کشورهای دنیا برای آلودگی هوا چه میکنند؟
نقشههایی برای یک نفس عمیق
مشکل آلودگی هوا تنها مختص ایران نیست؛ بلکه همه کشورهای دنیا در سراسر جهان با اینمعضل روبهرو هستند؛ اتفاقیکه برای برطرفکردنش برنامههای کوتاهمدت و بلندمدت درنظر گرفتهاند. آلودگی هوا چه با دود و چه با ریزگرد، رفتهرفته برای مردم ایران نه مهمان ناخوانده بهحساب میآید و نه اتفاق غیرمنتظرهای که سالبهسال بخواهیم از مواجهه با آن انگشتبهدهان بمانیم. موضوعیکه طی همه اینسالها با وجود همیشگیبودن و حضور بهموقع و سالانهاش، برای برطرفکردنش اقدامهای قابلِتوجه و تاثیرگذاری صورت نگرفته است؛ تاجاییکه نهایت اعتراضها و شکایتهای مردمی بهقوت خودش باقی مانده و انتهای تلاش برای تنفس کمتر هوای آلوده، تعطیلی چندروزه مدارس در سطح کشور بوده است. شاید بیشتر ما خوب بدانیم که اینآلودگیهایِ فصلی نهفقط مختص ایران که در همه دنیا بهعنوان یک معضل جدی بهآن نگاه میکنند. ایندرحالیستکه در سایر شهرهای دنیا برای کمترکردن و برطرفکردن اینشرایط، به راهِحلهای مختلف روی آوردهاند؛ راهحلهایی که عملیکردن آن بهمرورِزمان نهتنها به کمکردن آلودگی کمک میکند؛ بلکه داشتن یک هوای سالم و پاک را برای شهروندان بهارمغان میآورد.
فرانسه
پاریس را بیشتر با لقب عروس شهرهای دنیا میشناسیم. پایتخت کشور فرانسه و یکیازشهرهایِ بزرگ اروپا که همین بزرگبودن آن میتواند دردسرساز بوده و شهروندانش با آلودگی دستبهگریبان باشند؛ اما یکیازتمهیداتی که اینشهر در زمان آلودگیهای بزرگ عملی میکند، رایگانکردن هزینههای استفاده از وسایل حملونقل عمومی برای مردم شهر است؛ تاجاییکه مردم را به استفاده از دوچرخه تشویق میکنند و حتی در منطقههای مشخصی از شهر برای مدتهای طولانی و ماهانه تردد اتومبیل ممنوع اعلام میشود.
هند
طبق گزارشهای اعلامشده، میزان آلودگی در پایتخت هندوستان بهاندازه آلودگی در شهر پکن اندازهگیری شده است؛ معضلیکه درنهایت باعث میشود برای کاهش حجم آلودگی در کشور رفتوآمد خودروهای دیزلی و حتی ماشینهای شاسیبلند ممنوع باشد یا عبورومرور چیزی حدود دههاهزار ماشین بهصورت مرحلهای و ازطریق شمارهپلاک ممنوع شود؛ چیزی شبیه همان زوج و فرد خودمان در ایران.
هلند
در هلند یکیازچیزهاییکه برای کمکردن آلودگی هوا درنظر گرفتهاند، ایناستکه سیاستمداران قصد دارند تا از سال ۲۰۲۵ فروش خودروهای بنزینی و دیزلی را ممنوع و بهجایِآن، خودروهای برقی و هیدروژنی را جایگزین کنند.
آلمان
در فرایبورگ آلمان، چیزی حدود ۵۰۰کیلومتر مسیر برای رفتوآمد دوچرخه، مترو، تراموا و سیستمهای حملونقل ارزان و کارآمد درنظر گرفته شده است. در مناطق حومه شهر نیز مردم اجازه پارککردن ماشینهایشان را جلوی در خانهها ندارند و پارککردن در خیابانهای شهر برای مالکان خودرو چیزی حدود ۱۸هزاریورو هزینه دارد؛ ولی درعوض، کسانیکه ماشین ندارند، از مزایای مختلفی برخوردارند؛ مثل پیشنهاد خانههای ارزانتر، استفاده رایگان از وسایل حملونقل عمومی یا ارائه فضاهای زیادی برای دوچرخهسواری.
نروژ
در اسلو؛ پایتخت نروژ هم قصد دارند که تا سال ۲۰۲۰ انتشار گازهای گلخانهای را بهنصف برسانند و یک منطقه بزرگ بدون ماشین طراحی کنند تا مسیری ۴۰مایلی برای رفتوآمد دوچرخهها بسازند و ازطرفِدیگر، بسیاریازفضاهایِ دارای پارکینگ را حذف کنند.
فنلاند
در هلسینکی؛ پایتخت اینکشور هم مثل سایر کشورها تمام تلاش برایناستکه با کاهشدادن بخش زیادی از اتومبیلهای سطح شهر و ازطرفی سرمایهگذاری روی استفاده از وسایل حملونقل عمومی به بهبود وضع آلودگی هوا رسیدگی کنند؛ چون معتقدند تشویق مردم به استفاده از دوچرخه، پیادهروی و کیفیت بالای خدمات حملونقل عمومی باعث میشود تا سال ۲۰۵۰ کسی نخواهد از خودروی شخصی خودش دراینکشور استفاده کند.
دانمارک
کپنهاگ؛ پایتخت کشور دانمارک است. دراینشهر، استفاده از دوچرخه به استفاده از ماشینها الویت دارد؛ تاجاییکه تعداد دوچرخهها از جمعیت شهر هم بیشتر است. مسئولان آنجا محاسبه کرده است که یکمایل تردد با دوچرخه، ۰.۴۲دلار و یکمایل تردد با ماشین، ۰.۱۵دلار برای اینکشور هزینه دارد. درحالِحاضر، دهههاست که در بخش بزرگی از پایتخت اینکشور رفتوآمد وسایل نقلیه ممنوع اعلام شده و اینشهر برنامهریزی کرده تا سال ۲۰۲۵ ادامه دارد.
سوییس
زوریخ، پرجمعیتترین شهر کشور سوییس بهحساب میآید. ازجمله راهکارهاییکه درایناقلیم اروپایی برای مبارزه با آلودگیهای سطح شهر انجام دادهاند، مثل بسیاریازکشورهایِ پیشرفته محدودکردن فضاهای پارکینگ بوده و اینمحدودیت بهاندازهایستکه در زوریخ فقط تعداد محدودی از ماشینها هستند که اجازه دارند در هرساعتی که خواستند در سطح شهر تردد کنند. همچنین طیِاینسالها در زوریخ خطوط تراموای بیشتر و خیابانهای زیادی ساخته شده که درآنها ماشینها اجازه عبورومرور ندارند؛ اتفاقیکه دراینسالها باعث شده تا حجم قابلِتوجهی از ترافیکهای شهری و آلودگی هوا کاهش پیدا کند.
برزیل
یکیازشهرهای جنوبی برزیل، کوریتیباست؛ شهری با جمعیتی دومیلیوننفری که یکیازارزانترین سیستمهای اتوبوسرانی در دنیا را دارد. همینموضوع هم باعث میشود تا ۷۰درصد جمعیت مردم برای رفتوآمدهای روزانهشان ازاینوسیله استفاده کنند. اتفاقیکه نتیجه آن دراینشهر باعث شده تا کوریتیبا؛ هم ترافیک سبکی داشته باشد و هم کمتر با معضلی بهنام آلودگی هوا روبهرو شود.
رویا سادات هاشمی/ مهر