عوامل موثر بر شاخص بهای مواد غذایی
تورم معضل اقتصادی مهمی درکشورهای درحال توسعه است و تاثید اصلی آن بر رفاه اقتصادی و قدرت خرید مردم است. ازطرفی بهدلیل ارتباط تنگاتنگ تورم با زندگی افراد جامعه، علاوهبر آثار اقتصادی، درعصر حاضر، ابعاد اجتماعی و سیاسی گستردهای نیز دربردارد. دراینمیان، تورم درحوزه مواد غذایی از اهمیت ویژهای برخوردار است؛ چراکه نیاز انسان به غذا یک نیاز دائمی و فیزیولوژیک است، بنابراین بحث امنیت غذایی همواره از جایگاه ویژهای در جوامع مختلف برخوردار بوده و متغیر قیمت مواد غذایی بهعنوان یک متغیر کلیدی و اثرگذار بر عرضهوتقاضا برای مواد غذایی و محصولات کشاورزی مورد توجه سیاستگذاران است. بدیهی است روند افزایشی در قیمت مواد غذایی بالطبع باعث کاهش امنیت غذایی میشود. دراینراستا عرضه و تقاضای موادغذایی، متغیرهای پولی و مالی ازجمله حجم نقدینگی، نرخ واقعی ارز، نرخ سود بانکی، سطح دستمزدهای کشاورزی، ارزش افزوده بخش کشاورزی و حتی قیمت جهانی نفت از عوامل تاثیرگذار در شاخص بهای مواد غذایی محسوب میشوند. بهکارگيري سياستهاي مناسب ارزي ميتواند درکاهش نرخ تورم بهويژه تورم قيمت مواد غذايي که امنيت غذايي کشور را دچار بحران ميکند بسيار موثر باشد. بهعلاوه با افزایش سرمایهگذاری در بخش کشاورزی میتوان تولید مواد غذایی را افزایش و قیمت مواد غذایی را کاهش داد. تجربه کشورهای موفق درزمینه کشاورزی نشان میدهد که بهکارگیری تجهیزات سرمایهای درفعالیتهای مختلف کشاورزی منجر به افزایش بهرهوری عوامل تولید ازجمله مدیریت، نیروی کار و زمین و ایجاد فرصتهای شغلی میشود و این مهم خود منجر به افزایش عرضه مواد غذایی و کاهش قیمت خواهد شد. شاخص بهای موادغذایی تغییرات ماهیانه قیمتهای بینالمللی سبد مواد غذایی را رصد میکند. اخیرا سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) اعلام کرد: شاخص بهای مواد غذایی در سال 2017 میلادی نسبت به سال قبل از آن 8.2درصد رشد داشت که از میانگین چهارسال اخیر بالاتر بوده است. هدف این سازمان، بالابردن سطح زندگی و بهبود تغذیه مردم جهان، توزیع مناسب مواد غذایی درمناطق مختلف جهان و ایجاد امنیت غذایی است. شاخص بهای مواد غذایی فائو با وجود کاهش در اواخر سال 2017 به میانگین 174.6 واحد رسید. شاخص بهای مواد غذایی فائو در ماه دسامبر در پی افت شدید قیمت روغن نباتی و محصولات لبنی، کاهش یافته است. نکته حائز اهمیت ایناستکه با افزایش تولید داخلی مواد غذایی به خودکفایی در اینبخش نزدیک شده و در اینحالت قیمت موادغذایی تابع عرضه و تقاضای داخلی میشود و تا حدی از نوسانات مربوط به نرخ ارز و واردات موادغذایی مصون میماند و این به ایجاد امنیت غذایی و رفاه اقتصادی در کشور کمک شایانی خواهد کرد.
* رئیس هیئتمدیره -تعاونی تولیدکنندگان مواد غذایی کشور