تحول دیجیتالی در عرصه‌های مختلف، به اولویت استراتژیک و حیاتی دولت‌های جهانی تبدیل شده؛ ولی ما هنوز شاهد تولد صنعت تحول دیجیتال هستیم. قبل از ورود به آینده صنعت تحول دیجیتال، اجازه دهید به‌شکل مختصر گذشته آن‌را بررسی کنیم. اگرچه تحول دیجیتال درحال‌حاضر بحث حاکم دنیاست و آمارهای Google Trends طی پنج‌سال‌گذشته افزایش 10برابری علاقه به جست‌وجوی این‌موضوع را نشان می‌دهد؛ اما باز یک مفهوم جدید در دنیای فناوری‌ست. ریشه‌های تحول دیجیتال به سال ۱۹۴۸ و مقاله اصلی کلود ای. شانون باعنوان «نظریه ریاضی ارتباطات» برمی‌گردد که راه را برای دیجیتالی‌سازی هموار کرد. دهه‌های بعداز‌آن، شاهد یکسری اکتشافات دیجیتالی بودیم که به‌عنوان پایه‌های صنعت تحول دیجیتال امروزی عمل کردند؛ مانند طلوع ریزتراشه در دهه ۱۹۵۰، انتقال اولین پیام ازطریق ARPANET (نسخه اولیه اینترنت) در دهه ۱۹۶۰، ظهور کامپیوترهای خانگی در دهه ۱۹۷۰، اختراع شبکه جهانی وب در دهه ۱۹۸۰ و متعاقباً تصویب عمومی آن در دهه ۱۹۹۰. در دهه ۲۰۰۰، تغییر پارادایم سمت تحول دیجیتال به‌خوبی درحال‌انجام بود. در خرده‌فروشی، اکثر کمپین‌های تبلیغاتی عمده عناصر دیجیتال را در خود جای دادند؛ حتی اگر اکثر خریدها در فروشگاه‌ها و به‌شکل حضوری و با پرداخت پول نقد انجام می‌شد. از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۵، ظهور دستگاه‌های هوشمند و پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی منجر به تغییر گسترده در نحوه ارتباط مصرف‌کنندگان و کسب‌وکارها با یکدیگر و انتظارات مشتریان شد که در نتیجه خدمات‌رسانی به مشتریان در حوزه تجارت الکترونیک به‌طرز چشمگیر بهبود یافت. از سال ۲۰۱۵ تابه‌امروز، فراگیر‌بودن دستگاه‌های تلفن‌همراه و گسترش سریع فناوری‌های دیجیتال در سراسر جهان به افزایش بودجه تحول دیجیتال کمک کرد. شرکت‌ها نیز دیجیتالی عمل می‌کنند؛ مانند بهره‌برداری از فناوری‌های جدید و SaaS برای ایجاد عملیات خاص که فوراً به تغییرات در محیط رقابتی واکنش نشان می‌دهد و کارمندان را از مشقت‌های مدیریت دستی برای تمرکز بر تفکر استراتژیک رها می‌کند.
۱. افزایش سرمایه‌گذاری جهانی در تحول دیجیتال
براساس گزارش IDC؛ سرمایه‌گذاری جهانی در تحول دیجیتال قرار است با نرخ ترکیبی ۱۷.۱درصد در سال رشد کند و تا ۲۰۲۳ به رقم خیره‌کننده ۲.۳تریلیون‌دلار (۵۳درصد از کل هزینه‌های ICT) برسد. ایالات متحده و پس‌ازآن اروپا و سپس چین بزرگ‌ترین هزینه‌کنندگان در فضای تحول دیجیتال خواهند بود. البته پیش‌بینی می‌شود کشور چین تا سال ۲۰۲۳ از اروپا پیشی بگیرد. خدمات مالی شامل بانکداری، بیمه و امنیت شاهد بالاترین هزینه سرمایه‌گذاری در دنیای دیجیتال بین هر صنعت خواهند بود. بااین‌حال، سرمایه‌گذاری‌های عظیمی در ساخت رباتیک انجام خواهد شد که پیش‌بینی‌ها حکایت از آن دارد که ظرف سه‌سال‌آینده این‌قضیه دوبرابر می‌شود.
۲. تغییر تمرکز از B2B به B2B2C
تعداد فزاینده‌ای از شرکت‌های B2B به‌سمت تجارت الکترونیک B2B2C (کسب‌وکار به مصرف‌کننده) تغییر خواهند کرد و به مشتریان خود محصولات قابل‌تنظیم و سفارشی ارائه می‌دهند. مشتریان B2B شروع به تقاضای همان سطح از خدماتی می‌کنند که در زندگی B2C خود با آن مواجه بوده‌اند. فروش B2B2C به کسب‌وکارهای B2B اجازه می‌دهد تا خدمات سطح آمازون را به مشتریان سازمانی خود ارائه دهند.
۳. ایجاد فرصت‌های قابل‌توجه در اینترنت اشیا
طبق گفته مک‌کنزی؛ تعداد دستگاه‌های متصل به اینترنت اشیا (IoT) تا سال ۲۰۲۳ به ۴۳میلیارد افزایش می‌یابد که تقریباً نسبت به سال ۲۰۱۸ رشد سه‌برابری را تجربه خواهد کرد. این افزایش رشد که تاحدزیادی به‌دلیل هزینه‌های پایین‌تر فناوری حسگر ایجاد می‌شود، نشانگر فرصتی عظیم برای صنعت تولید است که جریان‌های تولید را ازطریق افزایش دید در سطح عملیات کارگاهی و میدانی، زنجیره تأمین تولید، از راه دور و برون‌سپاری افزایش دهد.
۴. تغییر نگرش مردم
درحالی‌که شاید فرض کنید حیاتی‌ترین عامل تحول دیجیتال خود فناوری‌ست؛ اما این مردم هستند که باعث تحول دراین‌عرصه می‌شوند. عدم‌مهارت کافی افراد و طرز فکرشان برای ا‌ستفاده از قابلیت‌های دیجیتال یک چالش به‌حساب می‌آید. به‌گفته گارتنر، ۶۴درصد از مدیران فکر می‌کنند که کارکنان آن‌ها نمی‌توانند با نیازهای مهارتی آینده هماهنگی داشته باشند. کمبود مهارت، یکی از موانع اصلی تحول دیجیتال در سازمان‌های بزرگ است.
۵. هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی
آمارها تصویر واضحی از اینکه چگونه هوش مصنوعی مرکز تحول در صنعت تولید خواهد شد را نشان می‌دهند. طبق گزارش اخیر Accenture؛ فناوری‌های مبتنی‌بر هوش مصنوعی تا سال ۲۰۳۵، بهره‌وری در تولید و توانمندسازی کارکنان برای کار هوشمندانه‌تر را به‌میزان خیره‌کننده ۴۰درصد افزایش خواهند داد؛ اما درحال‌حاضر تنها ۱۲درصد از تولیدکنندگان از هوش مصنوعی‌ستفاده می‌کنند.
۶. سرویس XaaS
شرکت‌ها به‌جای ارتقای مهارت‌های کارکنان فعلی یا استخدام نیروی کار ماهر، به‌طور چشمگیری به برنامه‌ها و خدمات شخص ثالث مبتنی‌بر ابر نگاه می‌کنند تا کار را برای آن‌ها انجام دهد. رویکرد XaaS کارایی مالی، بهره‌وری بهبود‌یافته، امنیت سایبری قوی‌تر، چابکی بیشتر، انعطاف‌پذیری و مدیریت راه‌حل‌های اولیه را نوید می‌دهد.
۷. شبکه بی‌سیم Ramp-Up 5G
سال‌هاست که فناوری 5G یا همان شبکه بی‌سیم نسل پنجم وارد دنیا شده؛ اما تا بروز قدرت کامل این استاندارد جدید هنوز راه زیادی باقی مانده. بااین‌حال، هنگامی‌که 5G به‌شکل کامل مورداستفاده قرار گیرد، تأثیر آن بر صنعت تحول دیجیتال بسیار خواهد بود و باعث پیشرفت‌های سریع در شهرهای هوشمند، وسایل‌نقلیه، تولید و فناوری اینترنت اشیا می‌شود که تشنه 5G و قابلیت‌های بی‌سابقه انتقال داده آن هستند.
۸. پوشش شکاف مهارت‌های فناوری اطلاعات توسط هوش مصنوعی
طبق نظرسنجی اخیر از ۶۰۰ رهبر منابع انسانی؛ ۴۰درصد از کارفرمایان معتقدند که هوش مصنوعی به پرکردن شکاف مهارت‌های آینده کمک می‌کند. درنظر بگیرید که استخدام یک باریستا ۲۰هزاردلار و خرید یک بازوی رباتیک باریستا که ۲۴ساعته بدون دستمزد استعلاجی یا مرخصی سالانه کار می‌کند، ۲۵هزاردلار هزینه دارد. طبیعتاً به‌راحتی می‌توان درک کرد چرا شرکت‌ها هوش مصنوعی را بر هوش انسانی ترجیح می‌دهند. Google Brain نرم‌افزاری‌ست که می‌تواند نرم‌افزارهای مبتنی‌بر یادگیری ماشین را طراحی کند. چنین پیشرفتی به شرکت‌ها اجازه می‌دهد تعداد کمتری از توسعه‌دهندگان را استخدام کنند.
۹. حفظ حریم خصوصی
حریم خصوصی، یک تهدید جدی برای هر کسب‌وکاری‌ست که بر روی تحول دیجیتال سرمایه‌گذاری می‌کند. دستگاه‌های IoT و 5G فقط برای جلوگیری از خطر نقض اطلاعات مفیدند. کسب‌وکارهای بزرگ و کوچک به‌طور اجتناب‌ناپذیری از انتظارات مردم درزمینه حفظ حریم خصوصی عمومی غافل می‌شوند و درنتیجه شهرت آن‌ها از بین می‌رود. قرار است امنیت سایبری به یک مزیت رقابتی کلیدی برای کسانی تبدیل شود که مایل به سرمایه‌گذاری دراین‌فضا هستند و می‌توانند سیاست‌های امنیتی و حفظ حریم خصوصی خود را به مشتریان منتقل کنند.
۱۰. تازگی کمتر و عمل‌گرایی بیشتر
اغلب شرکت‌هایی که می‌خواهند خود را نوآور معرفی کنند، بدون فکر به پیامد آن، روی فناوری‌های جدید سرمایه‌گذاری می‌کنند. Forrester سال ۲۰۱۹ را سالی که تحول دیجیتال عملی شد، نام‌گذاری کرد و ما شاهد ادامه این‌روند تا سال ۲۰۲۰ و پس‌ازآن هستیم. CIOها به اصول اولیه بازمی‌گردند و استراتژی‌هایی را بر پایه‌هایی بادوام می‌سازند که دستیابی به اهداف تجاری را بر موارد دیگر ترجیح می‌دهند.
مهران محمدپور/ باشگاه خبرنگاران جوان