برندسازی؛ اهرم پایدارسازی تجارت صنایع دستی
در دنیای کنونی، برند یکیازمولفههایِ مهم و موثر در توسعه تجارت و بازارهای دنیا محسوب میشود و شاخص مهمی در زمینه ارزشگذاری محصولات ارائهشده بهشمار میرود. بهعبارتِدیگر، برندها مجموعهای از تصاویر و ایدههای خاص یک تولیدکننده را بهنمایش میگذارند و بدینوسیله ماهیت آنسازمان و محصول یا خدماتش را به مخاطب معرفی میکنند. امروزه بهدلیل اهمیت اینموضوع؛ سازمانها، شرکتها و مجموعههای تجاری کوچک و بزرگ، برای حضور جدی در عرصه بازارهای داخلی و خارجی و نیز بهمنظور پایدارسازی تجارت خود، نسبتبه داشتن برندهای شناختهشده اهتمام ویژهای دارند. بانگاهیبه آمارهای جهانی منتشرشده دراینزمینه هم مشخص است که رقابت جدی میان برندهای بزرگ و مشهور دنیا برای حفظ ارزش اقتصادی خود و میزان مخاطبشان برقرار است؛ اتفاقیکه بر برنامهریزی، سرمایهگذاری و مطالعات تخصصی برای حفظ وضعیت مطلوبشان دلالت دارد. در عرصه صنایع خلاق و فرهنگی، بهدلیل ماهیت ویژهای که دارند، مقوله «برند» از اهمیت والایی برخوردار است؛ چراکه ارائه ایدهها و طرحهای نو درقالبِ خدمات و محصولات مختلف در عرصه جهانی که رقابتهای بسیارشدیدی درآن حاکم است، وجود برندهای قدرتمند و با ارزش اقتصادی بالا، تاثیر بسزایی بر رشد و توسعه اینحوزه دارد. حال، در کشورهایی مانند ایران که از ظرفیت بالایی در زمینه محصولات و خدمات خلاق و فرهنگی برخوردار است و بهعنوان یکیازمراکزِ اصلی دنیا دراینزمینه بهشمار میرود، داشتن برندهای شناختهشده، واجد اهمیت بسیاربالاییست. تردیدی نیست که شکلگیری برندهای صنایع دستی ایران و رشد و توسعه آنها در بازارهای داخلی و خارجی، مقولهای مهم است که درمسیر تجاریسازی پایدار اینهنر،صنعت بومی باید بهآن اهتمام ورزید. حال، باید افزود که شناخت عوامل موثر بر برندسازی در صنایع دستی و توجه به چالشهای اینفرایند، در موفقیت اینکار، تعیینکننده است. صنایع دستی بهنسبت تنوع تولیدات و بدیعبودن آنها، ظرفیت بسیاربالایی برای رونقبخشیدن به اقتصاد و بازار هنر در ایران داشته و از آن میتوان بهعنوان نیرومحرکه «اقتصاد خلاق» یاد کرد. عرصهای که بهراحتی میتواند، اشتغال و چالشهای مرتبطباآنرا بهنحوِمطلوب برطرف سازد. اما باتوجهبه توضیحات پیشین، صنایع دستی و هنرهای سنتی ایران، برایِاینکه در بازار داخلی و بازارهای بینالمللی بتوانند جایگاه اقتصادی و ارزش مالی متناسب با خود را داشته باشد، به برندهایی نیاز دارد؛ برندهایی که بتواند متناسب با بدیعبودن محصولات ازحیث هنری و فرهنگی، در زمینه ارزش اقتصادی هم آنها را به موقعیتی ممتاز برساند؛ موقعیتیکه بسیاریازکشورها بهکمک رسانهها و ابزارهای تبلیغاتی نوین، درحالِ خلق آن هستند؛ درحالیکه اینظرفیت در فرهنگ و هنر ایران بهطورِبالقوه وجود دارد و میتوان با بهفعلیترساندن آنها حرکتی جدی بهسوی توسعه پایدار و حل مشکلات اشتغال و اقتصاد، آغاز کرد.
حجتالله مرادخانی