مشکل آب؛ خودکرده را تدبیر نیست

بیش از 50‌سال است که کارشناسان محیط‌زیست، هزاران‌بار هشدار داده‌اند که به‌علت تغییرات اقلیمی کره زمین و افزایش گرما، کره زمین با مشکل آب روبه‌رو خواهد شد؛ اما در کشور ما نه مسئولین آب و نه زمین‌شناسان، به‌طورجدی از مضار کم‌آبی و حتی بی‌آبی سخن نگفتند و مردم سودجو هم با حفر هزاران چاه و برداشت غیرقانونی و بی‌رویه، آنچه به آن سفره‌های زیرزمینی می‌گفتند را خالی کردند تا رسیده‌ایم به‌جایی که بسیاری از استان‌های ایران درمعرض خطر جدی فرونشست قرارگرفته‌اند؛ بخصوص در دودهه گذشته که خشک‌سالی و کم‌بارشی، بیشترین صدمه و آسیب را به کشورمان وارد کرده است، متأسفانه هنوز هم جهاد کشاورزی و کشاورزان به عمق فاجعه فکر نمی‌کنند و مسئولین وزارت جهاد و کشاورزی نیز به‌نوعی با کاشت انواع محصولات پرمصرف ازنظر آبی مدارا می‌کنند تا اینک که به وضعیتی دچار شده‌ایم که سدهای ما تا 90‌درصد از آب تهی شده‌اند. رودخانه‌ها همچون کارون، زاینده‌رود و ارومیه خشک‌ شده‌اند. سدهای معروف همچون دز، کرخه، مارون، کرج، در وضعیت بحران قرار دارند؛ تاجایی‌که اگر ما در سه‌هفته آینده بارش برف و باران نداشته باشیم، سازمان آب ناچار است، شب‌ها به‌نوبت آب را قطع کرده یا کاهش بدهد و این بلایی‌ست که ما خود ایجاد کرده‌ایم؛ یعنی خودخواسته را تدبیر نیست! و همان‌طوری‌که این بیت تفسیر می‌شود، ما مردم خود عامل این بحران بوده‌ایم و با صد افسوس هنوز هم عده‌ای همچنان بدون تعهد و بی‌انصافانه، آب این مایه حیاتی را به هدر می‌دهند و بازهم بعضی از مردم، زمین‌های بایری را خریداری کرده و در آن به کاشت درختان میوه‌ای که آب زیاد مصرف می‌کنند، همت کرده‌اند که در وضعیت بحران آبی کشور نوعی رفتار خودخواهانه و غیر‌صواب است. در استان‌ها هم متأسفانه مسئولان شهری همچنان بدون توجه، شاهد و ناظرند که برنج کاشت می‌شود و آب مصرفی برای برنج ده‌ها‌برابر قیمت یک‌کیلو برنج می‌شود که ضرورت دارد، هرچه‌زودتر در استان‌هایی همچون چهارمحال‌وبختیاری، کهگیلویه‌و‌بویر‌احمد، خوزستان و ایلام که به‌شدت درمعرض بی‌آبی قرار دارند، از کاشت برنج جدا جلوگیری شود و به آنان یادآوری کنند که این نوع محصول که در شمال کشور به‌وفور یافت می‌شود و باتوجه‌به واردات بسیار برنج که خوشبختانه باهمت مسئولین وارد کشور می‌شود، نباید کشت و برداشت شود. درچنین‌شرایطی که این‌محصولات به آب فراوان نیاز دارد، کشت‌کنندگان به‌ناچار با حفر چاه، آخرین رمق زمین را گرفته و سفره‌های آب درون زمین را خشک کرده‌اند. محصولات دیگری همچون هندوانه، خربزه و نظایر آن ‌که آب فراوان را نیاز دارند تا کشت کنند و باز درنهایت تعجب، آن‌قدر کاشت می‌شود که حداقل یک‌چهارم آن در شهرستان‌ها، بدون مصرف از بین می‌رود و بخصوص در خوزستان و بندرعباس هندوانه زیاد تولید می‌شود و مقدار زیادی به کشورهای عربی، چون عراق، امارات متحده عربی، قطر، بحرین صادر می‌شود تا درقبال آن، ارز وارد کشور شود هم باید از بین برود؛ چراکه برای تولید یک‌کیلو هندوانه، 40‌مترمکعب آب لازم است که در صنعت بی‌آبی در کشور به‌گفته قدما، «عدم وجود به ز وجود!» و ازنظر ریالی هم ارزی که وارد کشور می‌شود، یک‌سوم هزینه آبی داخل است.