گوجه‌پژوهی در هزاره سوم!
وحید حاج‌سعیدی
کسانی‌که اندکی با علم تاریخ و کرونولوژی یا همان تاریخ‌نگاری آشنایی دارند؛ نیک می‌دانند که گوجه در تاریخ، فرازوفرودهای فراوان پشت‌سر نهاده. گوجه که در مقاطعی از تاریخ از آن به‌عنوان «چراغ‌خطر دیزی» یاد شده؛ یکی از محصولات استراتژیک به‌شمار می‌رود که جزئیات نوسانات قیمتی آن هنوز بر علمای علم اقتصاد پوشیده است. هرچند دلایل بسیاری درخصوص اهمیت این میوه سرخ ذکر شده؛ اما خواص گیاهی و طبیعی آن مهم‌ترین عامل در شهرت این میوه محسوب می‌شود؛ تاجایی‌که برخی علما معتقدند: «ز گوجه به اندر جهان هیچ نیست!» جالب‌اینکه سابقه و قدمت استفاده از گوجه، به بیش از چندقرن می‌رسد و در گذشته نیز این میوه بین مردم دارای جایگاه منیعی بوده و همه اقشار جامعه را یارای خرید گوجه نداشتند؛ تاجایی‌که «سعدی» علیه‌الرحمه دراینباره فرموده: «که درویش را گوجه از بوسه به!» و باقی ماجرا ...؛ اگر هم کسی می‌خواست دل همسایه‌اش را بسوزاند، گوجه فراوانی خریداری می‌کرد و با تهیه یک املت مَشتی؛ و سِرو آن با دوغ معطر با کاکوتی، فلفل‌سبز، نوشابه گازدار، سبزی و سایر ریاحین، دل همسایه را می‌سوزاند و «نظامی» به‌درستی این‌نکته را چنین اشاره کرده: «دلش را به گوجه برافروختند». با پیشرفت علم کشاورزی، کم‌کم تولید این‌محصول افزایش یافت؛ بااین‌وجود، قیمت آن بین کیلویی 200تومان در برخی فصول تا 10هزارتومان در پائیز و زمستان متغیر بوده و هنوز بالانس نشده است. باوجوداینکه دوستان دلایل مختلفی درباره افزایش ناگهانی گوجه ازقبیل گرانی پلاستیک خزانه، بُعد مسافت، سرمای هوا، کشت کم گوجه، صادرات آن به‌صورت رب و ... بیان کرده‌اند؛ ولی ذکر این‌نکته ضروری‌ست که این دلایل کلیشه‌ای، در آرشیو همه روزنامه‌ها یافت می‌شود و جا دارد مسئولان دراینباره دست به ساختارشکنی اساسی زده؛ دلایل جدیدتری رو کنند. علی‌ای‌حال طبق وظیفه ذاتی؛ به ارائه چند راهکار ارگانیک درخصوص گوجه‌فرنگی می‌پردازیم:
الف. آمپول گوجه: محققان دانشگاه کمبریج، قرصی را از گوجه‌فرنگی تهیه کرده‌اند که مصرف روزانه آن می‌تواند حمله قلبی را قطع کرده، جریان خون را بهبود بخشد و سلامت شریان‌ها را حفظ کند. مصرف قرص آترونون که دارای ماده شیمایی لیکوپن است، معادل مصرف سه‌کیلو گوجه‌فرنگی‌ست (به‌نقل‌از جراید). پیشنهاد می‌شود به‌جای برنامه‌ریزی درباره کاهش قیمت گوجه‌فرنگی، از این قرص‌ها به‌صورت انبوه تولید کنیم و اگر توانستیم آمپول یا سرم آن‌را بسازیم که به‌صرفه‌تر باشد!
ب. مدیریت مطبخی: همه‌ساله بعد از گرانی صیفی‌جات، مسئولان وعده ارزانی محصولات مذکور را در مقاطعی از سال می‌دهند. پیشنهاد می‌شود بانوان محترم، پخت یکسری از غذاها را در تاریخ‌های وعده‌داده‌شده در دستورکار قرار دهند؛ مثلاً «کوکو» در تیرماه که سیب‌زمینی همدان و اصفهان به بازار عرضه می‌شوند؛ یا «املت» در تابستان که گوجه گرگان و دشت، راهی بازار می‌شود. درمورد باقی غذاها و محصولات هم خودتان تحقیق کنید؛ بیل که کمرتان نخورده است!