سهم معنادارِ «تجارت اجتماعی» از کیک «تجارت الکترونیک»

از فروشگاه‌های آنلاینِ مختصِ خرده‌فروشان و بازارهای یکپارچه بزرگ مانند Amazon، JD یا AliExpress گرفته تا خرید برمبنایِ پیمایش فید رسانه‌های اجتماعی؛ «تجارت الکترونیک» از مراحل ابتداییِ رواجِ اینترنت، راه درازی را پیموده است. درحالی‌که بسترهای گفته‌شده (در بالا) هنوز بر خرید آنلاین تسلط دارند، شیوه «تجارت اجتماعی» (Social Commerce) برای خرده‌فروشان و برندهایی که از راه‌حل‌های فروشگاهی یکپارچه پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعیِ بین‌المللی مانند «اینستاگرام» یا «تیک‌تاک»؛ یا نمونه‌های بومی (مثلاً «روبیکا» در ایران) استفاده می‌کنند، طیِ سال‌های گذشته اهمیت بیشتری یافته است. همان‌طورکه داده‌های Statista Market Insights نشان می‌دهد: پیش‌بینی می‌شود که سهم درآمد «تجارت اجتماعی» در تمام معاملات تجارت الکترونیک تا سال 2028، به 22‌درصد افزایش یابد؛ هرچند کشوری وجود دارد که از این هدف بسیارفراتر رفته است: داده‌های اخیر Statista نشان داده که این‌شیوه از داد‌وستد در «چین» درحال‌حاضر مسئول 47‌درصد از کل درآمد «تجارت الکترونیکِ» آنجاست. اگرچه «تجارت اجتماعی» دارای لایه‌ها و انواع مختلفی‌ست، یک پلتفرم اصلی در‌این‌کشور آسیایی به‌نام Douyin پرچم‌دار این اتفاق است. نسخه داخلی (تنها در چین) TikTok نیز تا پایان سال 2023 حدود 750‌میلیون کاربر فعال ماهانه داشت. درمقایسه، نسخه جهانیِ این پلتفرم رسانه‌های اجتماعی، با تقریباً 150‌میلیون کاربر فعال ماهانه در «ایالات‌متحده» و 130‌میلیون کاربر فعال ماهانه در اتحادیه اروپا به‌خوبی توانسته نقش مهم خود دراین‌زمینه را ایفا کُنَد. زمانی‌که بزرگ‌ترین اقتصادها را ازنظر «قدرت خرید» لحاظ کنیم، تخمین زده می‌شود که مقوله «تجارت اجتماعی» در آینده به‌شکلی قابل‌توجه، از اهمیت کمتری در ‌آن‌ها برخوردار باشد. درحالی‌که پیش‌بینی می‌شود در سال 2028 حدود 23‌درصد از درآمد «تجارت الکترونیک» در «هند»، از «تجارت اجتماعی» حاصل شود، این زیربخش حتی به سهمی دورقمی در بقیه شش اقتصاد پیشرو دست نخواهد یافت! منابع مختلف به‌طورکلی، درآمد جهانیِ «تجارت الکترونیک» را بین 2.7 تا 3.4‌تریلیون‌دلار در سال 2023 اعلام کرده‌اند که طبق برآورد Statista؛ درآمد «تجارت اجتماعی» ازاین‌بین، بین 500 تا 629‌میلیارددلار بوده است.

مصطفی رفعت