میدان‌های نفتی؛ گنج مرزی ایران

رسانه آمریکایی در گزارشی از ظرفیت عظیم میادین نفتی مرزی ایران نوشت و اشاره کرد که حتی در شرایط تحریم، امکان توسعه و افزایش تولید وجود دارد. به‌گزارش الهام مؤذنی (فارس)؛ وبگاه تخصصی انرژی الطاقه که از آمریکا بروز رسانی می‌شود در تحلیلی از وضعیت میادین نفتی مشترک ایران و عراق نوشت که این منابع حیاتی می‌توانند تأثیر قابل‌توجهی بر اقتصاد و جایگاه ایران در بازار جهانی انرژی داشته باشند. دراین‌یادداشت آورده حدود ۲۰‌درصد از ذخایر نفت و گاز ایران در میادین مشترک با کشورهای همسایه، به‌ویژه عراق، قرار دارد و عدم‌توسعه آن‌ها می‌تواند به زیان‌های جدی منجر شود. الطاقه تأکید کرد که بهره‌برداری از میادین مشترک با رقابت شدید همراه است و کشورهای همسایه به‌ندرت تمایل به تقسیم مساوی تولید دارند. این رسانه آورده است، هر کشور سعی دارد سهم خود را از میادین نفتی مشترک افزایش دهد و این‌موضوع ضرورت سرمایه‌گذاری استراتژیک ایران را دوچندان می‌کند: هم حفظ تولید فعلی و هم گسترش ظرفیت تولید. وی افزود که باتوجه‌به منابع گسترده میادین نفتی مشترک بین ایران و عراق، هردو به‌دنبال تضمین حفظ حضور قوی در بازارهای جهانی انرژی هستند. نویسنده اشاره کرد که میادین مشترک درطول مرزهای شمالی و جنوبی ایران تقریباً یک‌پنجم کل ذخایر کشور را تشکیل می‌دهند و هرگونه تأخیر در بهره‌برداری از این منابع می‌تواند خسارات قابل‌توجهی به منافع ملی وارد کند. نویسنده اشاره کرد که عراق با توسعه میادین مشترکی مانند یاران (غرب اهواز)، یادآوران (خوزستان شمال خرمشهر) و آزادگان (غرب اهواز) تولید نفت خود را از حدود ۳۰۰ هزاربشکه در روز به نزدیک ۴.۵میلیون‌بشکه در روز رسانده. وی افزود که تولید مرحله‌ای یادآوران از ۸۵هزاربشکه در روز آغاز شد و پیش‌بینی می‌شود در مراحل بعدی به ۱۸۰‌هزاربشکه و نهایتاً به ۳۰۰هزاربشکه برسد. میدان آزادگان اخیراً ۵۰هزاربشکه در روز به تولید خود افزوده است. نویسنده تأکید کرد که برنامه‌های بلندمدت شامل رشد تدریجی و بهبود زیرساخت‌هاست تا تولید در حدود ۵۵۰‌هزاربشکه در روز ظرف هشت‌سال‌آینده تثبیت شود. به‌ادعای این رسانه، ساختار مدیریتی و چارچوب‌های قانونی موجود، توسعه میادین مشترک ایران را محدود کرده است. وی افزود که اگرچه ایران سهم خود از ذخایر را حفظ می‌کند اما قراردادهای خدماتی و نیاز به همکاری با شرکت‌های داخلی باعث محدودیت مداخله خارجی شده. نویسنده اشاره کرد که کمیته‌های مدیریت مشترک طبق قراردادهای نفتی ایران وجود دارند، اما هیچ چارچوب قانونی دوطرفه یا برنامه استراتژیک جامع برای همکاری مؤثر با عراق ایجاد نشده است. به‌گفته الطاقه؛ این خلأ نهادی و قانونی باعث شده ایران کمتر از عراق بتواند از منابع هیدروکربنی مشترک بهره‌برداری کند، درحالی‌که عراق بخش اعظم منافع را جذب کرده است. نویسنده نوشت که تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی دسترسی ایران به فناوری‌های پیشرفته و سرمایه‌گذاری خارجی را کاهش داده است اما وی همچنین تأکید کرد که با اصلاح ساختارهای قانونی و مدیریتی، ایران می‌تواند حتی در شرایط تحریم بخشی از ظرفیت تولیدش را گسترش دهد. نویسنده افزود: اصلاح مدیریت، سرمایه‌گذاری هوشمند و به‌کارگیری فناوری‌های داخلی می‌تواند زمینه بهره‌برداری بهتر از میادین مرزی و منابع مشترک را فراهم کند. الطاقه افزود: بازگشت شرکت اکسون موبیل به جنوب عراق و توسعه حقل مجنون نشان‌دهنده تمایل سرمایه‌گذاران جهانی به حضور در عراق است.