شناخت پانداها
پاندا نوعی خرس است که در نواحی مرکزی و جنوب غربی چین زندگی می‌کند. پاندا به‌سادگی توسط لکه‌های سیاه روی گوش و دور چشم و دور بدنش قابل‌شناسایی‌ست. این حیوان هر‌چند جزو گوشتخواران است؛ اما ۹۹درصد رژیم غذایی آن‌را گیاه بامبو تشکیل می‌دهد. پانداهایی که در اسارت نگهداری می‌شوند غذاهایی مانند عسل، تخم پرندگان، ماهی، مرکبات، موز، برگ گیاهان و سیب‌زمینی را هم مصرف می‌کنند. پانداها تقریباً روزی 18کیلوگرم غذا می‌خورند. بامبو مواد غذایی خیلی کمی دارد؛ حتی با اینکه پاندا این گیاه را می‌خورد، نمی‌تواند آن‌را خیلی خوب هضم کند و بیشتر بامبو هضم‌نشده از منطقه دستگاه گوارش می‌گذرد. پاندا باید 12ساعت در روز بخورد تا مواد غذایی موردنیاز به بدنش برسد. نای و معده پاندا حالت سفتی دارد که در مقابل غذای سفت مقاوم است. محل زندگی پانداها سرزمین جنگلی و کوهستانی و ابری، بارانی و مرطوب است. جایی که گیاه بامبو در آن رشد می‌کند. پانداهای هم در جنگل‌های معتدل با گیاهان همیشه‌بهار و هم در ارتفاعات پایین مناطق سرد و کوهستانی پیدا می‌شوند. پانداها عادت داشتند که در ارتفاعات پایین‌تر هم زندگی کنند؛ اما با توسعه کشاورزی و سرزمین‌های محل سکونت انسان، پانداها مجبور شدند به مناطق بالاتر و داخل کوهستان‌ها بروند. بیشتر ساعات روز یک خرس پاندا صرف خوردن بامبو می‌شود و از‌آنجایی‌که گیاه بامبو کالری کمی دارد، آن‌ها را به‌سرعت گرسنه می‌کند. وقتی سیر هستند، به‌مدت دو تا چهارساعت می‌خوابند و وقتی دوباره از خواب بیدار می‌شوند، به‌دنبال غذای بیشتری هستند. در کنار خوردن و خوابیدن، از درخت هم بالا می‌روند. شاید عجیب به‌نظر برسد که با این وزنشان چطور این‌کار را می‌کنند؛ اما آن‌ها از درخت بالا می‌روند تا از خطر دور بمانند یا دنبال شریکی بگردند یا به دشمنانشان حمله کنند. پانداهای ماده اغلب هر دوسال یک‌بار بچه به‌دنیا می‌آورد و دوره بارداری‌شان حدود پنج‌ماه طول می‌کشد. توله پاندا بین ۹۰ تا ۱۳۰گرم وزن دارد، پاندا بین ۱ تا ۲ توله به‌دنیا می‌آورد و اگر توله‌ها دو تا باشند، پاندای مادر یکی‌ازآن‌ها را رها می‌کند و توله فوراً می‌میرد. فعلاً دانشمندان نمی‌دانند پاندای ماده چگونه و بر چه مبنایی یکی از دو توله را انتخاب می‌کند. شاید توله ضعیف‌تر را رها کند؛ اما چیزی ثابت نشده است. پدر هیچ کمکی به بزرگ‌شدن توله نمی‌کند. هنگامی‌که توله پاندا به‌دنیا می‌آید صورتی، بی‌مو و نابینا‌ست و شش تا ۱۴ دفعه در روز و هر دفعه تا ۳۰دقیقه از مادرش شیر می‌خورد. مادر ممکن است سه تا چهارساعت توله خود را در پناهگاه رها کند و به‌دنبال غذا‌خوردن برود و در‌طول این چند‌ساعت توله کاملاً بی‌دفاع است. یک‌ماه پس از تولد، رنگ توله کامل می‌شود؛ اما هنوز نمی‌تواند راه برود؛ بلکه تنها در ۷۵ تا ۹۰روزگی شروع به خزیدن می‌کند. مادر با غلتاندن و کشتی‌گرفتن با توله‌اش بازی می‌کند. توله تا شش‌ماه فقط شیر می‌خورد و تازه بعد از شش‌ماهگی می‌تواند تنها مقدار کمی بامبو بخورد. به‌هر‌حال شیر مادر تا یک‌سالگی مهم‌ترین منبع غذایی توله به‌حساب می‌آید. توله در پایان یک‌سالگی به ۴۵کیلوگرم می‌رسد و تا یک‌سال‌و‌نیم، دو‌سالگی با مادر زندگی می‌کند. مدت‌زمان بین دو زایمان برای خرس پاندای ماده دوسال است و بعد از دوسال از زایش نوزاد، دوباره آماده جفت‌گیری و تولد نوزاد بعدی می‌شود. دانشمندان درباره طول عمر پاندا در طبیعت مطمئن نیستند؛ اما این حیوان در شرایط تحت حفاظت حدود 30سال عمر می‌کند.
محمدامین دروپور/ پایه ششم/ دبستان شهید آیت‌الله طالقانی شهرستان فریمان/ سال تحصیلی 1401-1400