آموزش و مشاوره؛ کلید مفقوده گردشگری
وحید حاجسعیدی
وجود جاذبههای طبیعی و تاریخی متعدد در کشور باعث شده بسیاری وجود این مواهب طبیعی و جاذبههای گردشگری را برای جلب گردشگر کافی بدانند و از ضرورت برنامهریزی دراینحوزه غافلند. بیتردید و اغراق جاذبههای طبیعی کشور نظیر دریا، رودخانه، کوه و جنگل، کویر در کنار جاذبه های تاریخی فراوان و غنی، کشور ما را به به یکی از مناطق قابل اعتنا در حوزه گردشگری بدل ساخته است. بااینوجود نباید تنها به ویژگی گردشگر پذیر بودن و زیرساختهای طبیعی و تاریخی موجود قناعت کرد و از برنامهریزی درخصوص استفاده بهینه از این فرصت غافل شد. در سالهای گذشته بهدلیل ترسیم نشدن یک برنامه مدون و عدم معرفی سایر جاذبههای گردشگری به گردشگران داخلی و خارجی، باعث شد تا همهساله بیشترین تجمع گردشگر را در سواحل خزر مشاهده کنیم که علاوهبر شلوغی، ایجاد ترافیک در جاده های اصلی و آلودگی محیطی، شاهد تخریب اکوسیستم و ساختوسازهای متعدد و بیرویه در حاشیه دریا و جنگل هستیم. بیشک معرفی ظرفیتهای موجود کشور و ایجاد ظرفیتهای جدید میتواند در توسعه پایدار گردشگری و طراحی مشاغل جدید مؤثر باشد. ایجاد اشتغال پایدار، توزیع عادلانه منابع درآمدی بهگونهایکه به جز هتلداران، صاحبان سوئیت و مغازهداران، سایر شهروندان نیز از مزایای اقتصادی حضور گردشگران بهره مند شوند، ایجاد تنوع در زمانبندی حضور گردشگران (نباید تنها به ایام نوروز و تابستان اکتفا کرد)، پیشگیری از تخریب محیطزیست، فروش محصولات خانگی و سنتی و ... تنها بخشی از مزایای برنامهریزی و آموزش شهروندان در حوزه گردشگریست. برهمیناساس؛ مشاوران اقتصادی حوزه گردشگری میتوانند با آموزش حضوری و مجازی و ارائه راهکارهای علمی و عملی به ساکنان مناطق گردشگری بهویژه اهالی محترم روستاها و مناطق ییلاقی، علاوهبر توسعه فرصت بومگردی، زمینه فروش سوغات، صنایع دستی، غذاهای سنتی و عرضه مستقیم محصولات روستایی را فراهم سازند. یادگیری زبان خارجی، مرمت یا حفظ ساختار تاریخی خانه های قدیمی، احیا و استفاده از ظرفیتهای بومی منطقه نظیر راه تنور سنتی و پختن نان محلی، چای دودی، انواع شیرینی و حلواهای سنتی، بافت پارچه، چادر، نمد و ... نهتنها برای گردشگران خارجی بلکه برای گردشگران داخلی نیز جذاب هستند و مخاطبان و علاقه مندان خود را دارد. شهرداران شهرها و دهیاران روستاها میتوانند با هماهنگی و برنامهریزی منسجم و همکاری اداره کل گردشگری و صنایعدستی و سایر دستگاههای متولی، فرصت حضور مشاوران اقتصادی، فرهنگی، ورزشی، غذایی و ... را که در حوزه گردشگری فعال هستند، در مناطق شهری و روستایی فراهم کنند تا شهروندان با توجه به توانایی و ظرفیتی که دارند، از دانش این اساتید بهرهمند شوند و گردشگری طبیعی، گردشگری ورزشی، گردشگری غذایی، گردشگری سلامت و سایر زیر شاخه های گردشگری در همه استان های به صورت علمی وارد فاز اجرا شوند. بپذیریم گردشگری یک علم است و برای بهرهمندی از مزایای آن باید علمی و براساس اصول حرکت کنیم. با این رویکرد شاید بتوان حتی وعدههای ایجاد چندمیلیون شغل در کشور را نیز رنگ واقعیت بخشید.