کد خبر:
291681
| تاریخ مخابره:
۱۴۰۱ يکشنبه ۲۵ ارديبهشت -
00:28
اختلال احتکار، انبار یا انباشته‌کردن
چرا گروهی از مردم دست به احتکار می‌زنند؟ این سوالی‌ست که شاید خیلی وقت‌ها از خود پرسیده باشیم و پیش از هرچیز باید بدانیم که این رفتار، ناشی از نوعی اختلال روانی‌ست. در بررسی این اختلال، گفت‌وگو بر سر این نیست که در زمان بحران، مردم به ذخیره‌کردن مواد غذایی مبادرت می‌ورزند، بلکه گفت‌وگو حول این پرسمان است که چرا گروهی اقدام به خریدن و نگه‌داری چیزهایی می‌کنند که به‌مدت طولانی از آن‌ها استفاده‌ای نمی‌کنند؟ از دید علم و دانش، احتکار یا انبار‌کردن یکی از زیرمجموعه‌های وسواس عملی‌ست که خود را به‌وسیله جمع‌کردن، گردآوری و مقاومت همیشگی در بیرون نیانداختن اشیا و وسائلی که مدت‌هاست از آن‌ها هیچ استفاده‌ای نکرده‌ایم یا عملاً بی‌استفاده مانده‌اند، نشان می‌دهد. افراد گاهی حتی از راه دسته‌بندی‌کردن اموال و اشیای خود وسواس خود را بروز می‌دهند. برای نمونه؛ فردی ظرف‌های یک‌بار‌مصرفی را که از آن‌ها استفاده کرده بود، جمع‌آوری کرده؛ آن‌ها را نسبت به اندازه‌شان دسته‌بندی کرده و در خانه آن‌ها را نگه‌داری می‌کرده است. براساس گزارش‌ها و پژوهش‌های انجام‌شده، در مردان این اختلال بیشتر از زنان دیده می‌شود.
این افراد در برابر اعتراض بقیه اعضای خانواده مبنی بر بی‌استفاده‌بودن این وسائل و ابزار و اشیا مخالفت کرده و همین مسئله باعث بروز اختلافاتی در خانواده می‌شود. رفت‌و‌آمد و معاشرت این افراد به‌تدریج کم و کمتر می‌شود و دوستان و آشنایان از دوستی با آن‌ها خود‌داری می‌کنند. خانه این افراد معمولاً پراز این وسائل و چیزهایی‌ست که هم جا‌گیر هستند و هم دست‌و‌پا گیر و راحتی حرکت در خانه را برای همگان سخت کرده است. دشواری زندگی این افراد با احتکار‌کردن پایان نمی‌پذیرد؛ بلکه آن‌ها مشکلاتی از قبیل افسردگی و اضطراب و وسواس فکری و عملی را هم تجربه می‌کنند. چرا واقعا افراد دچار اختلال احتکار می‌شوند؟ به چندین‌دلیل ممکن است فردی دچار چنین اختلالی بشود هرچند دلیل 100درصد مشخصی برای این اختلاف دیده نمی شود؛ ولی روانشناسان و روانپزشکان دلائلی چند را برای بروز این اختلال بیان کرده‌اند.
1. دلبستگی شدید به اشیا داشتن آن‌ها را به‌سوی جمع‌آوری سوق می‌دهد. 2. در تصمیم‌گیری برای آنکه با وسائل و اشیای اضافی خانه چه کنند، مشکل دارند. 3. افکار انحرافی مثل اینکه آن‌ها خود را درمقابل وسائل و نگه‌داری از آن‌ها مسئولیت‌پذیر می‌داند. 4. زمان دسته‌بندی‌کردن وسائل خانه دچار اضطراب می‌شوند و این باعث می‌شود که جمع‌آوری آن‌ها را به‌آرامی انجام می‌دهند. 5. مضطرب‌بودن دلیل محکمی برای احتکار‌کردن است. 6. احتکار یا انبار‌کردن افراطی می‌تواند از دیگران آموخته شده باشد.
نشانگان اختلال احتکار می‌تواند به‌گونه زیر باشد:
1. در بهداشت فردی این افراد چندان خوب عمل نمی‌کنند. 2. در خانه و ماشین آن‌ها به‌قدری اشیاء اضافی هست که گاهی آن‌ها یا زمین می‌خورند یا به دشواری چیزی را که می‌خواهند پیدا می‌کنند.
3. با اینکه زیر فشار دیگران رضایت به جمع‌آوری و مرتب‌کردن وسائلشان دارند یا توافق می‌کنند که بخشی از آن‌ها را دور بیاندازند؛ اما از درون احساس ناخوشایند و نارضایتی می‌کنند. 4. همواره دچار اضطراب هستند؛ چرا‌که رفت‌و‌آمد درخانه آن‌ها خیلی ساده و راحت نیست و این بی‌نظمی آن‌ها را می‌رنجاند.
پیامدهای ناشی از اختلال احتکار می‌تواند برای هر فردی ویژه او باشد؛ ولی به‌گونه‌ای شایع می‌توان چنین بیان کرد:
1. نامنظم و نامرتب‌بودن چیدمان اشیا و وسائل خانه 2. کهنه‌بودن وسائل و اشیا درخانه 3. تنگ‌کردن فضای خانه و قفسه‌ها 4. درگیری با دیگر اعضای خانه در‌رابطه‌با وسائل و اشیا جمع‌آوری شده 5. اختلاف با بقیه اعضای خانه بابت اینکه آن‌ها به وسائل و اشیا او دست زده‌اند یا آن‌ها را جابه‌جا کرده‌اند یا اینکه خواسته‌اند آن‌ها را دور بریزند. 6. دوری و اجتناب از رفت‌و‌آمد با دوستان و آشنایان.
دکتر علی‌اصغر شاملو