ارزها به پرواز درآمدند

به‌راستی هیچ‌گاه و هیچ‌کس، حتی رؤسای مختلف بانک مرکزی در طی 40سال‌اخیر، از خود پرسیده‌اند که به‌چه‌علت ارزهای خارجی در کشور ما متأثر از یک خبر یا یک اتفاق هستند و حتی با خبر عدم تصویب ادامه برجام، بیشترین جذر‌و‌مد را در خرید‌و‌فروش ارزهای موجود در کشور باید شاهد باشیم؛ حتی اگر پای صحبت صرافان بنشینیم، آنان نیز نمی‌توانند بفهمند که این‌همه بالا و پایین رفتن قیمت ارز و به‌خصوص دلار در کشور ما چه ضابطه درست و منطقی دارد و باز هیچ‌کس نمی‌داند این‌همه دوره‌گرد در اطراف بازار بزرگ، خیابان فردوسی، میدان فردوسی، خیابان جمهوری، از صبحگاهان تا پاسی‌از‌شب، چه نقشی در تلاطم همیشگی بازار ارز دارند و حاصل این‌همه ازدحام و شلوغی، چیست. اینان بسان بنگاه‌های معاملات ملکی و آژانس‌های اتومبیل و ...، در افزایش قیمت ارزها چه نقشی ایفا می‌کنند؟ آنچه که حتمی می‌نماید، این‌است‌که این واسطه‌ها در هر صنفی که حضور داشته باشند، در گرانی‌ها و افزایش قیمت، تأثیرگذار هستند. کما‌اینکه دلالان و واسطه‌های میوه از باغ تا روی دکه‌های فروش یا مغازه‌ها، بعضی‌اوقات تا 200 و حتی 300‌درصد عامل گرانی می‌شوند. مثلاً؛ در دماوند، واسطه از باغ سیب را کیلویی سه‌هزار‌تومان خریداری می‌کند و بعد تا 500‌درصد گران‌تر به مصرف‌کننده اصلی می‌فروشد. متأسفانه بازار ارز و سکه و حتی بورس هم در کشور، تابع هیچ سازمان یا دستوری نیست؛ بلکه وظیفه اصلی آنان گویا تزریق هیجان کاذب است که به‌خصوص در بازار ارز ایران، آنچه مشاهده می‌شود، تغییرات لحظه‌ای‌ست که به‌واسطه‌آن در پاره‌ای‌از‌اوقات در فاصله صبح تا شب، ده‌ها‌بار ناظر کم و زیاد‌شدن قیمت ارز هستیم؛ اما هیچ‌گاه توسط مدیران بانک مرکزی، نسخه‌ای شفابخش برای بازار ارز داده نشده و هر‌کسی‌که در هر دولتی مصدر امور بانک مرکزی بوده، کوچک‌ترین قدمی برای ثبات ارز برنداشته‌ است؛ البته به‌علت عدم آگاهی و نداشتن مدیریت عملی و کاردان، برای سر‌و‌سامان‌دادن بازار ارز، تقریباً غیرمفید بوده‌اند که از دست‌بر‌قضا هر‌کدام که برای مسئولیت گمارده شدند، با یک شاهنامه یا مثنوی 72‌من‌کاغذ، سخن از طرح‌ها و برنامه‌های خود دادند که در‌نهایت نزول نرخ ارز، وعده آنان بود؛ اما نه‌تنها در تحقق این‌امر موفق نبودند بلکه هر‌کدامشان درصدی را به نرخ ارزها افزودند؛ تا‌جایی‌که دلار 800‌تومانی را به نرخ 34هزار‌تومان ترقی دادند. اگر بپذیریم که تحریم‌های آمریکا و جهان، باعث لطمه جدی به اقتصاد کشور شده است، درحقیقت 50‌درصد این ترقی قیمت‌های ارز را اگر متوجه تحریم بدانیم، به‌طور قطع و یقین، 50‌درصد دیگر آن حاصل عمل و عدم مدیریت کسانی بود که به‌ترتیب در دولت‌های دوم تا دوازدهم، بر ریاست کل بانک مرکزی منصوب شده‌اند؛ اما شاید ناآرامی‌های اخیر و اغتشاشات جاری که چه‌بسا برجام و تفاهم را به خطر جدی انداخته است نیز بر نرخ‌ ارزهای مختلف تأثیر گذاشته باشد؛ تا‌جایی‌که وقتی بازار متوجه شد که تفاهم میان آمریکا و ایران و اروپا انجام نمی‌شود، یا فعلاً انجام‌شدنی نیست، به‌یک‌باره تا این‌ساعت که این یادداشت نوشته می‌شود، دلار 34هزار‌تومان را رد کرده است. در‌این‌حالت بسیاری از افرادی‌که همیشه ناامید و منتقد هستند، پیش‌بینی دلار 40 و 50هزار‌تومانی را کرده‌اند که آرزو می‌کنیم با لطف و عنایتی که خداوند بزرگ به ملت مسلمان و نجیب ما دارد، این حدس و گمان نادرست بوده و هر‌چه‌زودتر مشکلات مالی فعلی، جای خود را به ثبات اقتصادی بدهد. آمین.