۵ اسفندماه؛ مصادف با بزرگداشت «خواجه نصیر‌الدین طوسی» و به‌عبارتی، «روز مهندس» بود؛ و ازآنجاکه معماری را پیوند هنر و مهندسی می‌توان نامید؛ بی‌راه نیست در گزارشی کوتاه، به معرفی زنان اثرگذار و مطرح در معماری بپردازیم. طبق گزارش سایت مرکز ARCHCareersGuide؛ در سال 1958، یک‌درصد از ورودی رشته معماری در دانشگاه‌های جهان، زن بودند. این‌عدد تا سال 1988، به چهار‌درصد رسد و تا 1999 از 13.5درصد فراتر رفت. با‌این‌حال، تعداد زنانی‌که بعد از فارغ‌التحصیلی، به سطوح بالای مدیریتی دراین‌رشته دست یافته یا در انجام پروژه‌های بزرگ یا راه‌اندازی دفاتر معماری شریک بوده؛ یا شخصاً صاحب یک برند معماری شوند، به‌نسبت این اتفاق در حوزه معماران مرد، افزایش نیافته است. اکنون تنها 17درصد (طبق آمار سال 2020) معماران حرفه‌ای و فعال جهان، زن هستند.
جین گانگ
متولد ۱۹۶۴؛ معمار آمریکایی و بنیان‌گذار و مدیر شرکت معماریِ Studio Gang (۱۹۹۷). او اولین‌بار با طراحیِ Aqua Tower شهرت بین‌المللی یافت؛ آسمان‌خراش 82طبقه مدرنی که بلندترین ساختمان طراحی‌شده توسط یک زن در جهان، در زمان تکمیلش بود. دیگر پروژه‌های مطرح او نظیرِ برج Wanda Vista جوایز متعددی دریافت کرده‌اند.
زُها حَدید
متولد 1950 و درگذشته 2016؛ هنرمند عراقی-بریتانیایی که به‌عنوان یکی از چهره‌های اصلیِ معماری اواخر قرن 20 و اوایل قرن 21 شناخته شد. او در سال ۲۰۰۴ اولین زن برنده جایزه معماری «پریتزکِر» شد. او طی دوران فعالیت حرفه‌ای خویش، بیش از 900 پروژه را در ۴۴ کشور به‌اجرا درآورد.
دنیس اسکات براون
متولد 1931؛ ملقب به «مادربزرگ معماری» که اگرچه در آمریکا فعالیت کرده؛ اما زادگاهش جمهوری زامبیا در آفریقای جنوبی‌ست. او و همسرش که شریک کاری‌اش بود (رابرت ونچوری)، از اثرگذارترین معماران قرن 20 و از نظریه‌پردازان این هنر در جهان هستند. طراحیِ بخش Sainsbury از گالری لندن جزو کارهای اوست.
کازویو سجیما
متولد 1956؛ معمار ژاپنی که همراهِ ریوئه نیشی‌زاوا معمار هم‌وطنش، در سال ۲۰۱۰ موفق به کسب جایزه «پریتزکر» شد. شرکت SANAA که از بنیان‌گذارانش است؛ خالق پروژه‌هایی زیبا نظیرِ کتابخانه پردیس دانشگاه پلی‌تکنیک فدرال لوزان (سوئیس) است. او به‌خاطرِ طراحی‌هایی با عناصر مدرنیستی مانند سطوح براق و مکعب‌ها شناخته می‌شود.
اودیل دک
متولد 1955؛ معمار و شهرساز فرانسوی؛ و بنیان‌گذار استودیوی معماری پاریسی Studio Odile Decq و همچنین مؤسسه آموزشی Confluence با گستره بین‌المللی بوده است. او که البته به‌خاطر ظاهر و سبک گوتیک منحصر‌به‌فرد خود نیز شناخته شده؛ جوایز بسیار بره و طراحی «موزه هنرهای معاصر» در رم، از شاهکارهای اوست.
اما میلویو
متولد 1981؛ معمار کنیایی در سال 2017 به‌عنوان اولین زن رئیس انجمن معماری کنیا انتخاب شد. در اکتبر 2016 سایت Archinect.com او را یکی از پنج معمار زن نوظهور شرق آفریقا معرفی کرد. او کنار فعالیت‌های معماریِ خود در شرکت Design Source؛ به امر ترویج خلق سکونت‌گاه‌های ایمن مشغول است.
نری اوکسمن
متولد 1976؛ طراح آمریکایی و استاد و مدیر گروه تحقیقات Mediated Matter آزمایشگاه رسانه MIT که در پروژه‌هایش ترکیبی از طراحی، زیست‌شناسی، محاسبات و مهندسی مواد را لحاظ کرده و آن‌را «محیط زیست مادی» نامیده است. او جایزه معماری «چشم‌انداز معاصر 2019» را از موزه هنر مدرن نیز گرفته است.
مایا لین
متولد 1959؛ معمار، طراح و مجسمه‌ساز آمریکایی که والدینش، از مهاجرین چینی بودند. او بناهای یادبود، ساختمان‌های عمومی و مجسمه‌های متعددی را طراحی کرده؛ و اگرچه بیشتر با یادبودهای تاریخی‌اش مطرح شده؛ اما به‌خاطر پروژه‌هایی با مضمون زیست‌محیطی شناخته می‌شود. زندگی او در مستند «چشم‌انداز روشن قوی» به‌تصویر کشیده شد.
آماندا لِویت
متولد 1955؛ معمار بریتانیایی برنده جایزه معماری Stirling. او بنیان‌گذار استودیوی طراحی و معماری AL_A مستقر در لندن است و برخی از برجسته‌ترین پروژه‌هایش طراحی بخش معاصر نمایشگاه V&A در لندن و طراحی آینده‌نگرانه موزه هنر و معماری لیسبون است. او معتقد است طراحی ساختمان، معنای انسان‌بودن را تجسم می‌بخشد.
آنابل سلدورف
متولد 1960؛ معمار آلمانی‌الاصل و بنیان‌گذار شرکت «معماران سلدورف» در نیویورک. او عضو مؤسسه معماران آمریکا (FAIA) و دریافت‌کننده مدال افتخار AIANY در سال 2016 است. از پروژه‌های او می‌توان به تأسیسات بازیابی مواد مرکز Sunset Park اشاره کرد. او به‌دلیل رویکرد مدرنیستی‌اش به طراحی، معمار محبوبِ دنیای هنر است.
سروناز بهبهانی