''پست'' امکــانی ارزان و امن برای حقوق شهروندان است

محسن شیرازی‌نژاد/
ایرانیان نخستین ملتی بودند که از حدود سه‌هزار‌سال پیش در زمان سلسله هخامنشی اقدام به تأسیس تشکیلات منظم پست با عنوان چاپار کردند. این تشکیلات اداری از روزگاران بسیار دور بنیانگذاری و سازماندهی شد تا تمامی‌ امور ارتباطی ایران‌‌زمین از‌آن‌طریق انجام شود. چاپارخانه‌ها مشهورترین و حساس‌ترین سازمان اداری در زمان هخامنشیان بود که با استفاده از گروه چابک‌سواران با استفاده از اسب‌های تندرو و با طی مسافت‌هایی طولانی، ارتباطی دائمی ‌بین پایتخت و ایالات تحتِ‌سلطه را در کوتاه‌ترین زمان برقرار می‌کردند. داریوش در‌موردِ چابک سواران خود می‌گوید: «نه برف، نه باران، نه گرما و نه تاریکی شب نمی‌تواند پیک‌های تندرو را از حرکت باز دارد». در دوره دوم حیات پست (دوره قاجار) با همت و تلاش امیرکبیر، ناصرالدین شاه فرمان تأسیس وزارت پست را صادر کرد. ایران به‌عنوان یکی‌از اولین اعضای اتحادیه جهانی پست معرفی شد. در دوره سوم و از سال 1367 حذف ساختارهای سنتی پست و اجرای مکانیزاسیون و اتوماسیون شبکه پستی راه را برای ایجاد بستری نو فراهم کرد و ایجاد سرویس‌های نوین و متنوع نظیر پست پیشتاز، پست مستقیم، پست جواب قبول، پست یافته، صندوق شخصی، پست تلفنی 193، پست اکسپرس، پست خرید، پست رستانت، پست ویژه و ده‌ها خدمات شایان دیگر را موجب شد. در دوره کنونی نیز، شرکت ملی پست جمهوری اسلامی ‌ایران درپی توسعه هرچه‌بیشتر و بهتر رقابت‌پذیری، پویایی در عرضه خدمات پستی و پاسخگویی مناسب به نیازهای گوناگون و جدید مشتریان، بستر مناسب جهت حضور و مشارکت فعال بخش غیر‌دولتی را به موازات اپراتور دولتی ایجاد کرده است. پست راهی آسان و مقرون‌به‌صرفه برای ارسال کالاست. ازطریق تأمین زنجیره‌ای یکپارچه بر پایه امنیت و سرعت، امکانات متنوع و متفاوتی را در‌اختیارِ تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان کالا و خدمات قرار می‌دهد. بنابراین، پست یک شریک واقعی برای همه است. پست در ‌طی قرون متمادی از‌طریق متمادی از‌طریق نامه‌رسان‌ها و کارکنان موردِ اعتماد، بهترین‌ها را برای همنوعان خود هدیه کرده است و در روز 17 مهر (نهم اکتبر) هرسال بهترین خصائص پست از جمله اعتماد، قابلیت، اطمینان و امنیت را جشن می‌گیریم. این روز بهانه‌ای شد تا  با مهندس امیرحسین کریمی‌ (مدیرکل منطقه پستی جنوب تهران)  با 21سال تجربه کاری گفت‌و‌گویی داشته باشیم که درادامه می‌خوانیم.

کریمی‌ ضمن گرامیداشت هفته نیروی انتظامی گفت: «پست خدمات گسترده‌ای را در کشور ارائه می‌دهد و نقش مهی را در ابعاد اجتماعی، فرهنگی و اجتماعی جامعه دارد. یکی‌از ابعاد فرهنگی پست تولید و انتشار تمبر است که می‌تواند فرهنگ و تاریخ یک کشور را به سایر ملل معرفی کند و به معنی دیگر، کشورها می‌توانند پیام‌های خودشان را به تمام دنیا از‌طریق تمبر صادر کنند». وی اظهار داشت: «یکی‌از ابعاد رسانه‌ای پست، فضای فرهنگی و تبلیغاتی‌ست که سازمان‌ها، شرکت‌ها و تولیدکنندگان می‌توانند کالاها و تولیدات خودشان را از‌طریق فضای خوب رسانه‌ای که در دفاتر پست وجود دارد به مردم و مصرف‌کنندگان معرفی کنند». مدیرکل پست جنوب تهران ادامه داد: «یکی‌از فواید استفاده از پست کاهش آلودگی هواست. زمانی‌که شما از سرویس‌های پستی استفاده می‌کنید دیگر لزومی ‌ندارد برای کارهای شخصی و اداری خود از منزل خارج شوید، پست این بستر را فراهم می‌کند که به‌راحتی با سازمان‌ها و اداراتی که متقاضی گرفتن خدمت هستید، ارتباط بگیرید. با استفاده از پست می‌توانید درخواست‌ها و خریدهای خودتان را انجام دهید و کمک می‌کند به ارتقای بهره‌وری؛ به این معنی که سازمان‌ها برای توسعه و گسترش خدمات نیازمند آن نیستند که سرمایه‌گذاری کنند؛ بلکه پست این خدمات و زیرساخت را می‌تواند در‌اختیارِ سازمان‌ها قرار دهد و به‌راحتی به‌عنوان پیشخوان و درگاه ارتباطی سازمان‌ها با مردم باشد. دیگر نیازی نیست هر سازمانی شرایطی را به‌وجود آورد که میزبان و پاسخگوی ارباب‌رجوع باشد؛ بلکه می‌تواند این خدمات را به پست منتقل کند و پست به نیابت از آن سازمان‌ها، خدمات را به مشتریان و مردم ارائه دهد». وی تصریح کرد: «یکی‌از سرویس‌های جدید در پست، طرح اقتصاد مقاومتی سیماک است که تعاملات میان‌دستگاهی بین 28 دستگاه را برقرار و به‌صورت الکترونیکی در‌اختیارِ سازمان‌ها قرار می‌دهد که دیگر نیاز نیست برای دریافت خدمات مربوطه به دستگاه‌ها و سازمان‌های مختلف مراجعه کنند؛ بلکه با مراجعه به پیشخوان دولت و تکمیل فرایند ثبت‌ِنام، می‌توانند درخواست خودشان را از این دستگاه‌ها به‌صورت الکترونیکی پیگیری کنند». کریمی‌ پروژه ملی سیماک را از دیگر طرح‌های جدید شرکت پست اعلام کرد و یادآور شد: «در این طرح مختصات جغرافیایی هر مکانی مشخص که برروی نقشه قابل‌ِشناسایی و رهگیری‌ست. یعنی هر نقطه‌ای در فضایی که وجود دارد توسط طول و عرض جغرافیایی در نقشه‌های پارسل‌بندی شده مشخص می‌شود که این طرح به‌زودی در شهرستان ری افتتاح می‌شود». وی با‌تأکید‌بر استفاده شهروندان از کدپستی 10رقمی، گفت: «همانطور‌که کد ملی، هویت یک شخص است، کدپستی 10رقمی ‌نیز هویت یک مکان را معرفی می‌کند که فرستنده و گیرنده می‌توانند به‌راحتی از سرویس پستی استفاده کنند. کدپستی در همه سازمان‌هایی که ارائه‌دهنده خدمت هستند، مورد‌ِنیاز است و شهروندانی که کدپستی 10رقمی ‌ندارند می‌توانند با مراجعه به اداره پست از این کد مطلع شوند». مدیرکل اداره پست جنوب تهران با‌اشاره‌به ارائه خدمات فیزیکی، مالی و الکترونیکی در دفاتر پست، افزود: «تقریبا بیشتر سرویس‌هایی که در پست انجام می‌شود یکی‌از این ابعاد را دارد. تجارت الکترونیک و همچنین خریدوفروش الکترونیکی ‌از سرویس‌هایی‌ست که براساس این سه شاخصه انجام می‌شود؛ به این معنی که شما هم می‌توانید ارسال را داشته باشید و هم دریافت وجه خرید‌و‌فروش اینترنتی را و هم اینکه درخواست خود را به‌صورت الکترونیکی ارائه دهید». وی ادامه داد: «شرکت پست در‌پی آن‌است‌که خدمات خودش را هوشمند کند و به‌تازگی اپلیکیشن‌هایی طراحی شده که هم همکاران پست برای انجام بهتر و سریع‌تر امور استفاده می‌کنند و اپلیکیشن‌هایی نیز طراحی شده که مردم می‌توانند برای رهگیری محصولات و دریافت کدپستی 10رقمی ‌استفاده کنند». این مقام مسئول گفت: «یکی‌از سرویس‌های دیگر تمبر شخصی‌ست. کسی اگر تمایل داشته باشد، می‌تواند با پرداخت هزینه جزئی، تمبر شخصی داشته باشد. یعنی قطعه تمبر بهاداری‌ست که می‌تواند به‌عنوان یادگاری داشته باشد یا اینکه به کسی هدیه دهد یا رونمایی از تمبر برای افتتاح مؤسسه داشته باشد یا برای تجلیل از قهرمانان تمبر یادبود را داشته باشیم». وی در‌خصوص برخی مشکلات در ارسال قبوض یا برخی مرسولات پستی خاطر‌نشان کرد: «اگر نشانی و آدرسی که فرستندگان و گیرندگان به پست ارائه می‌دهند، کامل باشد و از کدپستی 10رقمی ‌استفاده کنند قطعا در توزیع مرسوله تسریع می‌شود و کم پیش می‌آید که مرسوله برگشت بخورد. مشتریان توجه داشته باشند که اگر محصولات، مکاتبات و محمولاتی که قرار است برای‌شان ارسال شود، دارای کدپستی 10رقمی ‌باشد، صحیح‌تر و سریع‌تر توزیع می‌شود. حتما روی مرسولات پستی شماره تماسی را یادداشت و ثبت کنند که در مواقعی که آدرس ناقص باشد یا گیرنده در منزل نباشد، همکاران ما با آنها تماس می‌گیرند و هماهنگی لازم را برای توزیع مرسوله انجام می‌دهند». وی یادآور شد: «مشتریانی که تمایل ندارند و مراجعه به اداره پست برای آنها سخت است، می‌توانند با تماس با واحد 193 این سرویس را بگیرند و همکاران پستی با مراجعه به درب منزل، مرسوله پستی را تحویل آنها خواهند داد». مدیرکل اداره پست جنوب تهران با‌اشاره‌به‌اینکه هشت شهرستان زیر‌مجموعه این اداره هستند، گفت: «در‌طولِ یک‌ماه و به اضافه قبوض تلفن، یک‌میلیون مرسوله وارده داریم و 684هزار مرسوله نیز صادره هستند». وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو خاطرنشان کرد: «باتوجه‌به ظرفیت خوبی که منطقه دارد، وظیفه داریم سرویس‌های پستی را به شهرک‌های صنعتی معرفی کیم و شرایطی به‌وجود آوریم که کارگاه‌ها و شرکت‌های متوسط و کوچک، از امکانات پست استفاده کنند. واقعیت این‌است‌که پست ظرفیت خوبی در شبکه توزیع دارد؛ به‌طوری‌که مویرگی‌ترین شبکه توزیع را در کشور داریم؛ یعنی هیچ شبکه حمل‌و‌نقل و توزیع در کشور وجود ندارد که به اندازه پست مویرگی کار کند. ما این امکان را داریم که توسط همکاران به‌صورت خانه‌به‌خانه توزیع داشته باشیم، اما بسیاری از شبکه‌های توزیع این قابلیت را ندارند. ما از این ظرفیت می‌توانیم برای توزیع تولیدات، شرکت‌ها و کارگاه‌ها استفاده کنیم. یعنی اگر کسی بخواهد فروش مستقیم و خانه‌به‌خانه داشته باشد، شرکت پست این امکان را دارد که با ارزان‌ترین و مناسب‌ترین قیمت این‌کار را انجام دهد». کریمی‌ تصریح کرد: «اگر کسی بخواهد در دفاتر پستی کالاهایی که تولید کرده را نمایش دهد، بستر خوبی را در دفاتر پستی داریم که می‌تواند کالاهای خود را به نمایش بگذارد و بفروشد. فضاهای خوبی در دفاتر پستی وجود دارد و اگر شرکت یا سازمانی، تولیداتی دارد و نیاز است که در آنجا انبارداری انجام شود، برایِ‌ مثال در استان‌های فارس و خراسان رضوی و از آنجا تولیدات خود را توزیع کند، این امکان در شرکت پست وجود دارد و شرکت‌های مختلفی نیز از این امکانات با قیمت مناسب استفاده می‌کنند». وی از حمایت اداره پست از جوانان و ایده‌ها و برنامه‌های کاربردی خبر داد و گفت: «اگر خانم‌های خانه‌دار و کسانی که در خانه کار می‌کنند و می‌خواهند محصولی را بفروشند یا ارسال کنند ما این بستر را می‌توانیم برای‌شان فراهم کنیم که توسط پست کالاهایشان را بفروشند و پولش را بگیرند. اگر شهری سوغات خاصی دارد که می‌تواند مطرح شود می‌توان از این امکان برای فروش استفاده کرد». کریمی ‌در بخش پایانی این گفت‌و‌گو اظهار داشت: «اگر خدمات پست به‌خوبی معرفی و مردم از قابلیت‌های شبکه پستی و زیرساخت‌های آن آشنا شوند این امر قطعا به سود مردم و به‌نفع جامعه خواهد بود و شاید به‌نوعی معضل ترافیک و آلودگی نیز کاهش یابد و در مجموع پست یک بستر ارزان، امن و آسانی‌ست که مردم به‌راحتی از حقوق شهروندی خودشان می‌توانند استفاده کنند».