کد خبر:
406518
| تاریخ مخابره:
1404 يکشنبه 4 آبان -
12:45
درگفتوگوبا «سانلی مرادی»؛ متخصص طب «آیوروِدا» مطرح شد؛
حیاتیبودن رعایت دقت و مشورت در مصرف گیاهان دارویی
امین کردبچه چنگی
«آیوروِدا»، علم کهن و عمیق زندگی است که بر تعادل ذهن و بدن تأکید دارد و هدف آن تنها درمان بیماریها نیست؛ بلکه بازسازی کامل سلامت جسم و روان و ارتقای کیفیت زندگی افراد است. این علم با قدمتی بیش از 5000سال از کشور هند سرچشمه گرفته و امروزه بهعنوان یکی از کاملترین و منسجمترین نظامهای درمانی و پیشگیری شناخته میشود. باتوجهبه سبک زندگی مدرن، فشارهای روانی، تغذیه نادرست و شیوههای زندگی ناپایدار، نیاز به شناخت «آیوروِدا» و بهرهگیری از اصول آن بیشازپیش احساس میشود. مراقبت از بدن و ذهن، شناخت ترکیب سه انرژی حیاتی یا دوشاها، رعایت تغذیه متناسب با نوع بدن و فصل و تمرینهای ذهنی مانند مدیتیشن و یوگا از مفاهیم اساسی «آیوروِدا» هستند که میتوانند مسیر زندگی سالم و متعادل را برای هر فرد فراهم کنند. با «سانلی مرادی» گفتوگو کردهایم تا از تجارب، مطالعات و راهکارهای عملی او در حوزه «آیوروِدا» را بشنویم.
«مرادی» بابیاناینکه مسیر فعالیت حرفهای او تنها یک رشته کاری نبوده بلکه سبک زندگیاش شده، بااشارهبهاینکه علاقهاش به «آیوروِدا» از سالهای آغازین شکل گرفته، گفت: «حدود هفتسال است که بهصورت حرفهای دراینحوزه فعالیت میکنم و تجربههایم درطولاینسالها باعث شد اینمسیر برایم یک سبک زندگی واقعی باشد و نه صرفاً یک حوزه کاری». وی بابیاناینکه اصالتاً کرمانی است و کرمان منبع غنی گیاهان دارویی بهشمار میرود، افزود: «از بچگی هرگاه مریض میشدم مادرم سریع دمنوش گیاهی درست یا یک روغن گیاهی را با آرامش برایم استفاده میکرد و هربار تأثیر آنرا حس میکردم؛ حتی اگر آنزمان منطق پشت اینکارها را نمیفهمیدم». وی بااذعانبهاینکه تجارب کوچک دوران کودکی نقش مهمی در مسیر او داشته، افزود: «این تجارب باعث شد بعدها جدیتر به مطالعه و تحقیق درزمینه درمانهای طبیعی؛ بهویژه آیوروِدا بپردازم و اکنون بعدازسالها تحقیق و یادگیری، خوشحالم میتوانم درباره این طب کهن و عمیق با شما گفتوگو کنم و دانش و تجربهام را بهاشتراک بگذارم». وی بااشارهبهاینکه هدفش معرفی یک علم کاربردی و مهم است، گفت: «خوشحالم امروز اینفرصت را دارم تا درباره موضوعی فوقالعاده مهم و جالب صحبت کنم؛ موضوعی که شاید خیلیها اسمش را شنیده باشند؛ ولی واقعاً نمیدانند چیست و چگونه میتواند زندگی آنها را تحتتأثیر قرار دهد». وی بابیاناینکه از سال ۹۸ بهطورجدی روی طب «آیوروِدا» فعالیت میکند، افزود: «من آیوروِدا را نهفقط در زندگی خودم، بلکه در زندگی اطرافیانم نیز بهکار بردهام و نتایج فوقالعادهای دیدهام. آیوروِدا یعنی علم زندگی؛ واژهای که از دو بخش آیوس (یعنی: زندگی) و وِدا (یعنی: دانش) تشکیل شده و مجموعاً علمی است با هدف حفظ سلامت و تعادل بدن و ذهن انسان». وی بااذعانبهاینکه «آیوروِدا» فراتر از درمان بیماریهاست، افزود: «تمرکز آن روی حفظ تعادل بین ذهن و بدن است؛ یعنی نهفقط وقتی بیمار میشویم بهفکر درمان باشیم؛ بلکه از ابتدا سبک زندگی خود را بهگونهای تنظیم کنیم که بیماری پیش نیاید. روشهای مراقبت از بدن و ذهن، تغذیه، سبک زندگی و فعالیتهای روزمره؛ جایگاه ویژهای در آیوروِدا دارند و به افراد کمک میکنند با زندگی پراسترس و روشهای نادرست، سلامت خود را حفظ کنند». وی بابیاناینکه «آیوروِدا» برپایه سه نیروی حیاتی یا دوشاها عمل میکند، افزود: «این سه نیرو شامل واتا (نماینده حرکت و جریان بدن و ذهن)؛ پیتا (مسئول متابولیسم و هضم غذا)؛ و کافا (نماینده ثبات و استحکام بدن) هستند. هر فرد ترکیبی منحصربهفرد از این سه نیروی حیاتی دارد و شناخت این ترکیب بسیار اهمیت دارد؛ زیرا سبک زندگی، رژیم غذایی و روشهای مراقبت از بدن طبق نوع دوشاها تعیین میشود». وی باتأکیدبر اهمیت شخصیسازی سبک زندگی و تغذیه گفت: «برایمثال، فردیکه غالباً واتا دارد بهتر است غذاهای گرم و چرب مصرف کند و به آرامش و خواب کافی توجه داشته باشد، اما کسیکه پیتا غالب دارد باید از غذاهای تند و داغ پرهیز کند و تمرکز خود را بر خنککردن و متعادلسازی بدن قرار دهد. شناخت این تفاوتها میتواند سلامت جسم و ذهن را بهنحو قابلتوجهی ارتقا دهد». وی بابیاناینکه هدفش ارائه راهکارهای عملی برای سلامت و تعادل بدن است، گفت: «شاید به این فکر کنید آیوروِدا چه کاربردی دارد و روش درمانی آن چه فایدهای دارد؟ این علم روشهای متنوعی برای درمان و حفظ سلامتی ارائه میکند و یکی از شناختهشدهترین آنها پانچا کارما است؛ یعنی پنج روش پاکسازی شامل ماساژ روغنی، بخور، پاکسازی روده و رژیمهای خاص که به تعادل انرژی و دفع سموم کمک میکند». وی بااذعانبهاینکه «آیوروِدا» اهمیت ویژهای به گیاهان دارویی میدهد، افزود: «گیاهانی مانند آشواگاندا برای کاهش استرس و افزایش انرژی؛ و تولسی برای تقویت سیستم ایمنی استفاده میشوند. اینها معمولاً بهشکل پودر، کپسول یا شربت به بدن کمک میکنند تعادل خود را بازیابد و انرژی دوباره بازیابی شود». وی بابیاناینکه «آیوروِدا» تمرینهای ذهنی و بدنی هم دارد، افزود: «تمرینهای تنفسی، مدیتیشن و یوگا به آرامش ذهن، کاهش استرس و افزایش تمرکز کمک میکنند. این تمرینها همراه با تغذیه مناسب و متناسب با نوع بدن و فصل سال، جزو پایهایترین اصول آیوروِدا هستند؛ برایمثال: در زمستان افراد با غالببودن واتا باید غذاهای گرم و مقوی بخورند و در تابستان کسانیکه پیتا غالب دارند، بهتر است غذاهای سبک و خنک مصرف کنند». وی باتأکیدبر مکملبودن «آیوروِدا» با طب مدرن، گفت: «آیوروِدا و طب مدرن، نگاه متفاوتی دارند؛ اما میتوانند مکمل هم باشند. طب مدرن بیشتر برای شرایط اورژانسی، بیماریهای عفونی، جراحی و درمان سریع بهکار میرود؛ درحالیکه آیوروِدا به پیشگیری و تعادل کل بدن توجه دارد و ریشه مشکلات را هدف قرار میدهد». وی بابیاناینکه «آیوروِدا» برای همه افراد مناسب است، تصریح کرد: «یکی از باورهای اشتباه ایناستکه آیوروِدا فقط برای بیماریهای خاص است؛ درحالیکه این علم طبیعی برای همه مناسب است؛ چه کودک، چه بزرگسال و چه سالمند». وی بابیاناینکه مصرف گیاهان دارویی بدون راهنمایی متخصص میتواند عوارض جدی داشته باشد، گفت: «خیلیها فکر میکنند چون چیزی گیاهی است، بیخطر است؛ اما واقعیت ایناستکه گیاهان قوی هستند و میتوانند با داروهای شیمیایی تداخل ایجاد کنند؛ مثلاً آشواگاندا اگر بیشازحد مصرف یا با داروهای اعصاب ترکیب شود، میتواند خوابآلودگی شدید یا افت فشار ایجاد کند». وی بااذعانبهاینکه شرایط بدنی، دُز مصرف و زمان مصرف اهمیت بالایی دارد، افزود: «برخی گیاهان که برای پاکسازی روده و گوارش استفاده میشوند، اگر در شرایط ضعف بدنی یا مثلاً اسهال مصرف شوند، وضعیت فرد را بدتر میکنند و حتی گیاهانی که برای تقویت حافظه مفیدند، مصرف نادرست آنها، روی خواب و سیستم عصبی تأثیر منفی میگذارد». وی بابیاناینکه گروههای حساس مانند زنان باردار، شیرده، کودکان و افراد مبتلا به بیماریهای خاص باید احتیاط کنند، افزود: «استفاده از گیاهان دارویی فقط وقتی مفید است که طبق وضعیت بدن و نوع دوشاها، دُز و روش مصرف مشخص و توسط متخصص آیوروِدا انجام شود. رعایت کیفیت، خلوص و روش تهیه گیاهان دارویی حیاتی است». وی باتأکیدبر شخصیسازی درمان گفت: «در آیوروِدا درمان برای هر فرد متفاوت است؛ حتی اگر دو نفر هردو سردرد داشته باشند، نسخه درمانی آنها میتواند کاملاً متفاوت باشد؛ زیرا علتها و تعادل دوشاها متفاوت است. همین دقت باعث میشود مصرف گیاهان هدفمند و بدون خطر باشد». وی با اضافهکردن اینکه نحوه مصرف گیاهان هم بسیارمهم است، افزود: «بعضی گیاهان فقط با ماده یا روش خاص مصرف میشوند؛ مثلاً با شیر یا آب؛ قبل یا بعد از غذا. ایننکات تأثیر و ایمنی دارو را تضمین میکند و اهمیت رعایت دقیق آنها غیرقابلچشمپوشی است». وی با ابراز نگرانی از اینکه بسیاریافراد، مداخلات گیاهان دارویی و داروهای شیمیایی را نادیده میگیرند، گفت: «گاهی افراد، داروی شیمیایی مصرف میکنند و بدون مشورت، گیاهان دارویی همزمان استفاده میکنند؛ درحالیکه گیاهان مجموعهای از مواد فعال دارند که میتوانند اثر داروها را کاهش یا حتی افزایش دهند و خطر مسمومیت پیش بیاید». وی بااشارهبه اهمیت آگاهی، افزود: «مثلاً زردچوبه در آیوروِدا برای ضدالتهاب استفاده میشود؛ اما اگر با وارفارین مصرف شود، اثر دارو افزایش یافته و خطر خونریزی را بالا میبرد؛ یا جینسینگ انرژیزا اگر همزمان با داروهای قلب یا ضداضطراب مصرف شود، میتواند اثر دارو را تغییر دهد». وی بااذعانبهاینکه مداخلات میتوانند عوارض جدی مانند افزایش آثار جانبی، کاهش اثر دارو و پیشرفت بیماری ایجاد کنند، افزود: «حتی ممکن است آنهاییکه داروی فشارخون مصرف میکنند، با گیاهی که فشار را تغییر میدهد، دچار مشکلات شدید شوند و کنترل فشارخون بهخطر بیفتد و خطر سکته یا حمله قلبی افزایش یابد». وی بابیاناینکه اقدامات پیشگیرانه ساده؛ اما حیاتی هستند، افزود: «قبل از مصرف هر گیاه دارویی یا مکمل، حتماً لیست داروهای مصرفی را به پزشک یا متخصص آیوروِدا بدهید تا بررسی شود تداخلی وجود دارد یا نه. از مصرف همزمان چند گیاه بدون مشورت خودداری کنید، خصوصاً اگر بیماری زمینهای دارید. تأثیر گیاهان دارویی بر آنزیمهای کبدی اهمیت بالا دارد؛ زیرا آنزیمها وظیفه تجزیه و سمزدایی داروها را دارند. برخی گیاهان میتوانند فعالیت این آنزیمها را افزایش یا کاهش دهند و درنتیجه داروها زودتر یا دیرتر از بدن دفع شوند که میتواند اثر دارو را کاهش دهد یا خطر مسمومیت ایجاد کند». وی بااشارهبهاینکه موضوع تداخل گیاهان دارویی و داروهای شیمیایی صرفاً یک باور سنتی نیست، گفت: «در سالهای اخیر با پیشرفت داروشناسی و طب سنتی، مشخص شده که مصرف همزمان میتواند جذب، متابولیسم و دفع داروها را تغییر دهد و تأثیرات آنرا تقویت یا تضعیف کند». وی بااذعانبهاینکه تحقیقات بسیاری دراینزمینه انجام شده، افزود: «مثلاً برخی گیاهان باعث افزایش فعالیت آنزیمهای کبدی میشوند که مسئول تجزیه داروها هستند. وقتی اینها همزمان مصرف شوند، داروهایی مثل ضدافسردگی، داروهای قلب و حتی قرصهای ضدبارداری زودتر تجزیه و دفع شده و اثرشان کاهش مییابد». وی بابیاناینکه مطالعات بالینی نشان دادهاند عوارض جدی ممکن است ایجاد شود، افزود: «در یک مطالعه سال ۲۰۱۸، افرادیکه داروهای قلبشان را با گیاهان دارویی بدون اطلاع پزشک ترکیب کرده بودند، دچار نوسانات شدید فشارخون، سرگیجه و ضعف شده بودند؛ این نشان میدهد مشورت با پزشک چقدر اهمیت دارد. خیلیها فکر میکنند گیاهان دارویی کاملاً بیخطر هستند؛ اما تحقیقات علمی ثابت کرده که بدون مدیریت صحیح، مصرف همزمان میتواند اثر داروها را کاهش دهد و عوارض جانبی جدی ایجاد کند». وی بابیاناینکه بیشتر تداخلها به اثر گیاهان روی تنظیمات کبدی برمیگردد، گفت: «کبد وظیفه تجزیه و سمزدایی دارد و برخی گیاهان میتوانند آنزیمها را افزایش یا کاهش دهند و باعث شوند داروها زودتر یا دیرتر از بدن دفع شوند که این، خطرناک است». وی با خاطرنشانکردن اهمیت رعایت اصول ایمنی افزود: «همیشه قبل از مصرف گیاهان دارویی، با متخصص مشورت کنید و هرگز داروهای گیاهی و شیمیایی را بدون نظر فرد باتجربه همزمان مصرف نکنید؛ حتی اگر کاملاً طبیعی باشند؛ زیرا میتوانند سلامت شما را بهخطر بیندازند و اثرات ناخواسته ایجاد کنند».
عکس: مینا قانع«مرادی» بابیاناینکه مسیر فعالیت حرفهای او تنها یک رشته کاری نبوده بلکه سبک زندگیاش شده، بااشارهبهاینکه علاقهاش به «آیوروِدا» از سالهای آغازین شکل گرفته، گفت: «حدود هفتسال است که بهصورت حرفهای دراینحوزه فعالیت میکنم و تجربههایم درطولاینسالها باعث شد اینمسیر برایم یک سبک زندگی واقعی باشد و نه صرفاً یک حوزه کاری». وی بابیاناینکه اصالتاً کرمانی است و کرمان منبع غنی گیاهان دارویی بهشمار میرود، افزود: «از بچگی هرگاه مریض میشدم مادرم سریع دمنوش گیاهی درست یا یک روغن گیاهی را با آرامش برایم استفاده میکرد و هربار تأثیر آنرا حس میکردم؛ حتی اگر آنزمان منطق پشت اینکارها را نمیفهمیدم». وی بااذعانبهاینکه تجارب کوچک دوران کودکی نقش مهمی در مسیر او داشته، افزود: «این تجارب باعث شد بعدها جدیتر به مطالعه و تحقیق درزمینه درمانهای طبیعی؛ بهویژه آیوروِدا بپردازم و اکنون بعدازسالها تحقیق و یادگیری، خوشحالم میتوانم درباره این طب کهن و عمیق با شما گفتوگو کنم و دانش و تجربهام را بهاشتراک بگذارم». وی بااشارهبهاینکه هدفش معرفی یک علم کاربردی و مهم است، گفت: «خوشحالم امروز اینفرصت را دارم تا درباره موضوعی فوقالعاده مهم و جالب صحبت کنم؛ موضوعی که شاید خیلیها اسمش را شنیده باشند؛ ولی واقعاً نمیدانند چیست و چگونه میتواند زندگی آنها را تحتتأثیر قرار دهد». وی بابیاناینکه از سال ۹۸ بهطورجدی روی طب «آیوروِدا» فعالیت میکند، افزود: «من آیوروِدا را نهفقط در زندگی خودم، بلکه در زندگی اطرافیانم نیز بهکار بردهام و نتایج فوقالعادهای دیدهام. آیوروِدا یعنی علم زندگی؛ واژهای که از دو بخش آیوس (یعنی: زندگی) و وِدا (یعنی: دانش) تشکیل شده و مجموعاً علمی است با هدف حفظ سلامت و تعادل بدن و ذهن انسان». وی بااذعانبهاینکه «آیوروِدا» فراتر از درمان بیماریهاست، افزود: «تمرکز آن روی حفظ تعادل بین ذهن و بدن است؛ یعنی نهفقط وقتی بیمار میشویم بهفکر درمان باشیم؛ بلکه از ابتدا سبک زندگی خود را بهگونهای تنظیم کنیم که بیماری پیش نیاید. روشهای مراقبت از بدن و ذهن، تغذیه، سبک زندگی و فعالیتهای روزمره؛ جایگاه ویژهای در آیوروِدا دارند و به افراد کمک میکنند با زندگی پراسترس و روشهای نادرست، سلامت خود را حفظ کنند». وی بابیاناینکه «آیوروِدا» برپایه سه نیروی حیاتی یا دوشاها عمل میکند، افزود: «این سه نیرو شامل واتا (نماینده حرکت و جریان بدن و ذهن)؛ پیتا (مسئول متابولیسم و هضم غذا)؛ و کافا (نماینده ثبات و استحکام بدن) هستند. هر فرد ترکیبی منحصربهفرد از این سه نیروی حیاتی دارد و شناخت این ترکیب بسیار اهمیت دارد؛ زیرا سبک زندگی، رژیم غذایی و روشهای مراقبت از بدن طبق نوع دوشاها تعیین میشود». وی باتأکیدبر اهمیت شخصیسازی سبک زندگی و تغذیه گفت: «برایمثال، فردیکه غالباً واتا دارد بهتر است غذاهای گرم و چرب مصرف کند و به آرامش و خواب کافی توجه داشته باشد، اما کسیکه پیتا غالب دارد باید از غذاهای تند و داغ پرهیز کند و تمرکز خود را بر خنککردن و متعادلسازی بدن قرار دهد. شناخت این تفاوتها میتواند سلامت جسم و ذهن را بهنحو قابلتوجهی ارتقا دهد». وی بابیاناینکه هدفش ارائه راهکارهای عملی برای سلامت و تعادل بدن است، گفت: «شاید به این فکر کنید آیوروِدا چه کاربردی دارد و روش درمانی آن چه فایدهای دارد؟ این علم روشهای متنوعی برای درمان و حفظ سلامتی ارائه میکند و یکی از شناختهشدهترین آنها پانچا کارما است؛ یعنی پنج روش پاکسازی شامل ماساژ روغنی، بخور، پاکسازی روده و رژیمهای خاص که به تعادل انرژی و دفع سموم کمک میکند». وی بااذعانبهاینکه «آیوروِدا» اهمیت ویژهای به گیاهان دارویی میدهد، افزود: «گیاهانی مانند آشواگاندا برای کاهش استرس و افزایش انرژی؛ و تولسی برای تقویت سیستم ایمنی استفاده میشوند. اینها معمولاً بهشکل پودر، کپسول یا شربت به بدن کمک میکنند تعادل خود را بازیابد و انرژی دوباره بازیابی شود». وی بابیاناینکه «آیوروِدا» تمرینهای ذهنی و بدنی هم دارد، افزود: «تمرینهای تنفسی، مدیتیشن و یوگا به آرامش ذهن، کاهش استرس و افزایش تمرکز کمک میکنند. این تمرینها همراه با تغذیه مناسب و متناسب با نوع بدن و فصل سال، جزو پایهایترین اصول آیوروِدا هستند؛ برایمثال: در زمستان افراد با غالببودن واتا باید غذاهای گرم و مقوی بخورند و در تابستان کسانیکه پیتا غالب دارند، بهتر است غذاهای سبک و خنک مصرف کنند». وی باتأکیدبر مکملبودن «آیوروِدا» با طب مدرن، گفت: «آیوروِدا و طب مدرن، نگاه متفاوتی دارند؛ اما میتوانند مکمل هم باشند. طب مدرن بیشتر برای شرایط اورژانسی، بیماریهای عفونی، جراحی و درمان سریع بهکار میرود؛ درحالیکه آیوروِدا به پیشگیری و تعادل کل بدن توجه دارد و ریشه مشکلات را هدف قرار میدهد». وی بابیاناینکه «آیوروِدا» برای همه افراد مناسب است، تصریح کرد: «یکی از باورهای اشتباه ایناستکه آیوروِدا فقط برای بیماریهای خاص است؛ درحالیکه این علم طبیعی برای همه مناسب است؛ چه کودک، چه بزرگسال و چه سالمند». وی بابیاناینکه مصرف گیاهان دارویی بدون راهنمایی متخصص میتواند عوارض جدی داشته باشد، گفت: «خیلیها فکر میکنند چون چیزی گیاهی است، بیخطر است؛ اما واقعیت ایناستکه گیاهان قوی هستند و میتوانند با داروهای شیمیایی تداخل ایجاد کنند؛ مثلاً آشواگاندا اگر بیشازحد مصرف یا با داروهای اعصاب ترکیب شود، میتواند خوابآلودگی شدید یا افت فشار ایجاد کند». وی بااذعانبهاینکه شرایط بدنی، دُز مصرف و زمان مصرف اهمیت بالایی دارد، افزود: «برخی گیاهان که برای پاکسازی روده و گوارش استفاده میشوند، اگر در شرایط ضعف بدنی یا مثلاً اسهال مصرف شوند، وضعیت فرد را بدتر میکنند و حتی گیاهانی که برای تقویت حافظه مفیدند، مصرف نادرست آنها، روی خواب و سیستم عصبی تأثیر منفی میگذارد». وی بابیاناینکه گروههای حساس مانند زنان باردار، شیرده، کودکان و افراد مبتلا به بیماریهای خاص باید احتیاط کنند، افزود: «استفاده از گیاهان دارویی فقط وقتی مفید است که طبق وضعیت بدن و نوع دوشاها، دُز و روش مصرف مشخص و توسط متخصص آیوروِدا انجام شود. رعایت کیفیت، خلوص و روش تهیه گیاهان دارویی حیاتی است». وی باتأکیدبر شخصیسازی درمان گفت: «در آیوروِدا درمان برای هر فرد متفاوت است؛ حتی اگر دو نفر هردو سردرد داشته باشند، نسخه درمانی آنها میتواند کاملاً متفاوت باشد؛ زیرا علتها و تعادل دوشاها متفاوت است. همین دقت باعث میشود مصرف گیاهان هدفمند و بدون خطر باشد». وی با اضافهکردن اینکه نحوه مصرف گیاهان هم بسیارمهم است، افزود: «بعضی گیاهان فقط با ماده یا روش خاص مصرف میشوند؛ مثلاً با شیر یا آب؛ قبل یا بعد از غذا. ایننکات تأثیر و ایمنی دارو را تضمین میکند و اهمیت رعایت دقیق آنها غیرقابلچشمپوشی است». وی با ابراز نگرانی از اینکه بسیاریافراد، مداخلات گیاهان دارویی و داروهای شیمیایی را نادیده میگیرند، گفت: «گاهی افراد، داروی شیمیایی مصرف میکنند و بدون مشورت، گیاهان دارویی همزمان استفاده میکنند؛ درحالیکه گیاهان مجموعهای از مواد فعال دارند که میتوانند اثر داروها را کاهش یا حتی افزایش دهند و خطر مسمومیت پیش بیاید». وی بااشارهبه اهمیت آگاهی، افزود: «مثلاً زردچوبه در آیوروِدا برای ضدالتهاب استفاده میشود؛ اما اگر با وارفارین مصرف شود، اثر دارو افزایش یافته و خطر خونریزی را بالا میبرد؛ یا جینسینگ انرژیزا اگر همزمان با داروهای قلب یا ضداضطراب مصرف شود، میتواند اثر دارو را تغییر دهد». وی بااذعانبهاینکه مداخلات میتوانند عوارض جدی مانند افزایش آثار جانبی، کاهش اثر دارو و پیشرفت بیماری ایجاد کنند، افزود: «حتی ممکن است آنهاییکه داروی فشارخون مصرف میکنند، با گیاهی که فشار را تغییر میدهد، دچار مشکلات شدید شوند و کنترل فشارخون بهخطر بیفتد و خطر سکته یا حمله قلبی افزایش یابد». وی بابیاناینکه اقدامات پیشگیرانه ساده؛ اما حیاتی هستند، افزود: «قبل از مصرف هر گیاه دارویی یا مکمل، حتماً لیست داروهای مصرفی را به پزشک یا متخصص آیوروِدا بدهید تا بررسی شود تداخلی وجود دارد یا نه. از مصرف همزمان چند گیاه بدون مشورت خودداری کنید، خصوصاً اگر بیماری زمینهای دارید. تأثیر گیاهان دارویی بر آنزیمهای کبدی اهمیت بالا دارد؛ زیرا آنزیمها وظیفه تجزیه و سمزدایی داروها را دارند. برخی گیاهان میتوانند فعالیت این آنزیمها را افزایش یا کاهش دهند و درنتیجه داروها زودتر یا دیرتر از بدن دفع شوند که میتواند اثر دارو را کاهش دهد یا خطر مسمومیت ایجاد کند». وی بااشارهبهاینکه موضوع تداخل گیاهان دارویی و داروهای شیمیایی صرفاً یک باور سنتی نیست، گفت: «در سالهای اخیر با پیشرفت داروشناسی و طب سنتی، مشخص شده که مصرف همزمان میتواند جذب، متابولیسم و دفع داروها را تغییر دهد و تأثیرات آنرا تقویت یا تضعیف کند». وی بااذعانبهاینکه تحقیقات بسیاری دراینزمینه انجام شده، افزود: «مثلاً برخی گیاهان باعث افزایش فعالیت آنزیمهای کبدی میشوند که مسئول تجزیه داروها هستند. وقتی اینها همزمان مصرف شوند، داروهایی مثل ضدافسردگی، داروهای قلب و حتی قرصهای ضدبارداری زودتر تجزیه و دفع شده و اثرشان کاهش مییابد». وی بابیاناینکه مطالعات بالینی نشان دادهاند عوارض جدی ممکن است ایجاد شود، افزود: «در یک مطالعه سال ۲۰۱۸، افرادیکه داروهای قلبشان را با گیاهان دارویی بدون اطلاع پزشک ترکیب کرده بودند، دچار نوسانات شدید فشارخون، سرگیجه و ضعف شده بودند؛ این نشان میدهد مشورت با پزشک چقدر اهمیت دارد. خیلیها فکر میکنند گیاهان دارویی کاملاً بیخطر هستند؛ اما تحقیقات علمی ثابت کرده که بدون مدیریت صحیح، مصرف همزمان میتواند اثر داروها را کاهش دهد و عوارض جانبی جدی ایجاد کند». وی بابیاناینکه بیشتر تداخلها به اثر گیاهان روی تنظیمات کبدی برمیگردد، گفت: «کبد وظیفه تجزیه و سمزدایی دارد و برخی گیاهان میتوانند آنزیمها را افزایش یا کاهش دهند و باعث شوند داروها زودتر یا دیرتر از بدن دفع شوند که این، خطرناک است». وی با خاطرنشانکردن اهمیت رعایت اصول ایمنی افزود: «همیشه قبل از مصرف گیاهان دارویی، با متخصص مشورت کنید و هرگز داروهای گیاهی و شیمیایی را بدون نظر فرد باتجربه همزمان مصرف نکنید؛ حتی اگر کاملاً طبیعی باشند؛ زیرا میتوانند سلامت شما را بهخطر بیندازند و اثرات ناخواسته ایجاد کنند».
عکس: مینا قانع