برجام نیمه‌جان دوباره جان می‌گیرد

شاید در تاریخ اختلافات بین کشورها پس از جنگ‌های جهانی اول و دوم، هیچ دو کشوری به‌اندازه ایران و آمریکا تا‌بدین‌حد از‌نظر زمانی‌که یک مدت 44‌ساله را شامل شده است، دارای تضاد فکری، عقیدتی نبوده باشند؛ چون حتی رژیم‌های کمونیستی و سوسیالیستی هم با کشورهای سرمایه‌داری با همه اختلافات ایدئولوژیک، هیچ‌گاه نتوانسته‌اند طی بیش از چهاردهه، کاملاً مخالف هم بوده و در تضادی دائمی و پرچالش باهم در مراوده باشند؛ درنتیجه باید گفت و پذیرفت که از آغاز پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن‌ماه 1357 جمهوری اسلامی، کاملاً دو کشور آمریکا و رژیم صهیونیستی کاملاً در تز مخالفت قرار گرفته و همیشه ساز نفاق را نواخته‌اند. از ویژگی‌های این مخالفت، عدم وجود رابطه دیپلماتیک بین آن‌هاست و باز هیچ مذاکره‌ای بین دو کشور ایران و آمریکا صورت نگرفته و در یک مورد، 12‌سال مذاکره غیرمستقیم این دو کشور، منتج به ایجاد رابطه نشده است و دشمنی همچنان ادامه دارد. طی این‌مدت، پاره‌ای‌از‌اوقات، مذاکرات بین ایران و آمریکا آن‌قدر مثبت پیش رفته که حتی سفیر روسیه در مذاکرات صلح، گفته است که مذاکرات تا حدود 99/99‌درصد خوب و مثبت در جریان است؛ اما در لحظه نهایی، باز‌هم وقفه ایجاد شده است و این‌بار از پنج‌ماه‌ پیش تاکنون مذاکرات نه قطع شده و نه نتیجه ملموسی از آن حاصل شده است و به‌نوعی در برزخ بی‌تصمیمی قرار گرفته است؛ عاملی که موجب شده معمولاً دو کشور از روش کج‌دار‌و‌مریز، پیروی ‌کنند. شاید از‌نظر روانی، اگر این دو کشور، بی‌واسطه و رودررو با هم پشت یک میز می‌نشستند، تاکنون نقطه‌نظرات به‌هم نزدیک شده بود و حاصل گفت‌وگوهای مستقیم، امضای نهایی برجام می‌بود؛ چون تاریخ نشان داده است هیچ دشمنی و اختلاف‌نظری دائمی نیست. کما‌اینکه هیچ دوستی محکم و تعاملی، نمی‌تواند برای همیشه ادامه‌دار باشد، به‌خصوص درمورد اختلافات میان دو کشور ایران و آمریکا، با وجود تضاد بسیار در عقیده و برداشت و تعریف از دوستی، بالاخره روزی فرا خواهد رسید که یخ‌های موجود بین دو کشور آب شده و تعامل جای مجادله را بگیرد. به‌هرروی بعد از وقفه طولانی‌مدت دو‌ماهه در مذاکرات 1+4 با ایران و آمریکا، دراین‌هفته با سفر جوزف بورل؛ مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران، مجدداً دیپلماسی تحرک و آغاز مذاکرات برجام کلیدی مجدد خورد و این امید را در اتحادیه اروپا و در دل‌های بی‌شمار منتظران به‌نتیجه‌رسیدن برجام در دو ملت ایران و آمریکا، زنده کرد تا مجدداً به وین برگشته و مذاکرات از سر گرفته شود. در‌این‌بین به‌نظرمی‌رسد که در ‌این‌ مذاکرات، طرفین اصلی یعنی ایران و آمریکا، از موضع سخت‌گیرانه خود تا‌اندازه‌ای کوتاه بیایند تا شاید مذاکرات به نتیجه‌ای مطلوب منتهی شود که اگر چنین رویدادی صورت گیرد،‌ اولاً بهره اصلی را ملت‌های دو کشور ایران و آمریکا خواهند برد و در ثانی و به‌یقین از میزان تورم موجود در دو کشور ایران و آمریکا به‌نحو بارزی کاسته خواهد شد و درنتیجه گرانی‌های سرسام‌آور، جای خود را به ارزانی خواهد داد و درکناراین نتایج، بنا‌به‌خواست اتحادیه اروپا، زندانیان اروپایی مستقر در تهران که در بازداشت به‌سر می‌برند، آزاد شده و به کشورهای خود بازگردانده می‌شوند. کما‌اینکه بورل در بدو ورود گفته است که برای آزادی زندانیان اروپایی در بند در ایران، از هیچ کوششی فروگذار نمی‌کند. به مجموعه این حوادث که با سفر وزیر امور خارجه روسیه به ایران صورت گرفت نیز باید با دیدی مثبت توجه شود؛ چراکه ممکن است در روند برجام بتواند نقشی مثبت ایفا کرده و اثربخشی داشته باشد. از‌نظر نباید دور داشت که پس از ورود بورل، دور اول مذاکرات بین نماینده اتحادیه اروپا و عبدالهی؛ وزیر امور خارجه آغاز شد که بنا‌به پیش‌بینی کارشناسان بین‌المللی، امید است این دور از مذاکرات با نتیجه‌ای مثبت همراه باشد.