تراکنـش نـامـوفق!

بانک‌ها در حال سپری کردن شلوغ‌ترین روزهای کاری خود در طی سال هستند و این موضوع باعث می‌شود در بخش‌های مختلف شاهد برخی مشکلات باشیم. بخش بانکی کشور مدت‌هاست که نتوانسته اعتماد و اطمینان مردم به خود را به‌دست بیاورد و ایجاد هرگونه مشکل مترقبه و غیرمترقبه، بانک‌ها را در تیررس انتقادات قرار می‌دهد. با وجود در نظر گرفتن شعب کشیک برای ایام تعطیل باز هم مردم فکر می‌کنند با حد معینی از وجه نقد را برای تعطیلات نوروز در خانه نگه دارند. روزهای پایانی هر سال با افزایش نقدینگی و گردش پول بالا مواجه است. در این میان علاوه بر پرداخت حقوق، عیدی، پاداش و سایر مواردی که مربوط به دستمزد می‌شود حجم کاری بالایی را ایجاد می‌کند. هرچند که دیگر مانند گذشته نیاز نیست مردم ساعت‌ها در صف‌های طولانی بنشینند تا اموراتشان انجام شود و اغلب افراد این روزها از بانکداری مجازی یا الکترونیکی بهره می‌گیرند، اما این موضوع تنها بخشی از کار را برای مردم ساده کرده است زیرا حساب‌رسی‌های بانکی به قوت خود باقی است. با این حال همین بانکداری الکترونیکی هم مشکلات مربوط به خود را دارد. از یک سو نیاز است خودپردازها همواره پول کافی داشته باشند تا مردم دست خالی از آنها برنگردند. مسئله‌ای که در برخی از خودپردازها موجب می‌شود شهروندان با مشکل برخورد کنند. بر اساس سنت‌ها بسیاری دوست دارند پول نقد عیدی دهند و این طلب می‌کند که بانک‌ها علاوه بر اینکه همواره مراقب ذخیره پول خودپردازها باشند، از اسکناس‌های نو استفاده کنند. برای این منظور برخی از بانک‌ها در روزهای گذشته اقدام به پر کردن سبد پولی خودپردازها با اسکناس‌های خرد مانند 5000 تومانی و تقریبا کهنه کردند تا بتواند در روزهای تعطیل آخر سال سبد پولی دستگاه‌ها را با ایران‌چک‌های 50 هزار تومانی و 100 هزار تومانی پر کنند. این کار مزایا و معایب خود را دارد. افراد الزاما باید بر مبنای 50 هزار تومان مبلغ خود را درخواست کنند و نمی‌توانند اسکناس خرد داشته باشند اما به دلیل اینکه مبلغ هر ایران‌چک بالاتر است، کارمندان شعب می‌توانند مطمئن باشند که نقدینگی دستگاه دیرتر تمام می‌شود. در اقداماتی نادر برخی از بانک‌ها در ساعت‌هایی به‌ویژه ساعات پایانی و ابتدایی روز، عملیات بانکی برای کارت‌های سایر بانک‌ها را انجام نمی‌دهند. در برخی از آنها هم تمام عملیات بانکی به‌جز پرداخت وجه نقد صورت می‌گیرد. حال اگر فرد به خودپرداز بانک مربوطه دسترسی نداشته باشد بی‌شک با مشکل مواجه می‌شود. برای دسترسی افراد به اسکناس نو معمولا شعب منتخبی اعلام می‌شوند تا مردم با مراجعه به آنها بتوانند نیاز خود را رفع کنند. در واقع این اقدام بانکی برای کاهش مراجعات به تمامی شعب و جلوگیری از شلوغی آنها بسیار خوب است به‌خصوص که مردم هم می‌دانند مسقیما باید کجا بروند، با این حال در برخی از این شعب ازدحام و صف مشاهده می‌شود و تعداد اندکی از آنها هم خیلی زود اعلام می‌کنند که سهمیه اسکناس نوی آنها تمام شده است. در حوزه بانکداری الکترونکی مشکلات معمولا ناراحتی بیشتری برای کاربران ایجاد می‌کند. زیرساخت‌ها و تعداد خدمات در بانکداری الکترونیک ایران هنوز به میزان کافی نیست و در زیرساخت‌ها هم به استانداردهای لازم نرسیده‌ایم. از سوی دیگر امروزه اکثر نقل و انتقالات مالی و خریدها آنلاین یا با استفاده از خودپردازها صورت می‌گیرد. مشکلات زیرساختی در اثر ترافیک بالا بیشتر نمایان شده و بعضا از حساب کاربران چند بار مبلغ کسر می‌شود. هرچند که این پول بعدا به حساب مشتری بازگشت داده می‌شود اما ممکن است ناراحتی‌هایی برای مردم ایجاد کند یا سبب شود در لحظه، کمبود نقدینگی پیدا کنند. خدمات بانکی در آخرین روزهای زمستان در چند سال گذشته بهبود داشته است و نمی‌توان منکر آن شد با این حال خدمات وام‌دهی در این مدت تعطیل می‌شود. شاید یکی از مهمترین مواردی که موجب نارضایتی مشتریان است این باشد که بانک‌ها به دلیل ترافیک کاری بالا و کاهش نقدینگی خود معمولا سود سپرده‌های ماه آخر سال را به‌موقع و مانند ماه‌های دیگر اعلام نمی‌کنند در حالیکه شاید بسیاری مبلغ سود را برای مصرف درنظر گرفته باشند. در این میان تعدادی از شعب برخی از بانک‌ها به مسدود کردن سپرده‌ها هم اقدام می‌کنند. در سال‌جاری بانک‌ها زودتر به استقبال نوروز رفته و تسهیلات‌دهی را تعطیل کردند که شاید یکی از مهمترین دلایل آن کاهش نقدینگی خود بانک‌ها باشد. چه خصوصی و چه دولتی اکثر بانک‌های کشور به بانک مرکزی مقروضند و باید برای قرض خود سود بپردازند؛ از این رو هجوم مردم برای برداشت پول موجب می‌شود که شاید بانک‌ها در تنظیم ترازنامه‌های خودشان با مسائلی روبرو شوند. امسال مانند سال قبل خودپردازها سقف برداشت وجه نقد را تا 500 هزار تومان در روز افزایش داده‌اند تا تعداد مراجعات کمتر شود با این حال بسیاری از مسائلی که در شهرهای بزرگ رفع شده است در شهرهای کوچک و روستاها هنوز باقی است. در تهران به‌راحتی می‌توان به شعبه کشیک دسترسی داشت و معمولا ایرادات خودپردازها از مشکلات سخت‌افزاری تا اتمام ذخیره سبد پولی سریعا رفع می‌شود اما شهرهای کوچکی که با شهرهای هم‌جوار خود هم فاصله مکانی دارند در تعطیلات نوروز کمتر از این سطح خدمات بهره‌مندند. سال نو در حالی میهمان کشورمان می‌شود که بانک‌های کشور حال چندان خوبی ندارند و امیدواریم سیاست‌گذاری‌های بهتری در این حوزه در سال 96 صورت بگیرد.