بهمناسبت گشایش مدارس و آغاز سال تحصیلی 1402؛
تحصیل «علم» تحکیم مبنایی سلامت جامعه است؛ اما با «عمل» و «تقوا»
شیخ علی واشقانی فراهانی*
پیامبر اسلام وقتی وارد مسجد شد دو گروه را در مسجد مشاهده کرد که گروهی مناجات با خدا و ذکر خدا میکردند و گروهی به گفتگوی علمی اشتغال داشتند و لذا آن حضرت در جمع گفتگوی علمی حضور یافت که گروه مناجات با خدا گفتند چرا به جمع ما نپیوستی حضرت فرمود: من برای مذاکره علمی و انتشار آن مبعوث شدم و این افکار و عمل پیامبر خدا؟ص؟ بیانگر ایناستکه حیات و ممات جامعه به علم و قلم است که حضرت محمد؟ص؟ همانا از نخستین اندیشهاش تعلیم و تعلم علم و هدایت مردم به کسب آن در مسجد بود، که در اسلام اولین مرکز تحصیل علم مسجد بود و لذا با گذر زمان و افزایش جمعیت تحصیل علم با مدیریت وزارت آموزشوپرورش اداره میشود که هیچ انسانی از حوزه این وزارت نمیتواند بیبهره باشد بلکه جملگی ملتها با هر شرایطی باید از حوزه این وزارت خانه در کسب علم و دانش همت لازم را برای فراگیری ایفا نمایند که هر انسان دانا کسیست که علم دیگران را به علم خویش افزایش دهد و آنچه را که فرا گرفته است به آن عمل کند و انتشار دهد هر ملتی که انتشار کتاب آن گسترش دار است نشان از ایناستکه آن ملت اهل کتاب و قلم و مطالعه هستند و این روند زمانی در بین توده مردم مشاهده خواهد شد که علم و ایمان را به همراه داشته باشند و آنان که در جهان درخشیدند به آنچه تحصیل داشتند تقوا و عمل و ایمان را به همراه عمل ممزوج نمودند، که همانا دانش سکوت است و گوش دادن و دیگر حفظ کردن و آنگاه عمل آن و درنهایت نشر آن است و امروز و بلکه همیشه علم نیاز اولیه آگاهی ملتها بوده است. که مهمترین علم ایناستکه اول انسان خود را بشناسد و دوم اینکه خدای خویش را بشناسد و سوم اینکه بداند خداوند از انسان چه انتظاری دارد و سوم اینکه بداند خداوند برای انسان چه چیزهایی ساخته است و چهارم اینکه بداند چه چیزهایی انسان را از دین خارج میکند، پس انسان در هر انجام کاری باید مدیریت، هدف، زمان، مکان، تقوا و ایمان داشته باشد تا بتواند به سرمنزل مقصود برسد و در غیر این صورت انسان یک زندگی نباتی خواهد داشت تا زمانی که به مقام جایگاه انسانی علم و اطلاع لازم را نداشته، که مقام و منزلت انسان به آن و علم و دانشی است که عمل میکند و نه به آنچه اندوخته و عنوان کسب کرده است، که بهکارگیری علم در جایگاه حقیقیاش سرچشمه حیات جامعه است و منشأ خیر و برکات، والدینی که به تحصیل فرزندان همت گمارند آنها هم نیز از خدمت فرزند انسان به جامعه پاداش خواهند داشت، که با این تفاسیر از شاخصترین رسالت در حفظ حقوق فرهنگی فرزندان تشویق آنها به تحصیل علم در خانواده خواهد بود که این روند همانا از خردسالی در روستای واشقان از توابع شهرستان فراهان استان مرکزی (اراک) با هدایت و تشویق والدین در مکتبخانه (فراگیری) قرآن فرزندان با قرآن آشنا میشدند و سپس دروس ابتدائی را نیز در مدرسه دبتسان واشقان سپری مینمودند و راهنمایی را در شهرستان تفرش و یا جاهایی که در فراهان امکان ادامه تحصیل بود، اشتغال میداشتند و بعدها نیز اشخاصی ادامه تحصیل و درنهایت به دانشگاه وارد میشدند. آری هیچگاه نباید از هدایت و تشویق تحصیل علم فرزندان غافل شد بلکه باید همیشه آنها را به کسب علم و ایمان کمک و عزت آنها را خواست و جامعه در این مقوله انسان سهیم است و نمیتواند بیتفاوت باشد که باید تحصیل به علم و ایمان را همیشه همچون نماز و غذا که تکراریست تکرار نمود و تا آخر عمر انسان نباید خود را جدای از این نعمت الهی باشد و حال همانطورکه به سلامت غذا توجه دارد به سلامت شخصیت و روح و روان و اندیشه هم باید دقت کرد بلکه دقت مضاعف و در تقویت تحصیل علم مساجد هستند که بهترین نهاد برای نشر و ترویج علم و ایمان و کسب تقواست و این از همت امام جماعت مسجد است؛ لذا که بیش از دهسال است که دانشآموزان و یا دانشگاهیان که دست رسی به مسجد امام رضا؟ع؟ دارند در ساعاتی به اقتضا نیز در این مسجد مطالعه و مباحثه داشته و دارند و بهلحاظ اینکه این مسجد با حضور مستمر امام جماعت و مؤسس آن در مسجد با جلسات گسترش یافته فرهنگی، مذهبی، اجتماعی امکانپذیر است و این زمانی امکانپذیر است که مسجد دارای امام جماعت فعال و وقت مطلوب خود را در خدمت مسجد و مردم بنهد که این روند ثمرات بسیاری را در جامعه اسلامی خواهد داشت و اما بر مسئولین (زمامداران است) و متمکنین که با مساعدت و حضور در مساجد باشد که اقشار دانشجو و دانش آموزان روحیات تازهای و امید را در ادامه تحصیل و بعدازآن را داشته باشند و همچنین در جوار مسجد همچنان که اصحاب صُفّحه از محضر پیامبر بهره میگرفتند و رسول خدا ؟ص؟ به آنها خواندن و نوشتن میآموخت امروز هم این تفکر و عمل رسول خدا ؟ص؟ در جوار مسجد ضروری و الزامی است و این عمل که مسافران و بیماران سطح کشور از اسکان مسجد استفاده میکنند. جملگی انتظار دارند مسجد اینگونه باید باشد که اصل مسجد همین است امت اما ولی... و اما خود نیز اگر همیشه نوجوانان و جوانان را حتی در جوار والدینشان تشویق به تحصیل علم مینمایم اما خود بهلحاظ به بیماری صرع و تشنج که مبتلا شدم از ادامه تحصیل بازماندم و اما از مطالعه کتاب بهره گرفتم و سعی بر آن داشته آنچه را آموختم از قرآن و سخنان انبیاء و اهلبیت؟ع؟ در توان خویش ایمان و عمل نمایم که امروز چنانچه مردم از افکار و اعمال اینجانب در سطح کشور اطلاع یا و مشاهده نمودند اول همانا لطف خدا و استعانت از انبیاء و اهلبیت؟ع؟ هست و دوم عمل دیدهاند و جایگاه هر انسانی هم در نزد مردم از عمل است و مردمی بودن و ماندگاری هم به همین دو موضوع خواهد بود و بر همین لحاظ زندگی اینجانب با مسجد و مردم مطالعه نویسندگی تلفیق شده است.
اثرگذار اگر عمر جاودان خواهی که مقدار زندگی هر کس به آثار است
*مؤسس و امام جماعت مسجد امام رضا