص مصلحت نظام را به عهده داشت. اولینبار در اسفند ۷۳ با حکم مقام معظم رهبری به جای مرحوم آیتالله محمدیگیلانی بهعنوان یکی از فقهای شورای نگهبان معرفی و در سال ۷۵ بهعنوان عضو حقوقی (فقیه شورای نگهبان) در دورهی سوم (۷۵ تا ۸۰) وارد مجمع تشخیص مصلحت نظام شد تا دو سال آخر عضویتش در مقام چهارمین رئیس قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران طی شود. پس از اتمام دوره ریاست قوه قضائیه شاهرودی مجددا بهعنوان فقیه جانشینی آملی لاریجانی در شورای نگهبان را برعهده گرفت و عضویتش تاکنون در مجمع ادامه دارد.
متن حکم رهبر انقلاب اسلامی به این شرح است:
«بسم الله الرّحمن الرّحیم
خداوند علیم و قدیر را سپاس میگویم که با کمک و هدایت خود، مجمع تشخیص مصلحت را بر ادای وظائف خطیر آن موفق فرمود و این نهاد قانونی در بیش از ربع قرن توانست نقشی اثرگذار در اداره کشور داشته باشد. لازم میدانم از همه اعضاء و کارگزاران این نهاد تشکر کنم و یاد درگذشتگان این مجموعه را گرامی بدارم، مخصوصاً جناب آقای هاشمی رفسنجانی که از استوانههای سیاسی کشور بودند و سالها مسئولیت سنگین ریاست این مجمع را برعهده داشتند، و نیز جناب حجتالاسلام والمسلمین آقای طبسی و جناب آقای عسگراولادی و جناب دکتر حسن حبیبی رحمةاللهعلیهم.
اکنون با آغاز دوره جدید این نهاد، به حکم تجربههای ارزندهی موجود، تغییراتی در ساختار و محتوا ضروری مینماید که عمدتاً عبارت است از:
- سامان بخشیدن به مجموعهی سیاستهای کلّی و بازنگری در عناوین و نیز در فرآیند تعیین و تنظیم آن.
- سامان بخشیدن به مسئله نظارت بر اجرای سیاستها.
- سازوکار لازم برای ارزیابی کارآمدی و اثربخشی سیاستها.
- ایجاد انسجام کامل در ساختار تشکیلاتی و مدیریتی و تمرکز برنامهها بر اساس آئیننامه مصوّب.
- چابکسازی تشکیلات و حذف بخشهای موازی و غیرضرور.
بهجز اینها تغییرات اصلاحی دیگری نیز در خلال کار و در سایه دقّت نظر دستاندرکاران و انعطافپذیری تشکیلات، لازم خواهد نمود و بهکار گرفته خواهد شد انشاءالله. باعنایت به آنچه گفته شد آیتالله آقای حاج سیّدمحمود هاشمی شاهرودی را به ریاست و جناب آقای دکتر محسن رضائی را به دبیری مجمع تشخیص مصلحت و اشخاص حقوقی و حقیقی نامبرده در زیر را به عضویت آن در دورهی پنجساله جدید منصوب میکنم: اشخاص حقوقی: الف) رؤسای محترم سه قوه، ب) فقهای معزّز شورای نگهبان، ج) رئیس ستاد کل نیروهای مسلّح، د) دبیر شورایعالی امنیت ملّی، ه) وزیر یا رئیس دستگاهی که موضوع مورد بحث، به آن دستگاه مربوط است، و) رئیس کمیسیون متناسب با موضوع بحث از مجلس شورای اسلامی.
اشخاص حقیقی: آیات و حجج اسلام: آقای حاج سید محمود هاشمی شاهرودی، آقای حاج شیخ احمد جنتی، آقای امینی نجفآبادی، آقای موحدی کرمانی، آقای ناطق نوری، آقای حاج شیخ حسن صانعی، آقای محسنی اژهای، آقای مجتهد شبستری، آقای سید ابراهیم رئیسی، آقای دری نجفآبادی، آقای محمدیعراقی، آقای مجید انصاری، آقای مصباحیمقدم. و حضرات: آقای غلامرضا آقازاده، آقای علی آقامحمّدی، آقای محمود احمدینژاد، آقای محمدجواد ایروانی، آقای محمدرضا باهنر، آقای احمد توکلی، آقای سعید جلیلی، آقای غلامعلی حدادعادل، آقای داود دانشجعفری، آقای پرویز داودی، آقای محسن رضائی، آقای سیدمحمد صدر، آقای محمدحسین صفارهرندی، آقای محمدرضا عارف، آقای محمد فروزنده، آقای سیدحسن فیروزآبادی، آقای محمدباقر قالیباف، آقای حسین محمدی، آقای حسین مظفر، آقای سید مصطفی میرسلیم، آقای سید محمد میرمحمدی، آقای سید مرتضی نبوی، آقای علیاکبر ولایتی، آقای صادق واعظزاده، آقای احمد وحیدی. حضرات آقایان را بهحضور و اتقان و دقّت در تشخیص مصلحت و نیز به صلاح و سداد و انصاف دعوت میکنم و توفیق و هدایت الهی را برای خود و آنان مسئلت مینمایم. نکات یاد شده در پیوست این حکم لازم است مورد توجه قرار گیرد».