نور، صدا، اقتصاد سینما!

توسعه چشمگیر فناوری و ابداعات و اختراعات نوین نظیر هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، ربات‌های انسان‌نما و ... آینده بسیاری مشاغل را با تهدیدات جدی مواجه ساخته. هرچند تا امروز هم بسیاری از مشاغل به خاطره‌ها پیوسته‌اند و آثار آن‌ها را باید در کتاب‌ها و موزه‌ها جست! البته توسعه فناوری همان‌گونه که بسیاری از شغل‌ها را از بین می‌برد باعث به‌وجودآمدن شغل‌های جدید خواهد شد. بااین‌وجود نباید از فرصت‌های موجود به‌بهانه کم‌رنگ‌شدن یا کاهش استقبال مردم غافل شد. یکی از صنایعی که در دنیا نه‌تنها با توسعه فناوری به حاشیه رانده نشد و ازقضا پیشرفت هم داشت، صنعت سینما‌ست. سرگرمی و تفریح، تجربه احساسات، ابزاری برای بیان فرهنگ، حفظ و بازتعریف وقایع تاریخی، حفظ یا ایجاد هویت فرهنگی، آموزش و آگاهی‌بخشی، ایجاد اشتغال و کمک به توسعه پایدار ازجمله دلایلی‌ست سینما در دنیا با حمایت‌های جدی دولتی و مردم مواجه است؛ اما در کشور ما باوجود نیاز به صنعتی نظیر سینما برای تقویت آموزه‌های فرهنگی و اجتماعی و کمک به ساختارهای اقتصاد، سینما در محاقی خودساخته فرورفته است و درعمل از سبد فرهنگی خانوارها حذف شده است. سال‌هاقبل مردم برای تماشای فیلم در سینماها گاهی ساعت‌ها در صف‌های طولانی منتظر می‌مانند؛ اما امروز به‌دلایل مختلف ازجمله مشکلات اقتصادی مردم، تغییر ذائقه تفریحی مردم، وجود تفریحات موازی و درنهایت نبود فیلم‌های مناسب و مخاطب‌محور، مردم با سینماها قهر کرده‌اند. درادامه با ساخت سینمای خانگی در منازل که ابعاد برخی‌ازآن‌ها تقریباً صدبرابر تلویزیون‌های 14‌اینچ قدیمی هستند و آب‌بستن به فیلم‌ها، صنعت سینما، گیشه و ذائقه مخاطب را توأمان با خاک یکسان کردیم و اراده‌ای برای بازگرداندن آب رفته به جوی نداریم. روزگاری با پخش بخشی از هنرنمایی‌های جمشید هاشم‌پور، فرامرز قریبیان، بیژن امکانیان و ... در قالب تیزرهای تبلیغاتی فیلم‌هایی سینمایی‌ها که از تلویزیون پخش می‌شد، سینماها مملو از تماشاگر می‌شدند؛ اما امروز اگر برای مخاطبان سرویس تلفنی هم بفرستیم حاضر به تکان خوردن از جایشان نیستند! تقویت اقتصاد سینما نیازمند یک بازتعریف و رویکرد جامع و چندجانبه است که با سرمایه‌گذاری‌ها و سیاست‌گذاری‌های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و فنی آغاز می‌شود و به تغییر ذائقه در مخاطبان به‌ویژه جوانان و نوجوانان و آشتی با سینما ختم می‌شود. شاید بهبود کیفیت فیلم‌ها و محتوای هنری، بازاریابی و تبلیغات مؤثر، توسعه زیرساخت‌ها، تجهیز سینماها، برگزاری جشنواره‌های فیلم و اکران‌های ویژه در جذب مخاطبان این هنر بی‌نظیر مؤثر باشند. فراموش نکنیم سینما مقصد نیست. مسیری اجتماعی و هویت‌ساز است که نقشی کلیدی در رسیدن جامعه به مقصد ایفا می‌کند. موفقیت صنعت سینما به همکاری نزدیک میان دولت، بخش خصوصی، هنرمندان و مخاطبان بستگی دارد. با اجرای ترکیبی راهکارهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و آموزشی و توجه به نیازهای روز مخاطب، می‌توان صنعت سینما را به سطحی بالاتر ارتقا داد که علاوه‌بر مرتفع ساختن نیازهای اجتماعی و فرهنگی جامعه، اقتصاد را هم تا بخش قابل‌توجهی متحول کند. توجه به ظرفیت‌های فرهنگی را از یاد نبریم.