عمارت مسعودیه

عمارت مسعودیه بنایی است که به دستور مسعود میرزا ملقب به ظل السلطان فرزند ناصرالدین شاه قاجار در تهران میدان بهارستان ساخته شد. مساحت عمارت مسعودیه حدود ۴۰۰۰ مترمربع و مرکب از بیرونی و اندرونی و دیگر ملحقات است. در واقع نام این عمارت نیز برگرفته از نام مسعود میرزا به مسعودیه شهرت یافته است که امروزه از جاهای دیدنی تهران محسوب می‌شود. مجموعه عمارت مسعودیه شامل ۵ عمارت دیوانخانه، سفره‌خانه، حوض خانه، عمارت سید جوادی، عمارت مشیرالملکی و عمارت سردر، پر است از گچبری، کاشیکاری، خطاطی، نقاشی دیواری و به طوری کلی تزیینات نفیس، تقسیم بندی‌های فضایی و عملکردهای متنوع. این مجموعه تاریخی دارای ۷ کتیبه است که دو کتیبه در سردر اصلی، یک کتیبه در سردر کالسکهرو، دو کتیبه در عمارت دیوانخانه و دو کتیبه نیز در عمارت مشیریه قرار دارد. عمارت مسعودیه در طول سال‌های عمر خود شاهد وقایع بسیار زیادی بوده. در جریان جنبش مشروطه با توجه به نزدیکی آن به میدان بهارستان و اختلاف ظل السلطان با برادرش مظفر الدین شاه و فرزند او، یکی از پایگاه‌های مشروطه خواهان و مخالفان محمد علی شاه بود. در سال ۱۲۸۷ در نزدیکی این عمارت بمبی دست ساز زیر کالسکه محمد علی شاه منفجر شد که بهانه لازم را برای به توپ بستن مجلس دست او داد. پس از واقعه بهارستان، عمارت مسعودیه نیز به همراه خانه ظهیرالدوله و سایر مشروطه خواهان به رگبار بسته شد. بنای بسیاری از ساختمان‌های فرهنگی کشور در این عمارت گذاشته شد. نخستین کتابخانه و موزه ملی ایران جایی در گوشه این عمارت برپا شدند. در حدود سال‌های ۱۳۰۴ انجمن معارف با استفاده از یکی از اتاق‌های آن نخستین کتابخانه رسمی ‌کشور را که پایه اصلی و اولیه کتابخانه ملی بود را گذاشت. چند سال بعد نیز یکی دیگر از اتاق‌های آن به عتیقه‌های باستانی که از گوشه و کنار ایران به دست آمده بود اختصاص یافت و در حقیقت نخستین موزه ایران در آن پایه گذاری شد. اشیای عتیقه همین جا در سال ۱۳۱۸ به موزه ملی منتقل شد.
مسیر دسترسی: میدان بهارستان، خیابان اکباتان، تقاطع خیابان ملت، پلاک 15