کد خبر:
291594
| تاریخ مخابره:
۱۴۰۱ سه شنبه ۳۰ فروردين -
08:42
برجام، نیمهجان شد
علیاکبر بهبهانی
ماراتن مذاکرات اروپا و آمریکا در قالب 1+4 و ایران اسلامی، گویی پایان ندارد. آخرین مذاکرات که حدود یکسال بهدرازا کشیده شده، درست در لحظاتی که قرار بود پایان خوش آن اعلام شود، بهناگهان با ادعای جدید نماینده روسیه رنگ باخت و بنابراین نرسید آن لحظه شیرین که اکثریت خیرخواهان جهانی در پی شنیدن آن بودند؛ درنتیجه باز دور باطل، باز شلکن و سفتکنها و بازهم قهر و ناز. این یکی از عجایب روزگار ماست که همه مذاکرهکنندگان، با مثبتاندیشی و با طیبخاطر، بهدنبال پایان خوش آن بودند که بازهم یک ادعای جدید ازسوی روسیه معادلات جهانی را بههم زد. حتی سفر آخر مورا؛ سخنگوی جناح اروپایی به تهران هم نتوانست گره این معادله بسیار پیچیده و از نوع گره کور را باز کند. پیام جمهوری اسلامی ایران و خواست ما بسیار روشن بود و تلاش شد که مسیر دیگری طی شود؛ اما هنوز پاسخ جدیدی ازسوی آمریکاییها دریافت نشده است؛ چنانچه در یکی از نشستهای خطیبزاده؛ سرپرست گروه ایرانی شرکتکننده در کنفرانس وین در سال 1401 عنوان شد که در حوزه خنثیسازی تحریمها و ارتقای تجارت خصوصی، نفتی و غیرنفتی، دولت نمره قبولی گرفته است. بههرروی در دستگاه دیپلماسی، با ماهها مذاکره و دهها جلسه در وین و صدها جلسه در تهران و رفتوبرگشتهای متعدد، حجم بسیار زیادی از فعالیتهای دستگاه را معطوف به مذاکرات کرد؛ درحالیکه نماینده روسیه در حد سخنگو بود و پس از هر نشست، از خبرهای خوش سخن میگفت، در آخرینروز با صراحت اعلام کرد؛ 98درصد مسائل بین طرفین حلوفصل شده و نور امیدی در دلهای مردم و در اذهان دو کشور آمریکا و ایران بیدار شد؛ اما ظاهراً اینرشته سر دراز دارد و بههیچوجه جمعشدنی نیست. از تمام اینها گذشته، مشکلات تحریمی و حضور وسیع کرونا و مسائل پزشکی آن، روزهای سختی را برای مردم و مسئولین کشور ایجاد کرده که برونرفت از آن در سایه بهبار نشستن مذاکرات امکانپذیر بود؛ درواقع از برجام رایحه خوبی به مشام نمیرسد و بازهم اندکاندک خوشبینی جای خود را به بدبینی میدهد. درعینحال بهنظر میرسد که رویکرد آمریکا باعث توقف در وین شده است و از یک نکته نباید غفلت کنیم که آمریکا بسان همه گذشتهاش، گهی به نعل میزند و زمانی به میخ و درنتیجه این سیاستهای دوگانه، همیشه در عرصههای بینالمللی نمیتواند پیامد خوبی برایش بههمراه داشته باشد. اگر مذاکرات را تااینروزها بررسی کنیم، داستان ریسمانیست که بهشدت نازک میشود؛ اما هرگز بریده نمیشود و این جریان بیش از 12سال است که شدت و کاهش آن مقطعی شده است. بدیهیست؛ اثر سیاستهای دوروی آمریکا، به کشور ما لطمه بیشتری زده و بازار ما را در التهاب زیادتر فرو برده است. ازآنجمله نرخ ارزهای معتبر جهانیست که بسیار بیثبات شده و بهتأسیازآن قیمتهای اقلام مصرفیست که با گرانی و تورم و بیثباتی، لطمه شدید و غیرجبرانی بر اقتصاد کشور وارد کرده است؛ تاجاییکه قیمت بعضی از اقلام تا دو و سهبرابر شده است. ادامه این توقف و رکود مذاکراتی، باعث میشود که تندروهای ایرانی و آمریکایی که مخالف بهسرانجام رسیدن برجام هستند، به تکاپوی بیشتر بیفتند تا مانع از امضای توافق شوند که بهیقین زیان آن به پیکره اقتصاد کشور، غیرقابلتصور بوده و درپی آن موج نگرانی و ناراحتی مردم شریف ما بیشتر و بیشتر میشود که درنهایت نهتنها ایران و آمریکا، بلکه کشورهای منطقه خاورمیانه نیز از سردی روابط این دو کشور زیان خواهند دید. پس یکباردیگر باید آرزو کنیم که بایدن و طرفداران او به تفکر بیشتر بیفتند که اگر توافق ایران و آمریکا صورت نگیرد، دود برخاسته از آن، به چشم مردم دو کشور و جهان خواهد رفت. با تمام این اوضاعواحوال، خوشبختانه هنوز میتوان به آغاز مجدد مذاکرات امیدوار بود و اینمهم با مقداری نرمش دوطرفه حتماً بهآسانی انجام شدنیست. در پایان باتوجهبهاینکه دولت و مجلس در بهترین شکل تفاهم و همکاری و همفکری همهجانبه هستند و مثل گذشته چوب لای چرخ همدیگر نمیگذارند، امید میرود که محیط تفاهم در مسائل مختلف همینگونه روشن باشد که ایکاش بایدن و اعضای کنگره نیز درمورد مسائل برجام از تفاهم برخوردار شوند.