کد خبر:
291168
| تاریخ مخابره:
۱۴۰۰ شنبه ۴ دي -
07:34
جشنواره بینالمللیِ رشد در گذر از نیمقرن بالندگی
امین کردبچه چنگی
51اُمین جشنواره فیلم «رشد»؛ از ۲۰ تا ۲۶ آذرماه در سطح ملی و بینالمللی در بخشهای داستانی بلند، داستانی کوتاه، مستند کوتاه، مستند بلند و پویانمایی در تهران برگزار شد. دراینرویداد، 3155 فیلم از ۱۰۵ کشور شرکت کردند که ازاینتعداد، 1980 فیلم از کشورهای خارجی و 1175 فیلم ایرانی در بخشهای بینالملل، معلمان، دانشجومعلمان و دانشآموزان ارائه شد. در مراسم اختتامیه ایندوره جشنواره، خانواده شهید دانشآموز «علی لندی» نیز حضور داشتند و امسال برای نخستینبار «نشان شهید لندی» در برخی از بخشها اهدا شد.
جشنواره بینالمللی فیلمهای آموزشی رشد، قدیمیترین جشنواره فیلم در ایران و جشنوارهای تخصصیست که با مدیریت وزارت آموزشوپرورش جمهوری اسلامی ایران و اهتمام سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی؛ هرسال با هدف شناسایی، انتخاب و معرفی فیلمهای برتر آموزشی و تربیتی، برگزار میشود. جشنواره رشد، نخستینبار در سال ۱۳۴۲ (۱۹۶۳) توسط اداره فعالیتهای سمعی و بصری آموزشوپرورش، در تهران برگزار شد. نام رسمی این رویداد ابتدا «فستیوال بینالمللی فیلمهای آموزنده» بود؛ اما پس از پنجدوره برگزاری، واژه «جشنواره» برای اولینبار در زبان فارسی برای نامیدن اینرویداد بهکار گرفته شد و بدینترتیب، نام جشنواره در دوره ششم، در سال ۱۳۴۸ (۱۹۶۹ میلادی)، به «جشنواره بینالمللی فیلمهای آموزشی» تغییر نام یافت. پانزدهمیندوره برگزاری جشنواره و نخستیندوره برگزاری آن پس از پیروزی انقلاب، پس از چندسال وقفه، تحتنام «جشنواره بینالمللی فیلمهای آموزشی و تربیتی»، با شرکت 21 کشور، در سال ۱۳۶۴ (۱۹۸۵ میلادی) همزمان با «هفته معلم»؛ از ۱۲ تا ۱۹ اردیبهشتماه، در تهران و در محل موزه هنرهای معاصر برگزار شد. از دوره 20، نام آن، به نام کنونی آن: «جشنواره بینالمللی فیلمهای علمی، آموزشی و تربیتی رشد» تغییر کرد. از دوره 23 در سال ۱۳۷۲ (۱۹۹۳ میلادی)، جشنواره بینالمللی فیلمهای آموزشی رشد علاوهبر تهران؛ همزمان در مرکز استان هرمزگان (بندرعباس) نیز برگزار شد. ازآنپس تا دوره 31، جشنواره بینالمللی فیلمهای آموزشی رشد هرسال بهصورت همزمان در تهران و استانهای دیگر برگزار شد. از دوره 31 در سال ۱۳۸۰ (۲۰۰۱ میلادی) تاکنون، جشنوارههای استانی فیلم رشد بهصورت ادواری و غیرهمزمان در استانهای مختلف برگزار شده است. از دوره 33 تا دوره 35، در فاصله سالهای ۱۳۸۳-۱۳۸۲ تا ۱۳۸۵-۱۳۸۴ (۲۰۰۶-۲۰۰۴ میلادی)، استانهای کرمان، یزد و خراسان رضوی، بهترتیب میزبان اصلی جشنواره بینالمللی فیلمهای آموزشی رشد بودند؛ اما از دوره 36، در فاصله بهمن ۸۵ تا اردیبهشت ۸۶ (فوریه تا می ۲۰۰۷)، تاکنون جشنواره بینالمللی فیلمهای آموزشی رشد بهقرار سابق، هرساله در تهران و بهصورت ادواری در استانهای دیگر برگزار شده است.
یوسف نوری در اختتامیه 51اُمین جشنواره بینالمللی رشد در «سینما فلسطین»، با گرامیداشت یاد و خاطره معلمان و دانشآموزان شهید و بهویژه شهدایی مانند «شهید لندی» که آگاهانه جان خود را در مسیر آرمانهای نظام جمهوری اسلامی ایران نثار کردند، گفت: «برای رسیدن به تمدن اسلامی، نیازمند حرکتهای نوین هستیم؛ لذا هنر، یکی از مهمترین و رساترین ابزار برای انتقال پیام تربیت است. هنر را میتوان بهعنوان تصویری از عالم معنا ترسیم کرد؛ چنانکه حضرت امام(ره) هنر را دمیدن روح تعهد در کالبد انسانها ترسیم کردهاند، جشنواره رشد نیز رابطه بین هنر و تربیت است و این رابطه دیرینهترین رابطه و در دنیا ثبت شده است». نوری تصریح کرد: «هنر در ابعاد مختلف فردی و اجتماعی افراد و بهویژه در نظام تعلیموتربیت جایگاهی ویژه دارد؛ سواد هنری نیز در برنامه درسی آورده شده است. استعدادهای دانشآموزان خلاق دراینزمینه شکوفا و نقدپذیری و شاخصهایی در افراد نمایان میشود». وی باتأکیدبراینکه باید روی سواد مفهومی، عملکردی و چندبعدی بیشازپیش کار شود، گفت: «در سند تحول بنیادین، یکی از ساحتهای ششگانه تربیت، ساحت تربیت هنری و زیباشناختیست. باید استعدادیابی در سواد هنری و زیباشناختی انجام شود. رویکرد ساحت تربیتی، موضوع محور در قالب تولید هنر و نقد هنر، با چهار رویکرد است که مهمترین رویکرد آن نیز احساس و معناست. هنر آفرینش طبق نظام معیار اسلامیست؛ بهگونهای که مخاطب را آزرده نکند. اینموضوع باید در برنامه درسی باشد؛ اما یکی از راههای حصول این، یادگیری فیلم است». عضو دولت مردمی عنوان کرد: «باید صنعت سینما را بشناسیم و حوزههای مطالعاتی فیلم را بدانیم؛ فلسفه فیلم نیز اهمیت دارد و باید به پرورش تفکر و خلاقیت بینجامد. دراینراستا باید پلتفرمی برای آثار پخششده داشته باشیم تا استعدادیابی دراینحوزه صورت گیرد». وی بااشارهبهاینکه باید دانشآموزان را توانمند کنیم تا توانمند رشد کنند، افزود: «دراینصورت، هنر، دمیدن روح تعهد در کالبد انسانها میشود».
درشرایطیکه جشنواره پنجاهویکم فیلم رشد بهصورت برخط و با نمایش فیلمها در پلتفرمی مخصوص برگزار شد، برخی صاحبنظران، ایندوره را درمقایسهبا دوره قبل، بهتر ارزیابی میکنند؛ اما همزمانی برپایی آن، با پانزدهمین جشنواره بینالمللی فیلم مستند ایران (سینماحقیقت) و نیز اطلاعرسانی ناکافی ازاینرویداد، بهنوعی آنرا در سکوت خبری بهپایان رساند؛ بهویژه در رسانههای سینمایی که کمتر خبری از آن بهگوش رسید. ایندرحالیستکه درایندوره، چند چهره مطرح سینمایی مانند پوران درخشنده، رسول صدرعاملی، ابوالفضل جلیلی و فرهاد توحیدی؛ داوری بخشهای مختلف را برعهده داشتند و حضور آنها میتوانست دستکم به رونق خبری این فستیوال کمک کند. برگزاری رویدادهای «موضوعی» همیشه بهنوعی یا در حاشیه مانده یا حاشیههایش آنرا خبرساز کرده؛ اما از جشنواره رشد با «۵۰سالقدمت» نمیتوان بهسادگی گذاشت و ضروریست با همفکری و مشارکت مدیران آموزشوپرورش و سینما جایگاه بالاتری برای اینرویداد ترسیم کرد. رئیس سازمان سینمایی نیز تأکید کرده بود که جشنواره فیلم رشد، یک رخداد فرهنگی، ملی و فراسازمانیست و آموزشوپرورش بهعنوان بزرگترین نهاد کشور؛ و جشنواره فیلم رشد بهعنوان قدیمیترین جشنواره سینمایی ایران، نیازمند تعامل و همکاری و حمایت نهادها و دستگاههای دیگر است. محمد خزاعی گفته بود؛ هرچقدر دانشآموزان با سینما، فیلم و اشکال مختلف هنر و فرهنگ ایرانی اسلامی بیشتر آشنا شوند، در انتقال مفاهیم فرهنگی و درک صحیح ارزشها و هنجارهای اجتماعی گام مؤثری برداشته شده است. همچنین محمدابراهیم محمدی (دبیر ایندوره) نیز تأکید کرده بود؛ جشنواره فیلم رشد، نیمقرنِ خود را پشتسر گذاشته و در مرحله بلوغ و پختگی قرار گرفته. انتظار میرود که در نیمه دوم قرن، حضورش تفاوتی معنادار را در زمینههای تولید کارآمدی و هدفمندی ببیند. او بااعلاماینکه «پایش ۵۰سالگذشته جشنواره در دستورکار است که نهسالاخیر آن بهسرانجام رسیده» گفت؛ باید به پیچ تاریخی در حوزه آموزش که متأثر از وضعیت کرونایی و آموزش مجازیست، توجه خاص شود. این جشنواره، در دوره پساکرونا میتواند یکی از عناصر برجسته و تأثیرگذار در فرایند آموزش بهشمار بیاید. وی بااشارهبه اهدافِ اولیه جشنواره گفته بود که درصدد هستند تا اینرویداد سینمایی را به ریل خودش که تولید و نمایش فیلم آموزشی و تربیتیست، نزدیک کنند و صنعت آثار آموزشی و تربیتی را بر محور این رویداد در کشور و منطقه و در ساحت تعلیموتربیت سوق دهند.