هشدار رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی مازندران درباره شیوع مجدد کرونا؛
رعایت پروتکل‌های بهداشتی، استفاده از ماسک و واکسن را جدی بگیریم
عباسعلی کوشکی
کرونا در میان کم‌توجهی‌ها آرام‌آرام از خواب چندماهه‌اش بیرون آمده! آمار مبتلایان درحال افزایش است! مازندران همچون ایران و حتی بیشتر از جاهای دیگر تغییر رنگ داده و پررنگ‌تر می‌شود. شرایط هفته‌های اخیر نشانه‌هایی از آغاز روند همچنان صعودی موج هفتم کرونا دارد. رنگ قرمز کرونایی بار دیگر به مازندران بازگشته و تعداد شهرهای با رنگ نارنجی و زرد کرونایی روبه افزایش یافت. شمار بستری‌ها پس از دو ماه بار دیگر سه‌رقمی شده و روند افزایشی تخت‌های درمانی اشغال‌شده توسط بیماران مبتلا به کرونا ادامه دارد. تقریباً تعداد موارد بستری و سرپائی نسبت به هفته قبل بیش از هفت‌برابر شده است. از طرفی دیگر، بی‌توجهی به رعایت پروتکل‌های بهداشتی در مازندران طی هفته‌های گذشته سبب شده که سرعت شیوع کرونا در این استان نسبت به بسیاری از استان‌های دیگر بیشتر باشد. به‌گفته مسئولان دانشگاه علوم‌پزشکی مازندران؛ تعداد مراجعات به مراکز درمانی این استان در دو‌هفته‌اخیر به بیش از ۷۰۰نفر در روز رسیده است.
دکتر فرهاد غلامی؛ رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران می‌گوید: «مراجعات به مراکز درمانی مازندران بیشتر شده و این نشان می‌دهد که ویروس کرونا با سرعت بیشتری در حال انتقال و گسترش است. در چنین شرایطی همچنان رعایت پروتکل‌های بهداشتی و استفاده از ماسک توصیه می‌شود تا مانند ماه‌های گذشته ویروس کنترل شود». دکتر غلامی می‌افزاید: «تعداد مراجعات نیز بیش از هفت‌برابر شده؛ بنابراین نمی‌توان گفت که کرونا کنترل شده است». وی درباره دلایل باور بی‌خطر‌شدن کرونا در جامعه تصریح می‌کند: «طبیعتاً تزریق واکسن، جامعه را به ضریب قابل‌توجهی از ایمنی رسانده است. حدود ۹۵درصد از جمعیت هدف استان دُز نخست و نزدیک به ۸۵درصد نیز دُز دوم واکسن کرونا را تزریق کرده‌اند. ضمن اینکه در موج ششم، جمعیت قابل‌توجهی به کرونا مبتلا شدند؛ بنابراین ایمنی اولیه در افراد به‌دلیل تزریق واکسن و ابتلای قبلی وجود دارد. به همین دلیل شاهد درگیری‌های شدید بر اثر ابتلا‌به‌کرونا در جامعه نیستیم؛ اما این تضمین‌کننده بی‌خطر ماندن کرونا نیست؛ چراکه ایمنی افراد پس از چند‌ماه کاهش یافته و اگر پروتکل‌ها رعایت نشود، بیماری مجدداً شعله‌ور می‌شود که تا حد زیادی این امر رخ داده و همچنان به‌پیش می‌رود». رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران خاطرنشان کرد: «قطعاً واکسیناسیون توانسته جلوی مرگ‌های گسترده ناشی از کرونا را بگیرد؛ اما این ایمنی تضمین نمی‌دهد که افراد الزاماً به کرونای خفیف مبتلا شوند. نباید فراموش کنیم که بسیاری از افراد جامعه در دسته گروه‌های پرخطر قرار دارند و همواره خطر کرونا آن‌ها را تهدید می‌کند. افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای، سالمندان و بانوان باردار در این دسته قرار دارند که ممکن است کرونا بازهم آن‌ها را هدف هجوم و همه‌گیری‌اش قرار دهد». دکتر غلامی گفت: «توصیه ما این‌است‌که پروتکل‌های بهداشتی حتماً رعایت شود و استفاده از ماسک جدی گرفته شود». وی با‌تأکید‌بر لزوم تزریق دُز چهارم واکسن کرونا برای پیشگیری از آسیب‌های کووید-۱۹ اظهار کرد: «تزریق دُز چهارم واکسن کرونا برای افرادی که شش‌ماه از زمان دریافت دُز سوم واکسن گذشته باشد، آغاز شده است. ضمن اینکه گروه‌های پرخطر نیز باید دُز چهارم واکسن را دریافت کنند تا از ایمنی بیشتری برخوردار شوند. همه افراد می‌توانند اطلاعات مربوط به دریافت دُز چهارم واکسن را از مراکز بهداشت سراسر استان دریافت کنند. انتظار داریم همه مردم استان با‌توجه‌به ازسرگیری شیوع کرونا و افزایش آمارها، همکاری و همراهی لازم برای توقف این روند را داشته باشند».
هشدار؛ سویه جدید کرونا با ما چه می‌کند؟
آمارهای جدید سازمان بهداشت جهانی در مورد همه‌گیری کرونا، خبر از افزایش ۱۸درصدی مبتلایان می‌دهد؛ یعنی کرونا در همه نقاط جهان با چند هفته فاصله در حال اوج‌گیری است. علت این اوج‌گیری هم گسترش سویه‌های BA.4 و BA.5 عنوان‌شده؛ چراکه این سویه‌ها فرار از ایمنی دارند؛ چه ایمنی از ابتلای طبیعی و چه ایمنی ناشی از واکسن. وجود نوعی گریز از واکسن و گریز از سیستم ایمنی باعث می‌شود احتمال ابتلا بیشتر شود. دکتر علیپور؛ معاون بهداشتی دانشگاه علوم‌پزشکی مازندران در‌این‌زمینه گفت: «نظر همیشگی کمیته علمی ستاد کرونا این بوده که رعایت مسائل بهداشتی همچنان باید جدی گرفته شود». وی با این توضیح می‌گوید: «این‌روزها سویه‌های BA4 و BA5 برای ما مشکل‌ساز می‌شود. اکثر کشورهای غربی، استرالیا و بسیاری از کشورهای آمریکای شمالی گزارش‌های ابتلای بسیار بالایی از این دوسویه می‌دهند و این سویه زیرشاخه دیگری از اُمیکرون است و هنوز تغییر رفتار محسوسی نسبت به اُمیکرون‌های اولیه نداشته است که بافت ریه را تحت‌تأثیر جدی قرار دهد. سردرد، گلودرد، سرفه‌های خشک و درد قفسه سینه همان علائم مرسوم کروناست که در روزهای تابستان در بعضی موارد اسهال و استفراغ هم به آن اضافه‌شده و حال عمومی بیمار را وخیم‌تر می‌کند».
۶۰درصد تست‌ها مثبت هستند
با آغاز پیک هفتم کرونا در کشور و به‌تبع‌آن در استان، معاون بهداشتی دانشگاه علوم‌پزشکی مازندران در‌راستای آگاهی بخشی جامعه، جزئیات این همه‌گیری را تشریح کرد. همان‌گونه‌که در تمام گفتگوهای خبری درزمینه کرونا؛ بر زدن ماسک، رعایت فاصله اجتماعی و تزریق واکسن تأکید می‌شود، این برنامه هم مستثنا نبوده و معاون دانشگاه علوم‌پزشکی مازندران از شهروندان مازنی خواست توصیه‌های بهداشتی را جدی بگیرند. دکتر عباس علیپور با‌اعلام‌اینکه میزان بیماران سرپایی طی سه‌هفته گذشته روند صعودی گرفته است، از هفت‌برابرشدن میزان مراجعین سرپایی و بستری خبر داد. معاون بهداشت دانشگاه علوم‌پزشکی مازندران با‌اشاره‌به‌اینکه بررسی‌ها طی دو هفته اخیر نشان می‌دهد که ۶۰درصد تست مردم در مراجعات به مراکز درمانی استان به ویروس کرونا مثبت می‌شود، پایین‌آمدن ایمنی مردم جامعه، عدم رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی و بالا‌بودن تلاطم جمعیت (تماس‌های بیشتر مردم با همدیگر به‌دلیل مسافرت‌ها، تجمعات و ...) و افزایش حجم مسافر را علل شیوع کرونا در استان عنوان کرد‌ه و می‌گوید: «در چنین شرایطی برای افزایش ایمنی، واکسیناسیون ضروری‌ست. اکنون با گذشت حدود شش‌ماه از زمان واکسیناسیون نوبت سوم بخش قابل‌توجهی از مردم مازندران، سطح عمومی ایمنی جامعه در برابر کرونا پایین آمده و لذا توصیه می‌کنیم مردم ضمن تزریق واکسن یادآور (نوبت چهارم)، نسبت به اصول بهداشت فردی و اجتماعی توجه ویژه‌ای داشته باشند». وی با یادآوری اینکه خطر ابتلا به بیماری کرونا با ورود حجاج و برگزاری مراسم محرم بسیار جدی‌ست، افزود: «به‌منظور جلوگیری از انتشار ویروس کرونا، تمام حجاج بیت‌الله‌الحرام هنگام ورود به فرودگاه با عبور از مقابل دستگاه تب‌سنج دیجیتالی، غربالگری و تست کرونا می‌شوند در صورت مثبت بودن به خانواده آنان برای قرنطینه اطلاع داده می‌شود». علیپور رعایت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی توسط حجاج و استقبال‌کنندگان ضروری دانست و توصیه کرد: «حجاج از گرفتن ولیمه و روبوسی خودداری کنند». وی بابیان‌اینکه قوانین و مقررات بهداشتی و درمانی در مقوله رنگ‌بندی شهرها به کرونا باید رعایت و عملیاتی شود، گفت: «همه اصناف و دستگاه‌های اجرایی باید قوانین بهداشتی را طبق رنگ‌بندی رعایت کنند و این مقوله در ستاد پیشگیری و مقابله با کرونا استان تأکید شده است». معاون بهداشتی دانشگاه علوم‌پزشکی مازندران افزود: «در همه شهرهای استان علاوه‌بر مراکز جامع خدمات سلامت، یک تا دو مرکز تجمیعی واکسیناسیون فعال شده است».
دُز یادآور، اثربخش است
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران بابیان اینکه در تمام شهرهای استان حداقل یک مرکز تجمیعی واکسیناسیون از ۸ صبح لغایت ۸ شب دایر شده است، افزود: «بیش از ۴۵۰ مرکز نمونه‌گیری در استان فعال هستند و به همه بیماران توصیه می‌کنیم اگر علامت‌دار شدند، حتماً تست دهند». دکتر علیپور اضافه کرد: «شهروندان با‌مراجعه‌به سامانه maz1401.ir می‌توانند از آدرس مراکز واکسیناسیون و نمونه‌گیری مطلع شوند». معاون بهداشتی دانشگاه علوم‌پزشکی مازندران در‌رابطه‌با این سؤال که واکسن‌های موجود دارای تاریخ انقضا هستند، توضیح داد: «خیال شهروندان از این بابت راحت باشد؛ چراکه سازمان غذا و دارو نظارت کاملی بر سلامت واکسن‌ها مطابق معیارهای علمی بین‌المللی و مشابه واکسن‌های مطرح دنیا دارد». دکتر علیپور افزود: «سازمان غذا و دارو در ابتدا انقضا واکسن‌ها را شش‌ماهه در نظر گرفت و در ادامه با بررسی پایداری مولکولی و اطمینان کامل از سلامت واکسن‌ها، دوره استفاده را قدم‌به‌قدم افزایش داد». وی با‌اعلام‌اینکه تاکنون مورد اثبات‌شده‌ای در‌رابطه‌با عوارض شدید تزریق واکسن‌ها در مجموعه دانشگاه علوم‌پزشکی مازندران نداشتیم، خاطرنشان کرد: «عوارض خفیف واکسن مانند تب، بدن‌درد و درد محل تزریق در مورد همه واکسن‌ها وجود داشته و همه ما که از کودکی واکسن زده‌ایم، چنین تجربه‌ای را داشته‌ایم؛ اما در صورت شک به عوارض شدید منتسب واکسن در شبکه‌های بهداشت‌و‌درمان و نهایتاً دانشگاه علوم پزشکی در کمیته‌ای توسط متخصصین مربوطه موردبررسی قرار می‌گیرد».
در اماکن سرپوشیده به‌خصوص مراکز درمانی حتماً ماسک بزنید
رئیس مرکز بهداشت استان مازندران ادامه داد: «نگرانی اصلی متخصصان و کادر درمان از تعداد زیاد موارد ابتلاست که می‌تواند مجدداً بیمارستان‌ها را درگیر کند و منابع انسانی حوزه درمان را دوباره به‌سوی خود سوق دهد». دکتر علیپور بیان داشت: «افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای، افراد مسن و سالخورده به‌ویژه گروه سنی بالای ۸۰سال و اکثر افرادی که واکسن نزده‌اند در گروه آسیب‌پذیر قرار می‌گیرند که باید به توصیه‌های بهداشتی اعم از زدن ماسک در اماکن عمومی و رعایت فاصله اجتماعی نسبی توجه ویژه داشته باشند».
پرونده الکترونیک در دسترس شهروندان
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران با‌اشاره‌به‌اینکه پرونده الکترونیک شهروندان در اختیارشان قرار می‌گیرد، گفت: «با در‌دست‌داشتن کد ملی، پرونده پزشکی افراد در سطح یک قابل‌رؤیت است تا درمانگران به‌راحتی از وضعیت پزشکی بیمارشان مطلع شوند. این پروژه تا چند‌هفته دیگر انشاالله مورد بهره‌برداری عمومی قرار خواهد گرفت». دکتر علیپور با‌تأکید‌بر‌اینکه نقش پزشک خانواده درزمینهٔ درمان کووید- 19 چشمگیر بود، افزود: «استان‌های دیگر که طرح پزشک خانواده در آنجا اجرایی نشده است در دوران کرونا دچار زحمات فراوانی شدند». وی بابیان‌اینکه از ظرفیت بالقوه پزشک خانواده به‌خوبی استفاده نکردیم، یادآور شد: «طی دوسال گذشته بیش از ۹۵درصد مازندرانی‌ها حداقل یک خدمت از پزشک خانواده دریافت کردند ولی ۴۸درصد آن‌ها توسط پزشکان خانواده خود یک‌بار ویزیت شده‌اند».
همه مردم امسال یک دُز واکسن کرونا بزنند
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران در پایان بابیان‌اینکه BA4 و BA5 به‌مراتب از اُمیکرون سرایت‌پذیری بیشتری دارد، می‌توانند موارد بستری را در کشور بالا ببرند، بیان داشت: «همه افراد جامعه در سال ۱۴۰۱ یک دُز واکسن بزنند، کسانی که دو دُز زده‌اند، حتماً دُز سوم را دریافت نمایند و افراد مسن و بیماران خاص حتماً برای دُز چهارم اقدام کنند. کسانی که شش‌ماه از آخرین دُز واکسنشان گذشته، تزریق واکسن را جدی بگیرند تا دوباره قبل از شروع بیماری‌های فصلی بتوانیم ایمنی جمعی جامعه را تا حد مناسبی افزایش دهیم».