کد خبر:
292795
| تاریخ مخابره:
۱۴۰۱ سه شنبه ۲۷ دي -
06:51
مجاهدت دولتمردان برای گرمابخشی به خانه‌های مردم
تأمین انرژی سرزمینی با ابعاد جغرافیایی و جمعیتی ایران شاید در فضای رسانه آسان به‌نظر برسد اما در واقعیت بسیارمتفاوت و نیازمند برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری بلندمدت است که در ارثیه رسیده به دولت سیزدهم اثری از آن‌ها دیده نمی‌شود؛ این‌روزها اما دولت سخت درتلاش برای تحقق این‌مهم است. نیازسنجی در حوزه تأمین انرژی و برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری برای آن اقدامی بلندمدت و نیازمند اهتمام مستمر همه دولت‌ها به این‌مهم است. ایجاد و حفظ زیرساخت‌های موردنیاز برای لوله‌کشی و گازرسانی در ایران به‌دلیل شرایط خاص جوی، جغرافیایی و ژئوپلیتیک نیازمند برنامه‌ریزی بسیاردقیق است و این برنامه‌ریزی در روزهای سرد امسال اهمیت دوچندان می‌یابد. به‌گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت؛ در مروری بر آنچه باید انجام می‌گرفت و انجام نگرفته، گفتنی‌ها بسیار و واقعیت آن‌است‌که دولت آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی میراث‌دار بسیاری از کاستی‌ها و غفلت‌های دولت‌های پیش‌ازخود است، حتی اگر این کاستی‌ها و تبعات و اثرات آن‌را به‌دلیل مسائل و مصلحت مسکوت نگه دارد. در حوزه تأمین گاز و سوخت موردنیاز برای زمستان سال جاری هم دولت میراث‌دار، کاستی‌ها و بی‌عملی‌هایی‌ست که بخشی از شرایط امروز تأمین گاز و سوخت موردنیاز در کشور را سبب شده است. واقعیت آن‌است‌که پروسه تأمین گاز موردنیاز کشور با ۸۵میلیون جمعیت موضوعی کوتاه‌مدت و دوساله نیست و برای این تأمین بهینه باید دست‌کم یک‌دهه‌قبل نیازهای کشور شناسایی و برای تأمینش اقدامات بلندمدت صورت گیرد. جهت این نیازسنجی در دولت نهم طرح استراتژیک ذخیره‌سازی گاز طبیعی در مخزن سراجه قم موردبهره‌برداری قرار گرفت؛ طرحی که مطالعات آن در اسفند ۸۴ آغاز و در دی ۹۱ افتتاح شد و طبق برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، قرار بود این مخزن با ظرفیت ذخیره‌سازی ۱.۵میلیاردمترمکعبی، ۱۰میلیون‌مترمکعب از گاز کشور تأمین شود. به‌زبان‌ساده قرار بود گاز تولیدشده در میدان‌های گازی در جنوب کشور در شش‌ماهه‌اول سال به این مخزن تزریق شده و برای شش‌ماهه دوم سال در خطوط سراسری مورداستفاده قرار گیرد. این‌طرح باتوجه‌به محل استقرار مخزن در نزدیکی مناطق پرمصرف، می‌توانست الگوی خوبی برای تکرار در شهرها و مناطق سردسیر یا پرمصرف کشور باشد و با احداث چنین مخازنی در روزهای سرد سال، هم‌وطنان به گاز طبیعی دسترسی داشته باشند. این تدبیر که در دولت‌های پیشین به‌دلایل نامعلومی متوقف شد، این‌روزها در جوامع اروپایی تا ۲۵درصد گاز موردنیاز آن‌ها را تأمین می‌کند. بهره‌برداری از میدان‌های گازی اکتشافی تدبیر بلندمدت دیگری بود که با اضافه‌شدن هریک‌ازآن‌ها به چرخه تأمین گاز موردنیاز کشور، امکان خدمت‌رسانی بهتر برای مردم با شروع موج سرما فراهم شود؛ موضوعی که آمارها از بی‌توجهی یا دست‌کم عقب‌ماندن از برنامه‌ریزی‌ها سخن می‌گویند و این‌درحالی‌ست‌که به‌اعتقاد کارشناسان، وابسته‌سازی بسیاری از نیروگاه‌ها به گاز که یکی از اقدامات دولت قبل بود، در کنار عدم‌برنامه‌ریزی بلندمدت، تلاش برای اصلاح الگوی مصرف و کم‌کاری‌ها در تأمین و ذخیره‌سازی گاز یکی از مهم‌ترین دلایل دشواری این‌روزهای مردم است. اقداماتی مانند انحلال شرکت ذخیره‌سازی گاز در سال ۹۷ و توقف پروژه‌های آن هم شرایط را سخت‌تر کرد؛ به‌گونه‌ای‌که اگر این انحلال نبود، ظرفیت عرضه روزانه گاز ۱۰۰میلیون‌مترمکعب بیشتر می‌شد و کمبود گاز به‌شدت این‌روزها مردم را آزار نمی‌داد. با اعلام چنین واقعیاتی افکار عمومی منصفانه به‌این‌نتیجه خواهند رسید که گازرسانی به جغرافیای ایران در زمستان ۱۴۰۱ نیازمند برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات مستمر در بهاران سال‌های پیش است. برخی اظهارات درباره اقدامات پیشین هم دامنه این بی‌توجهی‌ها را بهتر نشان می‌دهد. مدیرعامل پیشین شرکت انتقال گاز ایران معتقد است که بخش مهمی از چالش فعلی گاز کشور و خراب‌شدن رابطه ایران با ترکمنستان درمورد گاز، ناشی از نگاه غیرراهبردی در وزارت نفت دولت گذشته بود. رضا الماسی با روایت غفلت دولت گذشته در تأمین نیاز گازی کشور، تعلل در توسعه و تحکیم روابط با ترکمنستان را خطایی راهبردی دانسته و گفته: زیرساخت‌های بسیار با هزینه گزاف برای واردات گاز از ترکمنستان ایجاد شد که هشت‌سال‌قبل به‌دلیل فرصت‌سوزی دولت بلااستفاده ماند؛ درحالی‌که ترکمنستان محتاج معامله با ایران بود. وی همچنین گفته در سایه انفعال دولت موسوم به تدبیر و امید، ایران فرصت تبدیل‌شدن کُریدور واسطه‌ای گازی بین ایران و ترکمنستان را هم از دست داد؛ زیرا این امکان وجود داشت که گاز ترکمنستان از ایران به کشورهای دیگر صادر شود اما معاون برنامه‌ریزی بیژن زنگنه درمورد سوآپ گازی به او گفته بود که هرکاری می‌خواهید بکنید اما اسم گاز ترکمنستان را نیاورید! زنگنه درمورد واردات گاز از ترکمنستان منافع ملی را درنظر نگرفت. این اما همه ماجرا نیست و به‌گفته الماسی ایران فرصت نقش‌آفرینی در بازار گاز ترکیه را از دست داده و پیشنهاد ایجاد خط انتقال گاز ایران به ترکیه و بعد اروپا را که شرکت مجوز دولت متبوعش را هم گرفته بود، ازسوی فردی‌که رئیس دولت او را ژنرال نفتی می‌دانست رد شده و به‌این‌ترتیب سرمایه‌گذاری و فاینانس چهارمیلیارددلاری این‌کشور نیز از دست رفته. بااین‌همه، دولت سیزدهم تحت‌هیچ‌شرایطی از زیر بار مسئولیت خود در تأمین نیازهای انرژی و گرمایشی مردم شانه خالی نکرده و در میدان کاستن از رنج مردم است. در کنار طرح‌های بلندمدت و پیشران، دولت به‌منظور تأمین نیازهای کوتاه‌مدت مردم هم در میدان عمل فعال است. پیگیری حضوری سرزده، به‌منظور رصد اقدامات انجام‌شده در بخش‌های مختلف چرخه تأمین انرژی موردنیاز برای گرمایش کشور، در دستورکار مردان کابینه، به‌ویژه معاون‌اول و وزیر نفت قرار دارد. رئیس‌جمهور صبح یکشنبه درحالی شخصاً به‌صورت سرزده به شرکت ملی گاز رفت که تمام معاونان و وزرایش از جمعه به‌صورت ۲۴ساعته در هر گوشه‌ای از ایران درپی بهبود شرایط و به‌حداقل‌رساندن آسیب‌های بحران سرما در کشور هستند. رئیسی درجریان بازدیدش از ستاد مدیریت گاز و جلسه ویژه کارگروه تأمین پایدار سوخت زمستانی ضمن اطلاع از آخرین اقدامات وزارت نفت و شخص وزیر در کنترل بحران تأکید کرد: «حضور و اقدام به‌موقع در کنار پیش‌بینی صحیح و اتخاذ سیاست‌های پیشگیرانه از الزامات مدیریت صحیح است. موضوع ذخیره‌سازی گاز و نفت از مسائل بسیارمهم به‌ویژه برای شرایط بحرانی و غیرقابل‌پیش‌بینی‌ست که متأسفانه در یک مقطعی مورد بی‌توجهی قرار گرفته و شرکت ذخیره‌سازی منحل شده است. وزارت نفت پس از پایان شرایط ویژه فعلی باید حتماً این‌موضوع را موردتوجه جدی قرار دهد». محمد مخبر؛ معاون‌اول رئیس‌جمهوری هم از جمعه و با افزایش میزان بُرودت هوا و جدی‌تر شدن موضوع گازرسانی، در میدان رسیدگی به این‌مهم حضور پررنگی داشته است. وزرای نفت، راه‌وشهرسازی و دیگر مردان کابینه هم روزهای پرکاری را در وزاتخانه‌های و ستادهای بحران و نیز در میدان مشکلات می‌گذرانند. مخبر در بازدید سرزده از جلسه ستاد بحران گاز از نزدیک درجریان تصمیمات، اقدامات و مشکلات این ستاد و راهکارهای رفع و بهینه‌سازی، قرار گرفت و همان‌جا هم تصریح کرد که سرمایه‌گذاری خوبی درزمینهٔ نفت و گاز انجام نشده بود، اگر چنین سرمایه‌گذاری‌ای انجام می‌شد، دراین‌وضعیت حتی می‌توانستیم به‌کمک جوامع دیگر صادرات داشته باشیم. این‌موضوع را جواد اوجی؛ وزیر نفت مورداشاره قرار داده و گفته است: «مطابق تکلیف قانونی برنامه ششم باید سطح تولید یک‌میلیارد و ۳۰۰میلیون‌مترمکعب می‌رسید اما به‌دلیل سرمایه‌گذاری‌های انجام‌نشده بیشینه این‌رقم به ۸۴۰میلیون‌مترمکعب رسیده است». او به‌تازگی در جلسه فوق‌العاده ستاد انرژی استان خراسان رضوی حضور یافت و از نزدیک درجریان آخرین اقدامات شرکت گاز این‌استان باتوجه‌به روزهای سخت خراسان در زمستان، قرار گرفت. برنامه دولت محدود به مقطع کنونی نیست و درپی تمهیداتی‌‌ست که مشکلات تجربه‌شده دراین‌روزها در زمستان‌های آینده تکرار نشود. آیت‌الله رئیسی در جلسه اخیر هیئت‌دولت از تکمیل مراحل نهایی فاز ۱۱ مجتمع پارس جنوبی خبر داد و گفت تکمیل این فاز در سال‌های گذشته می‌توانست در رفع ناترازی گازی نقش مؤثری داشته باشد. وی درادامه به مردم نوید داد که بعد از ترک کار توسط شرکت‌های خارجی، عملیات تکمیل فاز ۱۱ پارس جنوبی در دولت سیزدهم باقوت ادامه یافت و در آینده نزدیک به مرحله نهایی و بهره‌برداری خواهد رسید. مخبر هم در جلسه ۱۴ دی‌ماه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی طرح «توسعه زنجیره ارزش نفت و گاز» شامل ۱۶ پروژه توسعه‌ای را که وزارت نفت متولی آن است را تصویب کرد؛ طرحی که باتوجه‌به اهمیت توسعه زنجیره ارزش نفت و گاز به‌عنوان یک محور راهبردی در ایجاد امنیت انرژی و مقاوم‌سازی اقتصاد به‌عنوان پروژه‌ای اولویت‌دار در دستورکار قرار گرفت و ذیل مواد ۱۳ و ۱۵ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی به‌مفهوم «کاهش خام‌فروشی و افزایش و پایدارسازی درآمدهای زنجیره نفت و گاز» است. ارتقا و بهینه‌سازی هفت پالایشگاه، احداث سه پتروپالایشگاه، اجرای دو طرح تأمین خوراک پتروشیمی و احداث چهار واحد بزرگ پتروشیمی در تکمیل زنجیره ارزش بالادستی، چهار محور اصلی طرح است. شاید بتوان گفت که آنچه دراین‌روزهای سرد می‌تواند مایه دلگرمی مردم و امیدواری آن‌ها به حل مشکلات گازی باشد، عزم و اراده مدیران عالی دولت و اتکا به توان داخلی در حل مسائل است که بیش از هر عنصر دیگری راهگشا و گره‌گشای مسائل خواهد بود؛ حلقه مفقوده دولت گذشته.