کد خبر:
406163
| تاریخ مخابره:
1404 يکشنبه 29 تير -
03:17
چشمانداز
نیروگاههای هستهای؛ راهکار رفع ناترازی برق ایران
وجود تولید تنها ۰.۳درصد از برق هستهای جهان در ایران و با مقایسه کشورهایی چون امارات، زنگ خطری است که میگوید: توسعه برق هستهای دیگر یک انتخاب نیست، یک ضرورت است. بهگزارش مرتضی کامیاب (فارس)؛ تأمین پایدار و متنوع انرژی، از ارکان اصلی توسعه اقتصادی و امنیت ملی هر کشور محسوب میشود. در دنیای امروز که چالشهای زیستمحیطی و نوسانات قیمت سوختهای فسیلی روبهافزایش است، انرژی پاک و پایدار نظیر انرژی هستهای، بیشازپیش موردتوجه قرار دارند. ایران، بهعنوان یکی از معدود کشورهای جهان که به فناوری تولید برق هستهای دست یافته است، پتانسیل بالایی برای توسعه این منبع انرژی استراتژیک دارد. این گزارش بااستنادبه دادههای اخیر «مؤسسه انرژی» به بررسی وضعیت کنونی تولید برق هستهای در ایران و جهان پرداخته و با تحلیل آماری، بر ضرورت افزایش ظرفیت هستهای کشور تأکید مینماید. طبق گزارش «مؤسسه انرژی»؛ تولید برق هستهای در ایران طی سال ۲۰۲۴، رشد چشمگیر ۱۰درصدی را تجربه کرده. اینمیزان تولید از ۶.۶تراواتساعت در ۲۰۲۳ به ۷.۳تراواتساعت در سال ۲۰۲۴ افزایش یافته است. این رشد معتنابه، نشاندهنده تواناییها و پیشرفتهای کشور در بهرهبرداری از نیروگاههای هستهای موجود؛ و حاکی از پتانسیلهای نهفته دراینحوزه است. موفقیت کشورمان در تولید برق هستهای، زمانی برجستهتر میشود که بدانیم تنها ۳۱ کشور (ازجمله ایران) در سال ۲۰۲۴ به این فناوری دسترسی داشتهاند. اینموضوع، جایگاه ایران را در میان معدود کشورهای دارای فناوری پیشرفته هستهای تثبیت میکند. دراینسال، ایران در رتبه ۲۹ جهان ازنظر میزان تولید برق هستهای قرار گرفته و حتی توانسته است از کشورهایی نظیر هلند و اسلوونی پیشی گیرد. بااینحال، علیرغم این رشد و جایگاه ویژه، سهم ایران از کل برق هستهای تولیدی در جهان همچنان ناچیز است. کل برق هستهای تولیدشده در جهان طی سال ۲۰۲۴ برابر با ۲۸۱۷تراواتساعت بوده که نسبت به سال قبلازآن ۲.۶درصد رشد داشته است. درمقایسهبا اینرقم جهانی، سهم ایران از کل برق هستهای جهان در سال ۲۰۲۴ تنها ۰.۳درصد بوده. ایندرحالیستکه کشورهایی مانند آمریکا (۲۹.۲درصد)، چین (۱۶درصد) و فرانسه (۱۳.۵درصد) سهمهای بهمراتب بالاتری را بهخود اختصاص دادهاند. حتی امارات که اخیراً به جمع تولیدکنندگان برق هستهای پیوسته، در سال ۲۰۲۴ بیش از ۴۰تراواتساعت برق از این منبع تولید کرده که نسبت به سال قبل ۱۷.۶درصد رشد داشته است؛ رقمی که بیش از پنجبرابر تولید ایران است. اعدادوارقام بهروشنی گواه این حقیقت هستند که پتانسیل اثباتشده: ایران توانایی فنی و عملیاتی تولید برق هستهای را بهاثبات رسانده است. رشد ۱۰درصدی تولید در سال ۲۰۲۴ نشانه عملکرد موفقیتآمیز نیروگاههای موجود و امکان توسعه آتی است/ سهم ناچیز از ظرفیت جهانی: با سهم تنها ۰.۳درصدی از کل تولید برق هستهای جهان، مشخص است ایران تا دستیابی به ظرفیتهای فراوان و بهرهبرداری کامل از پتانسیل خود، فاصله زیادی دارد. اگر ایران بهدنبال افزایش سهمش در تولید برق پاک و کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی است، اینسهم باید بهطور قابلتوجهی افزایش یابد. حال باید ببینیم مزایای استراتژیک ایناقدام چیست. تنوعبخشی به سبد انرژی: توسعه انرژی هستهای، سبد انرژی کشور را متنوع ساخته و وابستگی به نفت و گاز را کاهش میدهد؛ این به افزایش امنیت انرژی و کاهش آسیبپذیری در برابر نوسانات بازار جهانی کمک میکند/ کاهش آلایندگی زیستمحیطی: تولید برق هستهای، بدون انتشار گازهای گلخانهای و آلایندههای هوا صورت میگیرد که برای کشوری مانند ایران با چالشهای زیستمحیطی (مانند آلودگی هوا در شهرهای بزرگ) از اهمیت بالا برخوردار است/ صرفهجویی در منابع فسیلی: با جایگزینی بخشی از تولید برق از سوختهای فسیلی با انرژی هستهای، میتوان منابع گرانبهای نفت و گاز را برای صادرات یا مصارف ارزشمندتر در حوزه صنعتی و پتروشیمی حفظ کرد/ جایگاه منطقهای و جهانی: توسعه انرژی هستهای، جایگاه ایران را بهعنوان یک قدرت منطقهای و جهانی در حوزه فناوریهای پیشرفته تقویت میکند. باتوجهبهاینکه ایران در سال ۲۰۲۴ تنها ۷.۳تراواتساعت برق هستهای تولید کرده و سهمی ۰.۳درصدی از کل تولید جهانی داشته است، میتوان استدلال کرد که برای رسیدن به سطوح معنیدارتر (مثلاً یکدرصد یا بیشتر از تولید جهانی یا دستیابی به سطح تولید کشورهایی نظیر امارات)، نیاز به افزایش چشمگیر ظرفیت تولید برق هستهای وجود دارد؛ مثلاً اگر ایران بخواهد سهم خود را به یکدرصد از تولید برق هستهای جهان (با فرض ثبات تولید جهانی ۲۸۱۷تراواتساعت) برساند، به تولید حدود ۲۸.۱۷تراواتساعت برق هستهای نیاز دارد. اینرقم تقریباً چهاربرابر تولید فعلی (۷.۳تراواتساعت) است. نیز برای رسیدن به سطح تولید امارات (بیش از ۴۰تراواتساعت در سال ۲۰۲۴)، ایران باید تولید برق هستهای خود را بیش از ۵.۵برابر افزایش دهد. اینارقام بهوضوح نشان میدهند: ظرفیتهای بسیاربزرگی برای توسعه انرژی هستهای در ایران وجود دارد و تنها باتکیهبر تولید اندک کنونی، نمیتوان به اهداف بلندمدت تنوعبخشی انرژی و کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی دست یافت. باتوجهبه رشد ۱۰درصدی تولید برق هستهای در ایران در سال ۲۰۲۴ و جایگاه کشور در میان معدود تولیدکنندگان این انرژی پاک در جهان، شکی نیست ایران توانسته است با تولید اندک برق هستهای، قدمهای اولیه و مهمی را دراینراه بردارد. این موفقیت اولیه، خود اثباتی بر ضرورت و امکانپذیری توسعه هرچهبیشتر این صنعت است؛ لذا، بااستنادبه آمارهای ارائهشده و نیاز مبرم کشور به منابع انرژی پایدار، پاک و متنوع، اکیداً توصیه میشود ایران برنامهریزی جامع و سرمایهگذاری گستردهای را برای افزایش معتنابه تولید انرژی هستهای در دستورکار قرار دهد. این افزایش ظرفیت نهتنها به تأمین امنیت انرژی کشور کمک میکند؛ بلکه نقش مؤثری در کاهش آلودگی هوا، حفظ محیطزیست و تثبیت جایگاه ایران بهعنوان یک بازیگر مهم در عرصه فناوریهای پیشرفته خواهد داشت. دستیابی به سهمهای بالاتر از تولید جهانی برق هستهای، میتواند ایران را در مسیر توسعه پایدار انرژی قرار دهد.